6 bài tập cho trẻ bàn chân bẹt an toàn, hiệu quả

Bàn chân bẹt ở trẻ có thể ảnh hưởng đến dáng đi, khả năng vận động và sự phát triển của bàn chân. Tuy nhiên, tình trạng này có thể được cải thiện đáng kể thông qua các bài tập đơn giản nhưng hiệu quả. Dưới đây là 6 bài tập cho trẻ bàn chân bẹt an toàn, mà Tổ hợp y tế hợp, giúp tăng cường cơ chân, hỗ trợ hình thành vòm chân và cải thiện khả năng di chuyển của trẻ.

1. Lợi ích các bài tập cho trẻ bàn chân bẹt mang lại

Bàn chân bẹt là tình trạng lòng bàn chân không có vòm cong tự nhiên, khiến toàn bộ bề mặt tiếp xúc với mặt đất. Điều này có thể gây đau nhức, mỏi chân, đặc biệt khi vận động nhiều. Phần lớn trường hợp xảy ra ở cả hai chân, nhưng một số người chỉ bị ở một bên. Nếu không được can thiệp sớm, bàn chân bẹt có thể ảnh hưởng đến dáng đi và làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề về cột sống như cong vẹo.

Lợi ích các bài tập cho trẻ bàn chân bẹt mang lại

Việc điều trị bàn chân bẹt có nhiều phương pháp, tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng. Trong đó, các bài tập hỗ trợ vòm chân là một cách an toàn và hiệu quả, được nhiều người áp dụng. Vật lý trị liệu giúp tăng cường cơ bắp, cải thiện sức mạnh gân chân và hỗ trợ điều chỉnh cấu trúc bàn chân. Tuy nhiên, trước khi thực hiện, người bệnh nên tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia để đảm bảo tập luyện đúng cách và tránh chấn thương.

2. 6 bài tập cho trẻ bàn chân bẹt an toàn, hiệu quả

Dưới đây là 6 bài tập an toàn và hiệu quả giúp trẻ có bàn chân bẹt cải thiện dáng chân và tăng cường cơ bắp:

Kéo giãn gót chân

Bài tập kéo giãn gót chân là một phương pháp đơn giản nhưng mang lại hiệu quả cao trong việc hỗ trợ điều trị bàn chân bẹt. Người bệnh có thể thực hiện bài tập này bất cứ lúc nào để cải thiện sự linh hoạt và giảm khó chịu khi vận động.

Lợi ích chính của bài tập là giúp kéo giãn các nhóm cơ quanh bàn chân, giảm áp lực lên cấu trúc chân, từ đó hạn chế đau nhức do bàn chân bẹt gây ra. Đồng thời, động tác này còn giúp tăng cường sự dẻo dai cho ngón chân, mắt cá chân, hỗ trợ khả năng vận động của bàn chân tốt hơn.

Bài tập cho trẻ bàn chân bẹt kéo giãn gót chân

Cách thực hiện:

• Đứng đối diện tường, đặt hai tay lên tường ngang tầm mắt.
• Bước một chân lên trước, chân còn lại duỗi dài về phía sau.
• Ấn chặt cả hai chân xuống sàn để giữ thăng bằng.
• Giữ thẳng lưng, uốn cong đầu gối chân trước và đẩy người về phía tường. Lúc này, bắp chân sau sẽ có cảm giác căng.
• Duy trì tư thế trong khoảng 30 giây, sau đó thực hiện tương tự với bên còn lại. Thực hiện động tác 4 lần cho từng bên chân.

Lăn bóng bằng bàn chân

Bài tập lăn bóng dưới chân là một phương pháp đơn giản giúp giảm đau và cải thiện sự linh hoạt cho người bị bàn chân bẹt. Bạn có thể chọn bóng tennis hoặc bóng golf để tập luyện bài tập này.

Cách thực hiện:

• Ngồi trên ghế hoặc đứng thẳng, giữ lưng thẳng trong suốt quá trình tập.
• Đặt một quả bóng vào vị trí dưới lòng bàn chân.
• Dùng chân lăn bóng theo chuyển động tròn, tập trung vào vùng vòm chân để kích thích cơ bắp và giảm căng thẳng.
• Thực hiện động tác này trong khoảng 5 phút cho mỗi chân để đạt hiệu quả tốt nhất.

