Viêm ruột thừa và Phương pháp điều trị dứt điểm

Viêm ruột thừa là bệnh lý không còn xa lạ với tất cả mọi người. Tuy nhiên không phải ai cũng biết về những biến chứng nguy hiểm mà bệnh có thể gây ra nếu không được điều trị kịp thời. Nhận biết sớm các dấu hiệu của bệnh để khắc phục ngay từ giai đoạn đầu là biện pháp hiệu quả nhất giúp ngăn ngừa những biến chứng nguy hiểm do viêm ruột thừa gây ra.

Viêm ruột thừa là bị gì?

Bị viêm ruột thừa do tắc nghẽn phân, dịch ruột và các vi khuẩn gây viêm

Ruột thừa là một cơ quan thuộc hệ thống tiêu hóa, xuất phát từ manh tràng, hình dạng giống một cái ống và có kích thước nhỏ chỉ bằng ngón tay. Viêm ruột thừa là tình trạng ruột thừa bị tắc nghẽn bởi phân, dịch ruột, dị vật gây tích tụ vi khuẩn làm cho ruột thừa bị viêm nhiễm, sưng tấy, chảy dịch mủ. Nếu không được phát hiện và điều trị sớm, ruột thừa có thể bị vỡ ra, khiến cho dịch mủ, vi khuẩn tràn vào ổ bụng gây áp xe, viêm phúc mạc, nhiễm khuẩn huyết đe dọa nghiêm trọng đến tính mạng. Cụ thể:

Viêm ruột thừa cấp tính

Viêm ruột thừa cấp là tình trạng viêm ruột thừa có triệu chứng biểu hiện ở mức độ nặng, tiến triển đột ngột trong khoảng 24 giờ đầu. Cơn viêm ruột thừa cấp xuất hiện chủ yếu ở người trẻ, trong độ tuổi từ 10-30, xuất hiện phổ biến ở nam giới.

Theo thống kê, ở Mỹ có khoảng 7-9% người dân đã từng trải qua ít nhất một lần viêm ruột thừa cấp trong đời. Đây là con số đáng báo động để mọi người chủ động hơn trong việc chăm sóc, bảo vệ sức khỏe.

Cơn viêm ruột thừa cấp tính nếu không được phát hiện và can thiệp sớm có thể dẫn đến vỡ ruột, đe dọa nghiêm trọng đến sức khỏe và tính mạng của người bệnh.

Viêm ruột thừa mãn tính

Viêm ruột thừa mạn tính xuất hiện với tỷ lệ thấp hơn viêm ruột thừa cấp, chỉ chiếm khoảng 1,5% trong tổng số các trường hợp mắc viêm ruột thừa… Các triệu chứng của cơn viêm ruột thừa mạn tính sẽ biến mất một thời gian trong khoảng vài ngày, vài tuần, thậm chí là vài năm trước khi xuất hiện trở lại nên người bệnh thường khá chủ quan trong việc phòng ngừa và chăm sóc sức khỏe.

Do triệu chứng ở mức độ nhẹ nên viêm ruột thừa mạn tính thường gặp khó khăn trong quá trình chẩn đoán, thậm chí phải đến khi tiến triển thành đợt cấp thì mới xác định được người bệnh bị viêm ruột thừa.

>>> Bạn cần biết: Bị viêm ruột thừa bên trái hay bên phải?

Triệu chứng khi bị viêm ruột thừa biểu hiện

Khi bị viêm ruột thừa, người bệnh có thể xuất hiện các triệu chứng như:

Các triệu chứng lâm sàng khi bị viêm ruột thừa

Người bệnh có thể phát hiện sớm viêm ruột thừa dựa vào các triệu chứng sau:

