Thủng ổ loét dạ dày tá tràng: 7 cách điều trị

Thủng ổ loét dạ dày tá tràng là tình trạng nguy hiểm, có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng nếu không được xử lý kịp thời. Bài viết này, Mediplus sẽ giới thiệu 7 phương pháp điều trị hiệu quả, giúp giảm nguy cơ biến chứng và hỗ trợ phục hồi sức khỏe tối ưu cho người bệnh.

1. Thủng ổ loét dạ dày là gì? Tỷ lệ mắc bệnh có cao không?

Thủng ổ loét dạ dày tá tràng là tình trạng nghiêm trọng xảy ra khi một vết loét (hay ổ loét) trong dạ dày hoặc tá tràng (phần đầu của ruột non) bị rách, dẫn đến việc dịch vị và thức ăn từ dạ dày tràn vào khoang phúc mạc. Điều này có thể gây ra viêm phúc mạc (viêm nhiễm của màng bụng) và có thể đe dọa tính mạng nếu không được điều trị kịp thời.

Thủng ổ loét dạ dày là gì?

Thủng ổ loét dạ dày tá tràng thường gặp nhiều ở nam giới hơn so với nữ giới. Các nghiên cứu cho thấy nam giới chiếm khoảng 90%, trong khi nữ giới khoảng 10%. Độ tuổi hay mắc phải thường từ 20 đến 40, chiếm khoảng 40%. Hằng năm, trên toàn cầu có khoảng 4 triệu ca mắc mới, tương đương 1,5-3% dân số, với tỷ lệ biến chứng từ 10-20%, trong đó biến chứng thủng ổ loét chiếm từ 2-14%.

2. Các triệu chứng và thể bệnh thường gặp 

Nếu bệnh viêm loét dạ dày tá tràng không được phát hiện sớm và điều trị kịp thời có thể tiến triển và dẫn đến các biến chứng đe dọa tính mạng như:

• Xuất huyết tiêu hóa: Chảy máu từ vết loét thường xảy ra bất ngờ hoặc sau khi người bệnh sử dụng các chất gây kích ứng niêm mạc như rượu hoặc thuốc chống viêm. Triệu chứng có thể bao gồm nôn ra máu tươi, phân đen, huyết áp giảm…
• Thủng dạ dày – tá tràng: Biểu hiện đặc trưng là cơn đau bụng dữ dội, bụng cứng, kèm theo nôn, lạnh tay chân, vã mồ hôi.
• Hẹp môn vị: Do viêm loét gây hẹp, biểu hiện thường là khó tiêu, đau bụng và nôn ra thức ăn từ bữa trước.
• Ung thư hóa: Ổ loét dạ dày nếu không được theo dõi và điều trị có nguy cơ chuyển thành ung thư dạ dày. Việc thăm khám định kỳ rất cần thiết để phát hiện sớm sự tiến triển của bệnh.

Bệnh viêm loét dạ dày tá tràng có thể biểu hiện qua nhiều thể khác nhau bao gồm:

• Thể bán cấp: Triệu chứng ở thể này thường không điển hình, đau bụng và co cứng diễn ra từ từ, làm cho bệnh nhân cảm thấy khó chịu mà không rõ nguyên nhân.
• Thể tối cấp: Các triệu chứng nặng nề và xuất hiện đột ngột. Người bệnh có thể bị sốc và tử vong trong vòng 6-12 giờ nếu không được cấp cứu kịp thời.
• Thể giống viêm ruột thừa: Ở thể này, có thể có một lỗ thủng nhỏ, và dịch dạ dày có thể chảy vào bụng, đặc biệt là ở hố chậu phải, dễ nhầm với cơn đau do viêm ruột thừa cấp. Ban đầu, bệnh nhân cảm thấy đau ở vùng trên rốn, sau đó cơn đau sẽ chuyển xuống khu vực hố chậu.
• Thủng kèm chảy máu tiêu hóa: Triệu chứng này bao gồm đau bụng do thủng dạ dày, đồng thời xuất hiện các dấu hiệu của chảy máu tiêu hóa như nôn ra máu, phân đen, niêm mạc nhợt nhạt, mạch nhanh, và huyết áp thấp.

Ngoài ra có thể gặp tình trạng thủng bít hoặc thủng ở mặt sau của ổ loét.

Triệu chứng thủng dạ dày tá tràng bao gồm đau bụng

3. Tư vấn điều trị và cấp cứu thủng ổ loét dạ dày tá tràng thế nào?

Thủng ổ loét dạ dày là một tình trạng cấp cứu tiêu hóa nguy hiểm, đòi hỏi can thiệp y tế nhanh chóng và hiệu quả. Biến chứng này xảy ra khi ổ loét phá hủy các lớp niêm mạc, tạo ra lỗ thủng xuyên qua thành dạ dày, làm dịch dạ dày tràn vào khoang bụng và dẫn đến viêm phúc mạc.

Việc cấp cứu kịp thời và áp dụng các phương pháp điều trị phù hợp là yếu tố quan trọng giúp giảm thiểu biến chứng và bảo vệ sức khỏe người bệnh.

