Hội chứng HELLP là gì? Nguyên nhân và triệu chứng nhận biết

Hội chứng HELLP là một tình trạng hiếm gặp nhưng nghiêm trọng có thể xảy ra khi bạn đang mang thai hoặc ngay sau khi sinh con. Cùng tìm hiểu về hội chứng HELLP trong bài viết dưới đây để có thêm những kiến thức hữu ích, chăm sóc sức khỏe bản thân.

Hội chứng HELLP là gì?

Hội chứng HELLP là một biến chứng khi mang thai. Nó thường xảy ra trong ba tháng cuối của thai kỳ (tam cá nguyệt cuối). Nhưng nó cũng có thể phát triển trong tuần đầu tiên sau khi sinh con (tiền sản giật sau sinh). Nếu không được điều trị, những vấn đề này có thể làm tổn thương bạn và thai nhi.

Hội chứng HELLP một dạng biến thể của tiền sản giật

Có thể có mối liên hệ giữa hội chứng HELLP với tiền sản giật và sản giật. Tiền sản giật là khi thai phụ bị cao huyết áp và làm tổn thương các cơ quan khác như gan, thận. Tiền sản giật thường bắt đầu sau 20 tuần của thai kỳ. Sản giật là một dạng tiền sản giật nặng hơn bao gồm co giật.

Tên hội chứng HELLP là viết tắt của:

– H (Hemolysis): Tán huyết, phá vỡ các tế bào hồng cầu (tế bào mang oxy từ phổi đến phần còn lại của cơ thể).

– EL (Elevated Liver Enzymes): Tăng men gan (khi mức độ cao có thể có vấn đề với gan của bạn).

– LP (Low Platelet Count): Số lượng tiểu cầu thấp (thành phần máu giúp đông máu).

Nguyên nhân bị bệnh do đâu?

Không có nguyên nhân cụ thể nào được làm sáng tỏ liên quan đến hội chứng HELLP, giả thuyết hiện tại cho rằng có một rối loạn viêm hệ thống qua trung gian của một dòng bổ thể (miễn dịch) trong cơ thể.

Những phụ nữ bị tiền sản giật hoặc sản giật (tiền sản giật không kiểm soát được) có nguy cơ mắc hội chứng HELLP cao hơn. Có đến 1/5 phụ nữ bị tiền sản giật hoặc sản giật phát triển hội chứng HELLP.

Hầu hết phụ nữ mắc hội chứng HELLP đều có một tình trạng tăng huyết áp trước đó, tuy nhiên, nếu huyết áp của bạn bình thường, bạn vẫn có thể bị hội chứng HELLP.

Các yếu tố nguy cơ khác của hội chứng HELLP bao gồm:

• Tuổi tác: với nguy cơ ngày càng tăng đối với phụ nữ trên 25 tuổi.
• Tiền sử: đã mắc hội chứng HELLP trong lần mang thai trước.
• Những lần chuyển dạ và sinh con trước đó: nguy cơ gia tăng đối với những phụ nữ đã sinh con nhiều lần trước đó.
• Chủng tộc: với phụ nữ da trắng có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.

Biểu hiện khi mắc HELLP

Phụ nữ có thể nhận thấy các triệu chứng của hội chứng HELLP khi họ đang mang thai hoặc ngay sau khi sinh con. Các dấu hiệu của hội chứng HELLP bao gồm:

– Triệu chứng phổ biến nhất là đau bụng, thường ở vùng hạ sườn phải hoặc giữa thượng vị.

– Nhìn mờ.

– Khó chịu hoặc mệt mỏi.

– Phù (sưng) và tăng cân nhanh chóng.

– Buồn nôn và nôn.

– Ít gặp hơn là mờ mắt hoặc nhức đầu.

Trong một số trường hợp hiếm hoi, bạn cũng có thể gặp phải:

– Chảy máu cam không kiểm soát .

– Co giật hoặc cơ thể không kiểm soát được run rẩy.

Chẩn đoán bệnh như thế nào?

Khi một bệnh nhân mang thai trong ba tháng cuối của thai kỳ hoặc ngay sau khi sinh <7 ngày kể từ ngày sinh có các triệu chứng nêu trên của hội chứng HELLP và tăng huyết áp hoặc protein niệu mới khởi phát, cần làm các xét nghiệm cận lâm sàng sau đây để chẩn đoán hội chứng HELLP:

+ Công thức máu

+ Phết máu ngoại vi

+ Xét nghiệm chức năng gan: aspartate aminotransferase (AST), alanine aminotransferase (ALT), bilirubin.

+ Creatinin

+ Đông máu

+ Và một số xét nghiệm khác

Phân loại Tennessee được sử dụng để chẩn đoán hội chứng HELLP và yêu cầu sự hiện diện của cả ba tiêu chí.

1) Tán huyết được xác nhận với ít nhất 2 trong số các phát hiện:

+ Phết tế bào ngoại vi có tế bào mô đệm và tế bào viền

+ Bilirubin huyết thanh >1,2 mg/dl

+ Haptoglobin huyết thanh thấp (<25mg/dl) hoặc LDH lớn hơn hai lần mức trên của mức bình thường.

+ Thiếu máu nặng với huyết sắc tố <8 đến 10g/dl tùy theo giai đoạn mang thai, không liên quan đến mất máu.

2) Tăng men gan: AST hoặc ALT >2 lần mức trên bình thường.

3) Tiểu cầu thấp: <100.000 tế bào/microL.

Biến chứng bệnh lý

Hội chứng HELLP là một tình trạng đe dọa tính mạng, gây nguy hiểm cho cả sản phụ và thai nhi.