• Đau bụng vùng bên phải: Là triệu chứng điển hình, đặc hiệu nhất của viêm ruột thừa. Cơn đau bụng do viêm ruột thừa gây ra thường bắt đầu biểu hiện bằng việc đau nhức xung quanh rốn, đau thượng vị kèm theo cảm giác buồn nôn. Đau tăng lên sau 2-12 giờ và lan dần xuống bụng dưới bên phải, hố chậu phải. Tùy vào vị trí của ruột thừa ở từng người bệnh mà cơn đau có thể xuất hiện ở lưng, hông hạ vị, mạn sườn phải,…
• Sốt: Là biểu hiện do viêm nhiễm gây ra. Người bệnh có thể không sốt hoặc có sốt nhẹ khoảng 38 độ. Trường hợp viêm nặng, cấp tính thường có biểu hiện sốt cao 39-40 độ.
• Chán ăn: Dù không phải là triệu chứng điển hình nhưng chán ăn vẫn được các chuyên gia xếp vào tiêu chuẩn trong chẩn đoán viêm ruột thừa.
• Buồn nôn, nôn mửa: Là triệu chứng luôn đi kèm với đau bụng trong bệnh lý viêm ruột thừa. Cơn đau quặn dữ dội khiến dạ dày co bóp mạnh, đẩy thức ăn và dịch vị trào lên thực quản, gây cảm giác buồn nôn.
• Táo bón: Viêm ruột có thể khiến cho quá trình tiêu hóa bị rối loạn gây táo bón.
• Chướng bụng: Ruột bị vỡ gây tràn dịch hoặc áp xe gây tích tụ dịch mủ xung quanh ổ viêm khiến bụng căng phình ra.

Viêm ruột thừa gây đau đớn quanh rốn, bụng dưới bên phải

Một số triệu chứng cận lâm sàng chẩn đoán

Bác sĩ có thể nhận định được người bệnh có thực sự bị viêm ruột thừa hay không qua các kết quả thăm khám cận lâm sàng sau:

• Xét nghiệm máu thấy chỉ số bạch cầu tăng, đặc biệt là bạch cầu đa nhân trung tính.
• Kết quả siêu âm thấy kích thước ruột thừa tăng hoặc có biểu hiện viêm nhiễm.
• Hình ảnh X-quang, chụp cắt lớp, nội soi ổ bụng thấy biểu hiện viêm nhiễm, tổn thương.

Vậy nguyên nhân bị viêm ruột thừa là do đâu?

Hiện tượng phân, dịch nhầy tích tụ làm tắc nghẽn lỗ thông nối giữa manh tràng và ruột thừa gây viêm, đây được xem là nguyên nhân chủ yếu gây viêm ruột thừa.

Khi lỗ thông nối giữa ruột thừa và manh tràng bị thu hẹp sẽ tạo điều kiện thuận lợi để vi khuẩn tích tụ bên trong ruột và bắt đầu phá hủy, tấn công thành ruột. Lúc này, cơ thể sẽ huy động hệ thống miễn dịch đến để tấn công, tiêu diệt vi khuẩn, hình thành các ổ viêm.

Tình trạng viêm nhiễm trong lòng ruột nếu không được phát hiện, điều trị sớm sẽ dẫn đến vỡ ruột, vi khuẩn lan rộng ra khắp ổ bụng, gây ra những biến chứng nguy hiểm đến tính mạng.

Viêm ruột thừa dễ gây nhiều biến chứng không nên chủ quan

Một số biến chứng nguy hiểm mà người bệnh bị viêm ruột thừa có thể gặp phải nếu không được điều trị sớm như:

Viêm phúc mạc ảnh hưởng trực tiếp sức khỏe

Viêm ruột thừa, đặc biệt là viêm ruột thừa cấp nếu không được xử trí sớm có thể dẫn đến vỡ ruột. Khi đó, vi khuẩn sẽ đi vào khoang bụng gây viêm nhiễm niêm mạc, phúc mạc. Các biểu hiện khi bị viêm phúc mạc sẽ bao gồm: Sốt cao, khó thở, thở gấp, nhịp tim nhanh, đau bụng dữ dội. Tình trạng viêm nhiễm càng để lâu càng gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của người bệnh.

Vỡ ruột thừa làm tăng nguy cơ dẫn đến viêm phúc mạc

Bệnh Áp xe ruột thừa

Áp xe là tình trạng xuất hiện một lớp mủ bao xung quanh đoạn ruột thừa bị vỡ, tổn thương. Lớp mủ này hình thành là do bạch cầu tăng cường huy động đến tập trung tại vị trí tổn thương để chống lại các tác nhân gây bệnh. Khi không được dẫn lưu, chọc hút thì túi mủ này sẽ sưng viêm, gây đau đớn cho người bệnh.