Khâu thủng

Khâu lỗ thủng dạ dày tá tràng là phương pháp phổ biến và hiệu quả trong cấp cứu, đặc biệt là với các trường hợp lỗ thủng nhỏ. Trong quá trình này, bác sĩ sẽ tiến hành khâu trực tiếp để đóng kín lỗ thủng, ngăn dịch dạ dày tràn vào khoang bụng. Phương pháp khâu thủng giúp người bệnh hồi phục nhanh chóng, giảm thiểu rủi ro nhiễm trùng và các biến chứng nguy hiểm khác.

Điều trị thủng ổ loét dạ dày tá tràng bằng phương pháp khâu thủng

Cắt dạ dày cấp cứu

Đối với những trường hợp thủng ổ loét nghiêm trọng và tổn thương lớn, phẫu thuật cắt dạ dày cấp cứu có thể được chỉ định. Bác sĩ sẽ cắt bỏ một phần dạ dày chứa lỗ thủng và phần bị tổn thương nghiêm trọng để ngăn ngừa nhiễm trùng lan rộng và nguy cơ viêm phúc mạc. Phương pháp này tuy phức tạp nhưng mang lại hiệu quả cao đối với những trường hợp thủng nặng, giúp giảm thiểu nguy cơ tái phát.

Khâu lỗ thủng và cắt dây X

Để giảm tiết axit dạ dày và ngăn chặn các vết loét tái phát, phương pháp khâu lỗ thủng kết hợp cắt dây thần kinh X có thể được áp dụng. Dây thần kinh X là một trong những dây thần kinh kích thích sản xuất axit dạ dày. Bằng cách cắt dây này, mức độ axit dạ dày sẽ được kiểm soát tốt hơn, giúp vết loét nhanh lành và giảm nguy cơ biến chứng tái phát.

Phương pháp dẫn lưu lỗ thủng

Trong một số trường hợp thủng tá tràng đặc biệt khi có nguy cơ nhiễm trùng, bác sĩ sẽ sử dụng phương pháp dẫn lưu để đưa dịch nhiễm trùng ra khỏi ổ bụng. Phương pháp này giúp giảm áp lực lên dạ dày, giảm nguy cơ nhiễm trùng lan rộng và tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình hồi phục.

Phương pháp dẫn lưu lỗ thủng điều trị thủng ổ loét dạ dày

Phương pháp hút liên tục

Hút liên tục là một kỹ thuật được áp dụng để loại bỏ dịch thừa trong ổ bụng, đặc biệt là sau khi đã tiến hành khâu lỗ thủng hoặc dẫn lưu. Việc hút liên tục không chỉ giúp làm sạch vùng tổn thương mà còn ngăn dịch dạ dày tràn vào các vùng khác trong ổ bụng, giảm thiểu nguy cơ nhiễm trùng và viêm phúc mạc. Kỹ thuật này cũng hỗ trợ cải thiện lưu thông máu và đẩy nhanh quá trình phục hồi sau phẫu thuật.

Đặt stent

Đặt stent là phương pháp nội soi ít xâm lấn được áp dụng trong những trường hợp thủng ổ loét dạ dày mà bệnh nhân không thể tiến hành phẫu thuật. Stent được đặt vào vị trí thủng để bịt kín lỗ thủng và ngăn chặn dịch dạ dày tràn vào ổ bụng. Phương pháp này giúp giảm đau, ngăn ngừa viêm nhiễm và hỗ trợ hồi phục mà không cần can thiệp phẫu thuật lớn.

Khâu lỗ thủng kết hợp với nối vị tràng

Khi tình trạng thủng ổ loét dạ dày tá tràng gây ảnh hưởng đến lưu thông tiêu hóa, phương pháp khâu lỗ thủng kết hợp nối vị tràng có thể được lựa chọn. Đây là kỹ thuật vừa khâu kín lỗ thủng vừa nối phần dạ dày với đoạn đầu của ruột non, giúp thức ăn đi qua ruột dễ dàng hơn và hạn chế áp lực lên vùng tổn thương. Kỹ thuật này thường được chỉ định trong những trường hợp thủng kèm với hẹp môn vị, giúp bệnh nhân tiêu hóa dễ dàng và giảm triệu chứng đau đớn.

Khâu lỗ thủng kết hợp nối vị tràng điều trị thủng dạ dày tá tràng

Xem thêm: Chi phí cắt polyp dạ dày bao nhiêu tiền? Ở đâu tốt?