– Tỷ lệ tử vong của phụ nữ mắc hội chứng HELLP là 0%-24%

– Tỷ lệ tử vong chu sinh của trẻ lên đến 37%.

– Sản phụ tử vong do đông máu nội mạch lan tỏa (DIC), bong nhau thai, xuất huyết sau sinh, hoặc suy thận cấp.

+ Đông máu nội mạch lan tỏa xảy ra trong 15% đến 62,5% các trường hợp.

+ Nhau bong non xảy ra ở 11% đến 25% phụ nữ mắc hội chứng HELLP.

+ Xuất huyết sau sinh xảy ra trong 12,5% đến 40% các trường hợp

+ Suy thận cấp trong 36% đến 50% các trường hợp.

– Tiên lượng chu sinh kém là do nhau bong non, thiếu oxy trong tử cung, ngạt, sinh non và nhẹ cân.

– Bệnh nhân mắc hội chứng HELLP có từ 19% đến 27% nguy cơ phát triển hội chứng HELLP trong những lần mang thai tiếp theo.

Hội chứng HELLP có thể đe dọa tính mạng, gây nguy hiểm cho cả sản phụ và thai nhi

Điều trị bệnh HELLP bằng cách nào?

– Giải pháp điều trị chính cho hội chứng HELLP là sinh con càng sớm càng tốt. Điều này có nghĩa là em bé của bạn có thể phải sinh sớm. Những rủi ro là quá nghiêm trọng cho bạn và con bạn nếu bạn vẫn mang thai với hội chứng HELLP.

– Những bệnh nhân mắc hội chứng HELLP có thể cần hỗ trợ thở máy, hỗ trợ vận mạch, kiểm soát cơn đau, theo dõi tình trạng dịch và hỗ trợ dinh dưỡng. Vì những bệnh nhân này có thể diễn biến xấu đi nhanh chóng, họ được quản lý tốt nhất tại các bệnh viện có chuyên khoa sản, có đơn vị chăm sóc đặc biệt dành cho bà mẹ và trẻ sơ sinh.

– Bước đầu tiên trong việc xử trí những bệnh nhân này là ổn định sản phụ và đánh giá tình trạng thai nhi bằng theo dõi tim thai và kiểm tra siêu âm.

– Bệnh nhân bị tăng huyết áp nặng cần dùng thuốc hạ huyết áp ngay lập tức.

– Bệnh nhân bị đau dữ dội hạ sườn phải hoặc thượng vị và xét nghiệm chức năng gan tăng cao cần được đánh giá ngay bằng siêu âm tại giường để loại trừ vỡ gan, suy gan tối cấp hoặc chảy máu gan và có thể cần được xác định bằng chụp cắt lớp vi tính (CT) hoặc cộng hưởng từ (MRI).

– Xử trí chủ yếu là hỗ trợ ở bệnh nhân DIC, phù phổi, suy hô hấp cấp và suy thận cấp.

– Có thể phải truyền máu ồ ạt. Cân nhắc cho bệnh nhân truyền hồng cầu nếu bệnh nhân thiếu máu nặng, hoặc nghi ngờ nhau bong non. Tất cả những bệnh nhân đang chảy máu nhiều với bất kỳ mức độ giảm tiểu cầu nào đều nên được truyền tiểu cầu.

– Magnesium sulfate nên được bắt đầu khi nhập viện để ngăn ngừa co giật ở mẹ và các tác dụng bảo vệ thần kinh đối với thai nhi / trẻ sơ sinh.

– Dùng Betamethasone được khuyến cáo cho sự trưởng thành phổi của thai nhi khi bệnh nhân có biểu hiện ở tuổi thai dưới 34 tuần.

*Lưu ý: Không tự ý mua thuốc và sử dụng khi chưa có chỉ định hoặc hướng dẫn từ Bác sĩ chuyên khoa!

Điều trị bệnh HELLP bằng cách nào?

Chăm sóc và phòng ngừa hội chứng HELLP

– Không có cách nào để ngăn ngừa hội chứng HELLP. Điều tốt nhất bạn có thể làm là giữ cho mình khỏe mạnh trước và trong khi mang thai và theo dõi các dấu hiệu ban đầu của tình trạng này. Cụ thể:

+ Gặp bác sĩ của bạn thường xuyên để thăm khám trước khi sinh.

+ Hãy cho bác sĩ biết nếu bạn đã từng mang thai có nguy cơ cao hoặc ai đó trong gia đình bạn đã mắc hội chứng HELLP, tiền sản giật hoặc các vấn đề về huyết áp khác.

+ Biết các triệu chứng và gọi cho bác sĩ của bạn càng sớm càng tốt nếu bạn có chúng.

– Bạn có thể tăng cơ hội có một thai kỳ khỏe mạnh bằng cách:

+ Ăn một chế độ ăn giàu dinh dưỡng gồm ngũ cốc nguyên hạt, protein nạc, trái cây và rau quả.

+ Tập thể dục vừa phải hoặc theo hướng dẫn của nhân viên y tế.

Lựa chọn theo dõi thai tại một cơ sở sản phụ khoa uy tín là vô cùng cần thiết để có một thai kì khoẻ mạnh… Nếu cần tư vấn và giải đáp từ chuyên gia Y tế, vui lòng gọi điện trực tiếp đến Hotline: 1900 3366 để được hỗ trợ nhanh nhất.

*Bài viết mang tính tham khảo thêm, không thay thế việc chẩn đoán hoặc phác đồ điều trị y khoa!