Nhiễm trùng huyết nguy hiểm đến tính mạng

Khi ổ áp xe bị vỡ, các vi khuẩn theo đường máu lan khắp cơ thể gây nhiễm trùng huyết. Dấu hiệu nhiễm trùng huyết là người bệnh tăng hoặc giảm thân nhiệt đột ngột, cảm thấy khó thở, mệt mỏi, mê man, buồn ngủ mọi lúc. Đây là bệnh lý có nguy cơ tử vong rất cao. Theo thống kê, cứ 3 người bị nhiễm trùng máu sẽ có 1 người tử vong. Chính vì thế nếu xuất hiện triệu chứng nghi ngờ cần  đưa ngay người bệnh đến cơ sở y tế gần nhất để được xử trí kịp thời.

Viêm ruột thừa cần được chẩn đoán sớm tình trạng

Ngoài thăm khám lâm sàng, người bệnh cần phải làm một số xét nghiệm đặc hiệu chẩn đoán viêm ruột thừa như:

Làm các xét nghiệm máu

Chỉ số bạch cầu trong tổng phân tích tế bào máu có thể giúp bác sĩ xác định được sự có mặt của yếu tố gây viêm nhiễm. Đồng thời, bác sĩ có thể chỉ định thêm xét nghiệm protein phản ứng C để kiểm tra xem người bệnh có biểu hiện bệnh lý mạn tính hay có dấu hiệu rối loạn miễn dịch gây viêm ổ bụng hay không. Từ đó thu hẹp phạm vi viêm nhiễm và có phác đồ điều trị phù hợp.

Kiểm tra số lượng bạch cầu và yếu tố CRP xác định dấu hiệu nhiễm trùng

Tiến hành xét nghiệm nước tiểu

Xét nghiệm nước tiểu được thực hiện nhằm mục đích loại trừ các bệnh lý viêm nhiễm đường tiết niệu như viêm niệu đạo, viêm bàng quang, viêm âm đạo,… hoặc sỏi thận gây ra những triệu chứng tương tự viêm ruột thừa. Trước khi lấy mẫu nước tiểu đi xét nghiệm, người bệnh nên vệ sinh cơ quan sinh dục ngoài sạch sẽ để loại sạch vi khuẩn và các yếu tố có thể gây sai số trong quá trình phân tích.

Thử thai ngoài tử cung

Thai ngoài tử cung là tình trạng trứng sau khi thụ tinh không làm tổ ở bên trong tử cung, thay vào đó là chui vào vòi trứng, ống dẫn trứng. Mang thai ngoài tử cung gây cảm giác đau đớn tương tự như viêm ruột thừa. Chính vì thế để loại bỏ nguyên nhân thai ngoài tử cung bác sĩ sẽ tiến hành thử thai cho người bệnh nữ trong độ tuổi sinh đẻ bằng cách thu thập mẫu nước tiểu mang đi phân tích hoặc tiến hành siêu âm qua âm đạo.

Khám vùng chậu

Các bệnh lý phụ khoa như u nang buồng trứng, viêm nhiễm vùng chậu cũng xuất hiện triệu chứng tương tự như viêm ruột thừa. Chính vì vậy, khám vùng chậu cho chị em phụ nữ sẽ loại trừ được các bệnh lý phụ khoa.

Thực hiện chẩn đoán hình ảnh

Để xác định cụ thể mức độ viêm ruột thừa, bác sĩ có thể chỉ định làm các phương pháp chẩn đoán hình ảnh, cụ thể:

• Siêu âm ổ bụng: Sử dụng một ống mềm một đầu có gắn camera, một đầu nối với màn hình máy tính luồn vào miệng, xuống ruột để thu lấy hình ảnh chi tiết bên trong ổ bụng. Từ hình ảnh siêu âm trên màn hình máy tính, bác sĩ sẽ quan sát được rõ vị trí, mức độ viêm nhiễm ruột của người bệnh. Từ đó giúp bác sĩ chẩn đoán chính xác, đưa ra phác đồ điều trị phù hợp nhất với bệnh nhân.
• Chụp X quang bụng: Sử dụng chùm tia X chiếu vào vùng bụng để thu lấy hình ảnh bên ngoài các cơ quan bên trong ổ bụng. Hình ảnh X-quang giúp bác sĩ quan sát rõ hơn vị trí viêm nhiễm để đưa ra hướng điều trị phù hợp.
• Chụp CT, chụp MRI bụng: Tương tự như chụp X quang nhưng cho hình ảnh sắc nét, nhiều chiều hơn về vị trí, cơ quan nghi ngờ bất thường.

