Mẹ bầu bị chuột rút 3 tháng đầu phải làm sao?

Chuột rút bắp chân hay vọp bẻ là tình trạng co thắt cơ thường gặp ở phụ nữ mang thai, đặc biệt trong giai đoạn 3 tháng đầu. Tình trạng này không chỉ gây đau đớn, khó chịu mà còn ảnh hưởng đến giấc ngủ và sinh hoạt hàng ngày của mẹ bầu. Hãy cùng Tổ hợp y tế Mediplus tìm hiểu về nguyên nhân và cách khắc phục hiệu quả tình trạng mẹ bầu bị chuột rút 3 tháng đầu trong bài viết dưới đây. 

1. Tại sao mẹ bầu hay bị chuột rút?

Chuột rút là tình trạng co cơ đột ngột, gây đau và hạn chế cử động. Mẹ bầu thường bị chuột rút ở bắp chân, nhưng cũng có thể xảy ra ở đùi, hông, bàn tay, bàn chân và cơ bụng. Hiện tượng này kéo dài từ vài giây đến vài phút, thường xuất hiện vào ban đêm, sau vận động hoặc khi cơ bắp làm việc quá lâu. Chuột rút có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, từ thay đổi sinh lý đến chế độ dinh dưỡng và lối sống. Vậy tại sao mẹ bầu bị chuột rút? Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến gây ra tình trạng này: 

Thiếu hụt canxi và chất dinh dưỡng

Khi mang thai, cơ thể mẹ phải cung cấp nhiều dưỡng chất cho sự phát triển của thai nhi, đặc biệt là Canxi, Magie và Kali. Sự thiếu hụt các khoáng chất này có thể làm rối loạn quá trình co giãn cơ, dẫn đến mẹ bầu bị chuột rút 3 tháng cuối. Ngoài ra, nếu mẹ bầu không bổ sung đủ Canxi, cơ thể sẽ tự động lấy Canxi từ xương, làm tăng nguy cơ loãng xương và các bệnh lý xương khớp sau sinh.

Mẹ bầu bị chuột rút 3 tháng đầu do thiếu canxi và chất dinh dưỡng

Tăng cân 

Sự phát triển của thai nhi khiến mẹ bầu tăng cân nhanh chóng, đặc biệt trong ba tháng cuối thai kỳ. Trọng lượng cơ thể tăng lên tạo áp lực lớn lên hệ thần kinh và mạch máu, khiến tuần hoàn kém hơn và làm tăng nguy cơ chuột rút. Khi cân nặng vượt quá mức cho phép, vùng bắp chân phải chịu áp lực lớn, dẫn đến tình trạng sưng phù, đau nhức và chuột rút thường xuyên hơn. Đây chính là lý giải cho nguyên nhân tại sao mẹ bầu hay bị chuột rút

Bà bầu bị chuột rút do tăng cân

Tuần hoàn máu kém 

Trong thai kỳ, tử cung mở rộng gây áp lực lên tĩnh mạch chủ dưới, làm giảm lưu lượng máu đến chân. Khi máu không lưu thông tốt, cơ bắp dễ bị co rút và gây ra chuột rút. Ngoài ra, việc ngồi hoặc đứng quá lâu mà không thay đổi tư thế cũng khiến tuần hoàn máu bị ảnh hưởng, làm tăng nguy cơ chuột rút ở mẹ bầu.

Mất nước và rối loạn điện giải

Mất nước là một trong những nguyên nhân phổ biến gây chuột rút, đặc biệt trong những ngày thời tiết nóng hoặc khi mẹ bầu không uống đủ nước. Khi cơ thể thiếu nước, sự cân bằng điện giải bị rối loạn, làm ảnh hưởng đến hoạt động của các cơ và thần kinh, dẫn đến chuột rút. Vì vậy, mẹ bầu cần đảm bảo uống đủ nước mỗi ngày để duy trì sự ổn định của cơ thể.

Xem thêm: Mẹ bầu bị tê tay có sao không? 7 Cách xử lý

2. Bà bầu bị chuột rút có nguy hiểm không?

Chuột rút khi mang thai thường bắt đầu từ tam cá nguyệt thứ hai và trở nên nghiêm trọng hơn vào những tháng cuối. Mẹ bầu có thể bị chuột rút vào bất kỳ thời điểm nào trong ngày, nhưng thường xảy ra nhiều vào ban đêm, gây đau đớn và ảnh hưởng đến giấc ngủ.