4. Thủng ổ loét dạ dày tá tràng nguyên nhân do đâu?

Phần lớn các ca thủng dạ dày bắt nguồn từ tình trạng viêm loét dạ dày tá tràng ở mức độ nặng. Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến:

• Viêm loét dạ dày tá tràng: Nguyên nhân thường gặp ở những người lớn tuổi sử dụng nhiều thuốc như aspirin, NSAID, nhiễm khuẩn HP. Các yếu tố như chế độ ăn uống không lành mạnh, lối sống thiếu khoa học, lạm dụng rượu bia, hút thuốc lá, căng thẳng và lo âu cũng góp phần làm tăng nguy cơ viêm loét.
• Bệnh lý ác tính: Sự xuất hiện và phát triển của khối u ở dạ dày có thể gây xâm lấn và phá hủy thành dạ dày. Ngoài ra, các biện pháp điều trị như hóa trị, xạ trị cũng có thể gây ra sự xuất hiện tự phát của các khối u ác tính.
• Chấn thương: Những va chạm mạnh hoặc tác động từ vật nhọn như tai nạn, gây thủng hoặc tổn thương dạ dày, đặc biệt khi dạ dày đang căng đầy.
• Thủ thuật can thiệp: Các thủ thuật nội soi tiêu hóa đôi khi có thể gây ra rủi ro thủng dạ dày trong quá trình thực hiện.

5. Những dấu hiệu để nhận biết tình trạng thủng ổ loét dạ dày – tá tràng là gì?

Thủng ổ loét dạ dày tá tràng là tình trạng nghiêm trọng, và việc nhận biết sớm các dấu hiệu có thể cứu sống bệnh nhân. Sau đây là các dấu hiệu thường gặp để nhận biết tình trạng thủng ổ loét dạ dày – tá tràng:

Dấu hiệu thường gặp để nhận biết thủng ổ loét dạ dày – tá tràng

Dấu hiệu lâm sàng:

Người bệnh bất ngờ cảm thấy đau dữ dội ở vùng thượng vị, cơn đau kéo dài và liên tục khiến họ không thể thở mạnh. Bụng trở nên cứng như gỗ. Nếu không được điều trị kịp thời, cơn đau có thể lan ra toàn bộ vùng bụng sau vài giờ.

Dịch vị tràn vào khoang phúc mạc có thể gây ra các dấu hiệu sốc, bao gồm mạch nhanh, huyết áp hạ, vã mồ hôi, da nhợt nhạt, và thở nhanh nông. Sau một thời gian, dấu hiệu sốc giảm dần nhưng có thể xuất hiện sốt do viêm phúc mạc.

Cận lâm sàng:

• Chụp X-quang thường cho thấy dấu hiệu liềm hơi dưới cơ hoành. Tuy nhiên, ở các trường hợp lỗ thủng nhỏ hoặc đã bị bịt kín, dấu hiệu này có thể không xuất hiện.
• Để tăng khả năng phát hiện liềm hơi trên X-quang, có thể tiến hành bơm hơi qua sonde dạ dày, một thủ thuật đơn giản và an toàn giúp chẩn đoán chính xác hơn.
• Trong trường hợp X-quang không cho thấy kết quả rõ ràng, nội soi ổ bụng có thể được thực hiện để chẩn đoán và điều trị kịp thời.

6. Hướng dẫn chăm sóc cho bệnh nhân bị thủng ổ loét dạ dày – tá tràng

Bên cạnh việc tuân thủ theo phác đồ điều trị bằng thuốc, xây dựng một chế độ ăn uống lành mạnh và sinh hoạt khoa học cũng có vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ cải thiện tình trạng bệnh. Các biện pháp hữu ích bao gồm:

• Ăn uống khoa học: Ăn đúng giờ, không bỏ bữa, và chia nhỏ bữa ăn trong ngày để giảm áp lực lên dạ dày.
• Nghỉ ngơi sau bữa ăn: Tránh hoạt động mạnh ngay sau khi ăn, nên thư giãn ít nhất 30 phút.
• Duy trì tập luyện: Tập thể dục đều đặn giúp tăng cường sức khỏe, giảm stress và hỗ trợ tiêu hóa.
• Hạn chế đồ uống kích thích: Nên tránh rượu, bia, cà phê và nước có ga để bảo vệ niêm mạc dạ dày.
• Chú ý chọn thực phẩm: Tránh các món chua, cay và chọn các loại thực phẩm dễ tiêu như trái cây, rau xanh và ngũ cốc.
• Đảm bảo giấc ngủ: Hạn chế thức khuya, ngủ đủ giấc để cơ thể có thời gian hồi phục.
• Khám sức khỏe định kỳ: Sau quá trình điều trị, nên tái khám thường xuyên để đánh giá tình trạng bệnh và kịp thời xử lý các dấu hiệu bất thường.

Hướng dẫn chăm sóc cho bệnh nhân bị thủng ổ loét dạ dày – tá tràng

Những thói quen này có thể góp phần duy trì và cải thiện sức khỏe hệ tiêu hóa, hạn chế các biến chứng tiềm ẩn.

Hy vọng rằng bài viết từ Tổ hợp Y tế Mediplus đã mang đến cho bạn những thông tin bổ ích về thủng ổ loét dạ dày tá tràng. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào hoặc muốn đặt lịch khám với bác sĩ, hãy liên hệ với Mediplus qua hotline 1900.3366 để nhận được sự hỗ trợ tận tình!

**Lưu ý: Bài viết là các chia sẻ kiến thức, không thay thế cho khám và điều trị y khoa.