Các hình ảnh thu được có thể giúp bác sĩ quan sát được các biểu hiện viêm nhiễm, áp xe, vỡ ruột và các dấu hiệu bất thường tại ruột thừa. Từ đó xác định được nguyên nhân dẫn đến những triệu chứng khó chịu mà người bệnh đang phải trải qua.

Chẩn đoán hình ảnh giúp xác định tổn thương do viêm ruột thừa

Kiểm tra hình ảnh ngực (nghi viêm phổi thùy)

Viêm thùy dưới phổi phải cũng có thể gây triệu chứng đau tương tự như viêm ruột thừa. Trong trường hợp nghi ngờ viêm phổi, thay vì viêm ruột thừa, bác sĩ có thể chỉ định làm các xét nghiệm hình ảnh ngực như siêu âm, X quang, CT, MRI để quan sát chi tiết các tổn thương tại phổi.

Đưa ra hướng điều trị viêm ruột thừa sớm tránh biến chứng

Trong tất cả các phương pháp điều trị, phẫu thuật cắt bỏ vẫn được xem là phương pháp tối ưu nhất trong điều trị viêm ruột thừa.

Phương pháp điều trị (Phẫu thuật cắt bỏ ruột thừa)

Theo một nghiên cứu từ năm 2004 đến nay cho thấy, việc sử dụng kháng sinh trong điều trị viêm ruột thừa đạt tỷ lệ thành công là 90% với viêm ruột thừa không biến chứng, 10% còn lại và tất cả những người viêm ruột thừa có biến chứng là không đáp ứng với thuốc, mà phải tiến hành phẫu thuật cắt bỏ. Chưa kể, có đến 30% trường hợp đáp ứng với thuốc sẽ tái phát bệnh sau khoảng 1 năm. Do đó, phẫu thuật cắt bỏ phần ruột thừa bị viêm vẫn là tiêu chuẩn vàng trong điều trị triệt để viêm ruột thừa.

Phẫu thuật cắt bỏ ruột thừa giúp điều trị triệt để bệnh

Trước khi thực hiện phẫu thuật, người bệnh không được ăn uống và đi tiểu trước để không phải đặt sonde tiểu trong quá trình tiến hành phẫu thuật. Với các trường hợp viêm ruột thừa không có biến chứng, người bệnh sẽ được dùng kháng sinh để dự phòng nhiễm trùng trong quá trình phẫu thuật.

Người bệnh có thể lựa chọn phương pháp mổ nội soi hoặc mổ hở. Hiện nay, đa phần mọi người đều được khuyến khích mổ nội soi vì thời gian tiến hành nhanh, ít đau đớn, vết mổ nhỏ nên thời gian hồi phục sau mổ được rút ngắn và không để lại sẹo.

Tuy nhiên vẫn có một số trường hợp người bệnh phải tiến hành mổ hở vì cơ thể không đủ sức khỏe để mổ nội soi như người suy hô hấp nặng, có bệnh lý về tim mạch, người đã từng mở ổ bụng hoặc trường hợp vỡ ruột thừa, gặp các biến chứng như áp xe, viêm phúc mạc nên phải mổ mở để hút dịch mủ, dọn dẹp ổ viêm.

Điều gì xảy ra sau khi cắt bỏ ruột thừa?

Điều gì xảy ra sau khi cắt bỏ ruột thừa?

Trước khi mổ ruột thừa, người bệnh sẽ được tiêm kháng sinh để phòng ngừa nhiễm trùng trong quá trình phẫu thuật. Sau phẫu thuật khoảng 12 giờ là người bệnh đã có thể đứng dậy và thực hiện các hoạt động đơn giản. Cơ thể sẽ hồi phục dần sau khoảng 2-3 tuần.

Mổ ruột thừa là một tiểu phẫu đơn giản, dễ thực hiện, độ an toàn tương đối cao. Tuy nhiên nếu trong quá trình phẫu thuật, trang thiết bị không được khử trùng cẩn thận, bác sĩ trực tiếp mổ có trình độ tay nghề không cao hoặc chăm sóc sau khi phẫu thuật không đúng có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như:

• Nhiễm trùng vết thương.
• Người bệnh chảy nhiều máu, không kiểm soát tốt gây mất máu nhiều khi phẫu thuật.
• Bác sĩ tiến hành cắt bỏ ruột thừa chưa có nhiều kinh nghiệm, tay nghề kém có thể gây tổn thương các cơ quan lân cận khi thực hiện phẫu thuật cắt bỏ ruột thừa.
• Tắc ruột.