Trong hầu hết các trường hợp, chuột rút khi mang thai là hiện tượng bình thường do thay đổi sinh lý, tăng cân hoặc thiếu hụt dưỡng chất. Tuy nhiên, nếu chuột rút đi kèm với đau bụng dữ dội, chảy máu hoặc co thắt mạnh kéo dài, đó có thể là dấu hiệu cảnh báo nguy cơ sảy thai hoặc sinh non. Một số nghiên cứu cho thấy trong 4 ca mang thai có chuột rút thì 1 ca có nguy cơ sảy thai, đặc biệt là ở những mẹ bầu từng gặp khó khăn trong việc mang thai hoặc có tiền sử sảy thai.

Vì vậy, nếu tình trạng chuột rút xảy ra thường xuyên và nghiêm trọng, mẹ bầu bị chuột rút 3 tháng đầu nên thăm khám bác sĩ để được theo dõi và tư vấn kịp thời.

Mẹ bầu bị chuột rút có nguy hiểm không? sẽ tùy vào tình trạng và dấu hiệu

3. Mẹ bầu bị chuột rút 3 tháng đầu phải làm sao?

Chuột rút trong tam cá nguyệt đầu tiên có thể khiến mẹ bầu cảm thấy khó chịu và lo lắng. Để giảm bớt tình trạng này, mẹ bầu bị chuột rút 3 tháng đầu có thể áp dụng một số biện pháp sau:

• Kéo căng cơ: Khi bị chuột rút, hãy duỗi thẳng chân, từ từ kéo căng cơ bằng cách hướng mũi chân và mắt cá chân về phía cẳng chân.
• Xoa bóp nhẹ nhàng: Massage bắp chân giúp thư giãn cơ và giảm cơn co thắt.
• Vận động nhẹ: Sau khi cơn đau thuyên giảm, mẹ bầu có thể đi bộ chậm, sau đó ngồi xuống và nâng cao chân để hạn chế chuột rút tái diễn.
• Tắm nước ấm: Ngâm chân hoặc tắm nước ấm giúp thư giãn cơ bắp, nhưng không nên áp dụng ngay khi cơn chuột rút còn diễn ra.
• Chườm mát: Sau khi hết chuột rút, chườm lạnh lên vùng bị ảnh hưởng có thể giúp ngăn ngừa co thắt trở lại.
• Dùng thuốc giảm đau nếu cần: Nếu cơn đau kéo dài, mẹ có thể tham khảo ý kiến bác sĩ về việc sử dụng thuốc giảm đau an toàn như paracetamol.

Bà bầu bị chuột rút nên ăn gì? Ngoài ra, mẹ bầu nên bổ sung đủ nước và các dưỡng chất như canxi, magie, kali để giảm nguy cơ chuột rút trong suốt thai kỳ. Nếu tình trạng chuột rút diễn ra thường xuyên hoặc đi kèm triệu chứng bất thường, mẹ bầu nên thăm khám bác sĩ để đảm bảo sức khỏe cho cả mẹ và bé.

Đọc thêm: Mẹ bầu 3 tháng đầu kiêng ăn gì? 5 Lưu ý cho mẹ

4. Phòng ngừa mẹ bầu bị chuột rút bắp chân thế nào?

Chuột rút bắp chân là tình trạng không gây nguy hiểm, nhưng nó đem lại sự khó chịu và ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày. Dưới đây là những biện pháp giúp mẹ bầu hay bị chuột rút bắp chân phòng ngừa căn bệnh này hiệu quả: 

Ăn uống sinh hoạt

• Bổ sung canxi, magie, kali: Nên tăng cường thực phẩm giàu canxi như sữa, trứng, cá, đậu; magie từ rau xanh, su su, dưa lê; kali từ chuối, nho khô, sung, mận.
• Uống đủ nước: Cung cấp 8 – 10 cốc nước mỗi ngày để cải thiện tuần hoàn máu và duy trì sự cân bằng điện giải.
• Hạn chế thức ăn quá mặn và các chất kích thích: Tránh tiêu thụ quá nhiều muối, caffein và các loại thức uống gây mất nước.

Thể dục, vận động

• Tập các bài tập nhẹ nhàng: Co duỗi cơ, xoa bóp mắt cá chân theo chiều kim đồng hồ giúp ngăn chuột rút ban đêm.
• Tản bộ hoặc tham gia hoạt động ngoài trời: Việc đi bộ dưới ánh nắng giúp bổ sung vitamin D, hỗ trợ hấp thụ canxi tốt hơn.
• Tránh đứng hoặc ngồi lâu: Hạn chế ngồi vắt chéo chân, thường xuyên thay đổi tư thế để lưu thông máu tốt hơn.

