Ung thư tuyến giáp thể nang: 2 Nguyên nhân và 3 Cách điều trị

Ung thư tuyến giáp dạng nang là loại ung thư tuyến giáp phổ biến thứ hai sau ung thư tuyến giáp dạng nhú. Vậy bệnh ung thư tuyến giáp thể nang có nguy hiểm không? Những triệu chứng nào thường gặp, phương pháp chẩn đoán, điều trị ra sao, và tiên lượng bệnh thế nào? Hãy cùng Tổ hợp Y tế Mediplus tham khảo bài viết sau để hiểu rõ hơn về căn bệnh này.

1. Định nghĩa ung thư tuyến giáp thể nang là gì?

Tuyến giáp là một tuyến nội tiết quan trọng nằm ở phần cổ dưới sụn nhẫn, bao gồm hai thùy trái và phải, được nối với nhau qua eo giáp. Tuyến này chịu trách nhiệm sản xuất hormone giáp, hỗ trợ quá trình chuyển hóa trong cơ thể. Về mặt cấu trúc, tuyến giáp được tạo thành từ nhiều nang giáp, là đơn vị cấu trúc và chức năng chính. Các tế bào biểu mô nằm bên trong các nang có hình dạng khối hoặc trụ, tùy theo hoạt động của nang. Khi các tế bào này phát triển không bình thường, có thể dẫn đến ung thư tuyến giáp.

Ung thư tuyến giáp thể nang là gì?

Ung thư tuyến giáp là một trong những khối u nội tiết phổ biến nhất và được chia thành hai nhóm chính: loại biệt hóa tốt và loại kém biệt hóa. Nhóm biệt hóa tốt bao gồm ung thư tuyến giáp thể nhú và thể nang, trong khi nhóm kém biệt hóa gồm ung thư dạng tủy và dạng không biệt hóa. Ung thư tuyến giáp thể nhú là dạng phổ biến nhất, tiếp theo là ung thư tuyến giáp thể nang, chiếm khoảng 10-15% các ca ung thư tuyến giáp.

2. 2 Nguyên nhân ung thư tuyến giáp thể nang

Ung thư tuyến giáp thể nang được cho là có liên quan đến các yếu tố như phơi nhiễm phóng xạ, tiểu đường, béo phì, viêm tuyến giáp Hashimoto, sử dụng estrogen ngoại sinh và chế độ dinh dưỡng. Tuyến giáp là cơ quan rất nhạy cảm với phóng xạ, và phơi nhiễm phóng xạ làm tăng nguy cơ mắc ung thư tuyến giáp lên 30%. 

Mối quan hệ giữa viêm giáp Hashimoto và ung thư tuyến giáp có thể xuất phát từ sự gia tăng các cytokine tiền viêm và stress oxy hóa trong cơ thể. Một số loại thực phẩm như cải bắp, súp lơ, bông cải xanh, thịt gà, thịt lợn và thịt gia cầm cũng được cho là có nguy cơ làm tăng tỷ lệ mắc bệnh.

Ung thư tuyến giáp thể nang do thiếu hụt i-ốt

Ngoài ra, sự thiếu hụt i-ốt cũng liên quan mật thiết đến nguy cơ ung thư tuyến giáp. Loại ung thư này thường xuất hiện ở các quốc gia có khẩu phần ăn thiếu i-ốt, và tỷ lệ mắc bệnh giảm đáng kể tại những khu vực được bổ sung muối i-ốt để điều trị bướu cổ.

3. Ai có nguy cơ cao bị ung thư tuyến giáp thể nang?

Những người có các yếu tố sau đây thường có nguy cơ cao mắc ung thư tuyến giáp thể nang:

• Khởi phát từ tuổi 50 trở lên, ít gặp ở trẻ em và thanh thiếu niên.
• Tỷ lệ mắc bệnh ở nữ giới cao hơn so với nam giới
• Người từng điều trị bằng phóng xạ trước đây.
• Tiền sử gia đình có mắc các hội chứng ung thư tuyến giáp, đặc biệt là người thân trực tiếp như bố mẹ.
• Người mắc tiểu đường hoặc các bệnh lý liên quan đến tuyến giáp.
• Người thừa cân hoặc béo phì.
• Chế độ ăn uống thiếu i-ốt.