Tuy nhiên những rủi ro hậu phẫu cắt bỏ ruột thừa hoàn toàn có thể khắc phục được nếu phát hiện sớm nên người bệnh không cần quá lo lắng. Hơn nữa, hậu quả do tai biến sau phẫu thuật thường không nghiêm trọng bằng việc không điều trị viêm ruột thừa từ sớm. Do đó, người bệnh vẫn nên tiến hành phẫu thuật càng sớm càng tốt để tránh vỡ ruột, nhiễm trùng huyết đe dọa đến tính mạng.

Gặp bác sĩ nếu có các triệu chứng dưới đây

Sau phẫu thuật cắt ruột thừa, nếu xuất hiện các triệu chứng dưới đây người bệnh cần đến gặp bác sĩ ngay lập tức:

• Mức độ đau bụng không giảm, thậm chí cơn đau ngày càng nặng hơn.
• Buồn nôn, nôn mửa liên tục, không kiểm soát.
• Nôn ra máu, đi ngoài ra máu.
• Hoa mắt, chóng mặt, có cảm giác như sắp ngất xỉu.
• Vị trí mổ sưng, tấy đỏ đau nhức.
• Sốt cao.
• Vết mổ mưng mủ, chảy dịch, nhiễm trùng.

Hãy đến gặp bác sĩ khi cơn đau bụng tăng lên sau khi phẫu thuật cắt ruột thừa

Chăm sóc sau phẫu thuật và phòng ngừa viêm ruột thừa

Một chế độ ăn uống lành mạnh, giàu chất xơ đóng vai trò quan trọng trong chăm sóc người bệnh sau phẫu thuật. Người bệnh cần tăng cường chế biến các món ăn từ rau củ, ăn nhiều hoa quả trái cây vào các bữa phụ, bổ sung thêm các loại hạt ngũ cốc, bột yến mạch để cải thiện sức khỏe cho hệ tiêu hóa. Ngoài ra, người bệnh nên tăng cường vận động, có chế độ nghỉ ngơi khoa học để cơ thể nhanh chóng hồi phục.

Khi xuất hiện các triệu chứng bất thường tại đường tiêu hóa như đau bụng, chướng bụng, đi ngoài ra máu,… thì nên đi khám để có biện pháp can thiệp kịp thời.

Để vết thương không bị nhiễm trùng, người bệnh cần lưu ý:

• Vệ sinh vết khâu nhẹ nhàng bằng nước sạch.
• Không tắm bồn, không xả nước mạnh vào vết thương.
• Không bôi kem, các loại hóa chất lên bề mặt vết mổ.
• Để vết khâu tiếp xúc với không khí nhiều hơn, hạn chế băng bó để bề mặt nhanh chóng se lại.
• Mặc quần áo rộng rãi, thoáng mát, mềm mại để tránh khiến vết thương bị viêm, kích ứng.
• Nếu bề mặt vết mổ được băng lại thì không được tự ý tháo băng để tránh chảy máu, làm rách vết khâu.
• Hạn chế vận động mạnh trong khoảng 3-5 ngày đối với mổ nội soi, còn với người bệnh mổ mở thì thời gian này là từ 10-14 ngày.
• Khi ho, cười hoặc phải di chuyển thì nên dùng một cái gối ấn nhẹ lên bụng để vết khâu không bị rách.
• Khi vết thương dần hồi phục thì người bệnh nên bắt đầu đi lại nhẹ nhàng sau đó tăng dần mức độ vận động để cơ thể nhanh chóng thích nghi trở lại.

Hy vọng bài viết đã cung cấp thêm những thông tin hữu ích về bệnh lý viêm ruột thừa để từ đó có hướng phòng ngừa, phát hiện, điều trị sớm bệnh cũng như xây dựng chế độ dinh dưỡng, chăm sóc tốt nhất sau khi thực hiện cắt bỏ ruột thừa. Nếu còn bất kỳ thắc mắc gì, khách hàng vui lòng liên hệ Hotline 1900 3366 để nhận được tư vấn từ các chuyên gia của MEDIPLUS!

*Bài viết mang tính tham khảo, không thay thế việc chẩn đoán hoặc phác đồ điều trị y khoa!