Kiểm soát công việc, giữ tâm lý vui vẻ, thoải mái 

• Ngâm chân trong nước ấm trước khi ngủ: Giúp giảm mệt mỏi cơ bắp, tăng tuần hoàn máu và giảm nguy cơ chuột rút ban đêm.
• Kê chân cao khi ngủ: Dùng gối kê chân để hạn chế tình trạng đau nhức và chuột rút khi mang thai.
• Giữ tinh thần thoải mái: Căng thẳng có thể khiến cơ thể mệt mỏi và dễ bị chuột rút hơn. Mẹ bầu nên tìm kiếm các hoạt động thư giãn như yoga, thiền để duy trì tâm lý tích cực.

Chuột rút bắp chân khi mang thai là tình trạng phổ biến, nhưng với chế độ dinh dưỡng hợp lý, vận động thường xuyên và tâm lý thoải mái, mẹ bầu hoàn toàn có thể giảm thiểu nguy cơ gặp tình trạng này. Nếu chuột rút xảy ra thường xuyên, kèm đau, sưng hoặc biến chứng bất thường, mẹ bầu bị chuột rút 3 tháng đầu nên tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn và hỗ trợ kịp thời.

Phòng ngừa chuột rút cho mẹ bầu

5. Giải đáp thắc mắc khi mẹ bầu bị chuột rút 3 tháng đầu

Bà bầu tháng thứ mấy bị chuột rút?

Chuột rút có thể xuất hiện ngay từ tam cá nguyệt đầu tiên do thay đổi nội tiết, tăng lưu lượng máu và thiếu hụt vi chất. Tuy nhiên, tình trạng này phổ biến hơn từ tháng thứ 4 trở đi và nghiêm trọng nhất trong 3 tháng cuối do áp lực thai nhi lên hệ tuần hoàn và cơ bắp.

Tay bị chuột rút phải làm sao?

Nếu bị chuột rút ở tay, mẹ bầu nên xoa bóp nhẹ nhàng vùng cơ bị co cứng, duỗi tay từ từ và lắc nhẹ cổ tay để máu lưu thông tốt hơn. Có thể ngâm tay vào nước ấm hoặc chườm nóng để giảm nhanh cơn co thắt. Nếu tình trạng này xảy ra thường xuyên, mẹ bầu bị chuột rút 3 tháng đầu nên bổ sung magie, canxi, uống đủ nước và nghỉ ngơi hợp lý.

Chuột rút khi ngủ thiếu chất gì? bao lâu thì hết?

Chuột rút khi ngủ thường do thiếu hụt canxi, magie, kali hoặc mất nước, làm cơ co thắt đột ngột. Cơn chuột rút có thể kéo dài từ vài giây đến vài phút, sau đó có thể tự hết nhưng đôi khi để lại cảm giác căng cơ, đau nhẹ. Nếu chuột rút tái diễn thường xuyên, mẹ cần bổ sung vi chất qua thực phẩm hoặc viên uống theo hướng dẫn bác sĩ, kết hợp vận động nhẹ nhàng trước khi ngủ để giảm nguy cơ tái phát.

Làm gì để giảm chuột rút khi mang thai?

Để hạn chế chuột rút, mẹ bầu nên uống đủ nước, ăn thực phẩm giàu canxi, magie, kali như sữa, cá, trứng, chuối, rau xanh. Trước khi ngủ, có thể ngâm chân vào nước ấm, massage nhẹ nhàng để thư giãn cơ. Khi bị chuột rút, hãy duỗi chân, kéo nhẹ bàn chân về phía cẳng chân, kết hợp xoa bóp để giảm đau nhanh chóng. Tránh đứng hoặc ngồi quá lâu một tư thế và duy trì vận động nhẹ nhàng như đi bộ, yoga bầu để tăng cường tuần hoàn máu, giảm nguy cơ co cơ đột ngột.

Giải đáp thắc mắc mẹ bầu bị chuột rút

Đọc thêm: 10 Cách chữa rạn da cho mẹ bầu tại nhà

Như vậy, chuột rút trong 3 tháng đầu thai kỳ là hiện tượng phổ biến nhưng có thể gây khó chịu và ảnh hưởng đến sinh hoạt của mẹ bầu. Để giảm thiểu tình trạng này, mẹ bầu bị chuột rút 3 tháng đầu cần chú ý bổ sung đầy đủ canxi, magie, kali, uống đủ nước, vận động nhẹ nhàng và giữ tâm lý thoải mái. Ngoài ra, massage, ngâm chân nước ấm trước khi ngủ cũng giúp hạn chế chuột rút về đêm. Nếu tình trạng chuột rút diễn ra thường xuyên, kèm theo đau nhiều hoặc sưng tấy, mẹ nên đi khám bác sĩ để được tư vấn và điều trị kịp thời.

**Lưu ý: bài viết là các kiến thức được tổng hợp, không thay thế cho khám với bác sĩ và điều trị y khoa.