4. Các triệu chứng của ung thư tuyến giáp thể nang

Ở giai đoạn đầu, ung thư tuyến giáp thể nang thường không có triệu chứng rõ ràng, dẫn đến việc bệnh nhân dễ bỏ sót dấu hiệu ban đầu. Thường bệnh chỉ được phát hiện qua các lần kiểm tra sức khỏe định kỳ.

Các triệu chứng của ung thư tuyến giáp thể nang tương tự với các dạng ung thư tuyến giáp khác, bao gồm:

• Tuyến giáp to, có thể kèm theo hạch nổi ở vùng cổ.
• Đau cổ.
• Khàn giọng.
• Khó khăn trong việc nuốt (do khối u gây áp lực lên thực quản).
• Khó thở (do khối u gây áp lực lên khí quản).

Hạch nổi ở vùng cổ là dấu hiệu bệnh ung thư tuyến giáp thể nang

Ung thư tuyến giáp thể nang có tỷ lệ di căn hạch bạch huyết khoảng 12%, với khả năng di căn xa qua hệ tuần hoàn cao hơn so với ung thư tuyến giáp thể nhú. Các cơ quan dễ bị di căn bao gồm phổi, não, gan và xương, gây ra các triệu chứng lâm sàng tương ứng.

5. Các giai đoạn của ung thư tuyến giáp thể nang

Theo Ủy ban Liên hợp về Ung thư Hoa Kỳ (AJCC), ung thư tuyến giáp thể nang được phân chia giai đoạn theo hệ thống TNM như sau:

T (Tumor): Đặc điểm khối u

• Tx: Không thể xác định được khối u nguyên phát.
• T0:Không có biểu hiện nào của khối u nguyên phát.
• T1: Khối u có kích thước ≤ 2 cm, giới hạn trong tuyến giáp.
• T2: Khối u > 2 cm và ≤ 4 cm, vẫn giới hạn trong tuyến giáp.
• T3: Khối u > 4 cm, giới hạn trong tuyến giáp hoặc đã xâm lấn ra ngoài vào các cơ quanh tuyến giáp (cơ strap).
  • T3a: Khối u > 4 cm, vẫn nằm trong tuyến giáp.
  • T3b: Khối u xâm lấn ra ngoài vào cơ strap (cơ ức móng, cơ ức-giáp, cơ giáp-móng, cơ vai-móng).
• T4: Khối u có kích thước bất kỳ và xâm lấn vào các mô xung quanh ngoài các cơ strap:
  • T4a: Khối u xâm lấn mô mềm dưới da, thanh quản, khí quản, thực quản, hoặc thần kinh thanh quản quặt ngược.
  • T4b: Khối u xâm lấn cân trước cột sống, vỏ bao động mạch cảnh, hoặc các mạch máu trung thất.

N (Nodes): Di căn đến hạch bạch huyết

• Nx: Không đánh giá được di căn hạch.
• N0: Không có dấu hiệu di căn hạch vùng.
• N1: Có di căn hạch vùng.

M (Metastasis): Di căn xa

• M0: Không có di căn xa.
• M1: Có di căn xa.

Giai đoạn bệnh theo tuổi:

• Dưới 55 tuổi:
  • Giai đoạn I: T bất kỳ, N bất kỳ, M0.
  • Giai đoạn II: T bất kỳ, N bất kỳ, M1.
• Từ 55 tuổi trở lên:
  • Giai đoạn I: T1 N0/Nx M0; T2 N0/Nx M0.
  • Giai đoạn II: T1 N1 M0; T2 N1 M0; T3a/T3b N bất kỳ M0.
  • Giai đoạn III: T4a N bất kỳ M0.
  • Giai đoạn IVA: T4b N bất kỳ M0.
  • Giai đoạn IVB: T bất kỳ N bất kỳ M1.

6. Chẩn đoán ung thư tuyến giáp thể nang thế nào?

Khi nghi ngờ bệnh nhân mắc ung thư tuyến giáp, bác sĩ sẽ tiến hành thăm khám lâm sàng và chỉ định các xét nghiệm cần thiết để xác định chính xác tình trạng bệnh, giai đoạn phát triển và từ đó đưa ra phương pháp điều trị phù hợp. Các bước có thể bao gồm:

• Khám lâm sàng: Đánh giá tiền sử bệnh, kiểm tra vùng cổ và các cơ quan liên quan.
• Xét nghiệm máu: Bao gồm công thức máu, chức năng gan-thận, Tg và anti-Tg sau phẫu thuật, TSH, và các chỉ số khác.
• Siêu âm tuyến giáp và vùng cổ: Để kiểm tra cấu trúc và kích thước tuyến giáp, phát hiện nhân hay hạch bất thường.
• Chọc hút tế bào (FNA): Được thực hiện trên các nhân tuyến giáp hoặc hạch nghi ngờ để phân tích tế bào.
• Chẩn đoán hình ảnh: Dựa trên tình trạng lâm sàng, bệnh nhân có thể được chỉ định các phương pháp hình ảnh như chụp CT, MRI vùng cổ, hoặc xạ hình tuyến giáp sau phẫu thuật để xác định mức độ di căn và giai đoạn bệnh.

Chẩn đoán ung thư tuyến giáp thể nang bằng siêu ấm tuyến giáp

7. Phương pháp điều trị cho ung thư tuyến giáp thể nang

Phương pháp điều trị ung thư tuyến giáp thể nang được lựa chọn dựa trên giai đoạn và tình trạng cụ thể của bệnh nhân. Dưới đây là một số phương pháp thường được áp dụng trong điều trị ung thư tuyến giáp dạng nang:

Phẫu thuật tuyến giáp

Phẫu thuật cắt thùy/eo tuyến giáp (lobectomy/isthmusectomy) hoặc cắt toàn bộ tuyến giáp (total thyroidectomy), có thể kèm theo nạo vét hạch cổ (neck dissection), là phương pháp chính trong điều trị ung thư tuyến giáp thể nang. 

Việc quyết định phẫu thuật một phần hoặc toàn bộ tuyến giáp phụ thuộc vào nhiều yếu tố như kích thước khối u, tình trạng di căn hạch và mong muốn của bệnh nhân. Đối với những người cắt toàn bộ tuyến giáp, liệu pháp hormone giáp sẽ được sử dụng suốt đời. Phẫu thuật này cần được thực hiện bởi các bác sĩ có kinh nghiệm để tránh biến chứng, như tổn thương dây thanh quản hoặc suy tuyến cận giáp.

Liệu pháp i-ốt phóng xạ

Sau khi phẫu thuật cắt toàn bộ tuyến giáp, bệnh nhân sẽ được đánh giá các yếu tố để xác định có cần điều trị bằng i-ốt phóng xạ hay không. Những yếu tố lâm sàng và bệnh học được xem xét bao gồm kích thước của khối u, mức độ xâm lấn, di căn hạch, xâm lấn mạch máu, cũng như nồng độ Tg sau phẫu thuật. Liều i-ốt phóng xạ được điều chỉnh dựa trên từng trường hợp cụ thể, tùy theo các nguy cơ mà bệnh nhân gặp phải.

Điều trị ung thư tuyến giáp thể nang bằng liệu pháp i-ốt phóng xạ

Điều trị khác

Nếu sau khi điều trị ban đầu, bệnh nhân gặp phải tình trạng tái phát, tiến triển, di căn, hoặc kháng lại điều trị bằng i-ốt phóng xạ, bác sĩ có thể đề xuất một số phương pháp điều trị khác. Các phương pháp này bao gồm điều trị nhắm mục tiêu (ví dụ: lenvatinib, sorafenib), điều trị miễn dịch (như pembrolizumab), điều trị tại chỗ (chẳng hạn như xạ trị bên ngoài), hoặc chỉ định chăm sóc giảm nhẹ.

8. Giải đáp thắc mắc về ung thư tuyến giáp thể nang

Ung thư tuyến giáp thể nang có lây không? 

Các bệnh này không có khả năng lây lan từ người bệnh sang những người xung quanh, bất kể việc ở chung một không gian, chia sẻ đồ dùng, hay tiếp xúc cơ thể như chạm, hôn, hay quan hệ tình dục. Tóm lại, khi được hỏi liệu bệnh tuyến giáp có lây hay không, câu trả lời là hoàn toàn không. Vì vậy, cả người bệnh và gia đình không cần phải lo lắng.

Thời gian sống của bệnh nhân ung thư tuyến giáp thể nang là bao lâu?

So với các loại ung thư khác, ung thư tuyến giáp có tiên lượng khả quan hơn và khả năng chữa khỏi cao. Tuy nhiên, nhiều người vẫn băn khoăn về thời gian sống của bệnh nhân ung thư tuyến giáp và các biện pháp kéo dài thời gian sống.

Các chuyên gia cho biết, nếu được phát hiện sớm và điều trị kịp thời, ung thư tuyến giáp có thể không nguy hiểm. Cụ thể, ở giai đoạn đầu (I và II), khi khối u vẫn còn giới hạn trong tuyến giáp và chưa di căn, tỷ lệ sống sau 5 năm đạt 100% và 75% sau 10 năm.

Ở giai đoạn III, khi khối u có kích thước lớn hơn 4 cm và đã di căn ra ngoài tuyến giáp, tỷ lệ sống sau 5 năm vẫn duy trì khoảng 80%. Tuy nhiên, ở giai đoạn IV, khi khối u phát triển lớn và di căn đến các cơ quan khác, tỷ lệ sống sau 5 năm giảm xuống dưới 50%.

Thời gian sống của bệnh nhân ung thư tuyến giáp thể nang là bao lâu?

Thời gian sống của bệnh nhân cũng phụ thuộc vào từng loại ung thư. Trong số đó, ung thư tuyến giáp thể nang là loại phổ biến và có khoảng 90% bệnh nhân sống trên 5 năm. Ngược lại, ung thư tuyến giáp không biệt hóa, mặc dù hiếm gặp, lại có thể dẫn đến thời gian sống dưới 1 năm nếu được phát hiện ở giai đoạn muộn.

Đặc biệt, thời gian sống của người bệnh còn phụ thuộc vào tâm lý và tinh thần của họ cũng như chế độ chăm sóc từ gia đình. Một người bệnh lạc quan, vui vẻ sẽ có thêm sức mạnh để chiến đấu với bệnh tật, giúp kéo dài thời gian sống. Người chăm sóc nếu thường xuyên động viên và theo sát phác đồ điều trị cũng sẽ góp phần vào hiệu quả điều trị.

Ung thư tuyến giáp thể nang có phải là bệnh di truyền không?

Các yếu tố di truyền phân tử đã được xác định liên quan đến sự phát triển của nhiều loại ung thư tuyến giáp. Tuy nhiên, đa số bệnh nhân mắc ung thư tuyến giáp không có yếu tố di truyền hay tiền sử gia đình mắc bệnh này. Ung thư tuyến giáp thể nang rất ít khi xuất phát từ di truyền, chỉ chiếm khoảng 5%. Một số hội chứng di truyền hiếm gặp như hội chứng Cowden và hội chứng Werner có liên quan đến ung thư tuyến giáp thể nang.

Hy vọng thông tin từ Tổ hợp Y tế Mediplus đã giúp bạn hiểu rõ hơn về ung thư tuyến giáp thể nang. Nếu bạn còn bất kỳ câu hỏi nào hoặc muốn đặt lịch khám với bác sĩ, vui lòng liên hệ với chúng tôi qua hotline 1900.3366 để nhận được sự hỗ trợ chi tiết!

*Lưu ý: Bài viết là các kiến thức được tổng hợp, không thay thế cho khám, chẩn đoán và điều trị y khoa.