Nâng vòm chân

Bài tập nâng vòm bàn chân giúp tăng cường nhóm cơ dưới lòng bàn chân, hỗ trợ cải thiện độ linh hoạt và giảm căng thẳng khi di chuyển.

Bài tập nâng vòm chân cải thiện độ linh hoạt và giảm căng thẳng khi di chuyển

Cách thực hiện:

• Giữ tư thế đứng thẳng, đặt hai chân cách nhau bằng chiều rộng của vai.
• Hướng mũi chân hơi chếch ra ngoài, sau đó nhấc nhẹ mép trong của bàn chân lên, dồn trọng lực vào mép ngoài.
• Giữ nguyên tư thế, đảm bảo các ngón chân vẫn tiếp xúc với mặt sàn.
• Từ từ đưa chân về vị trí ban đầu và lặp lại động tác từ 10 – 15 lần mỗi hiệp.
• Nghỉ khoảng 20 giây giữa các hiệp và thực hiện 2 – 3 hiệp trong mỗi buổi tập.

Nâng chân với bục

Bài tập nâng chân với bục giúp tăng cường sức mạnh bàn chân, cải thiện khả năng giữ thăng bằng và hỗ trợ điều chỉnh tư thế. Đồng thời, bài tập này còn giúp giảm nguy cơ đau lưng và chấn thương do bàn chân bẹt.

Cách thực hiện:

• Đứng trên bục, ghế thấp hoặc mép bậc thang, sao cho chân trái cao hơn chân phải một bậc.
• Hạ thấp cơ thể bằng cách khụy nhẹ đầu gối chân phải, giữ thăng bằng bằng chân trái.
• Nhón gót chân phải lên cao hết mức có thể, tập trung vào việc kích hoạt vòm chân.
• Thực hiện 10 – 15 lần cho mỗi bên, lặp lại khoảng 2 – 3 hiệp.

Nâng ngón chân

Bài tập này tập trung vào việc nâng các ngón chân lên khỏi mặt sàn khi ngồi hoặc đứng, giúp cải thiện sức mạnh và độ ổn định của mắt cá chân. Khi mắt cá chân chắc khỏe, khả năng giữ thăng bằng được cải thiện, giúp việc di chuyển và vận động trở nên dễ dàng hơn.

Bài tập nâng ngón chân tư thế ngồi

Cách thực hiện:

Tư thế ngồi

• Ngồi trên ghế, đặt hai bàn chân chạm sàn, tay đặt lên đùi hoặc thành ghế.
• Giữ chắc bàn chân phải trên sàn, từ từ nhấc các ngón chân lên.
• Duy trì tư thế trong 3 – 5 giây, rồi thư giãn cơ thể.
• Lặp lại 10 – 15 lần, sau đó đổi sang chân còn lại. Thực hiện 3 hiệp cho mỗi bên.

Tư thế đứng

• Đứng thẳng, ấn ngón chân cái xuống sàn, nhấc bốn ngón chân còn lại lên.
• Sau đó, ấn bốn ngón chân xuống và nhấc ngón chân cái lên.
• Giữ mỗi lần trong 5 giây, thực hiện khoảng 5 – 10 lần.
• Thực hiện tương tự với chân đối diện.

Nhặt đồ vật bằng ngón chân

Bài tập này giúp rèn luyện sức mạnh và độ linh hoạt của các cơ ở lòng bàn chân cũng như ngón chân. Khi thực hiện thường xuyên, nó có thể giúp giảm căng thẳng cơ bắp, cải thiện khả năng vận động và tăng cường sức khỏe tổng thể của bàn chân.

Cách thực hiện:

• Ngồi trên ghế, giữ lưng thẳng, hai bàn chân đặt vững trên sàn.
• Đặt khoảng 20 viên bi nhỏ và một chiếc bát trước mặt.
• Dùng ngón chân nhặt từng viên bi rồi thả vào bát, hoàn thành toàn bộ số bi bằng một chân.
• Lặp lại động tác với chân bên kia.
• Có thể tập bài này bất cứ lúc nào trong ngày để tăng hiệu quả.

Xem thêm: 3 Cách chữa bàn chân bẹt ở trẻ em và 4 cách tập tại nhà

3. Các bài tập cho trẻ bàn chân bẹt nên tránh

Theo các chuyên gia, việc hạn chế một số bài tập sẽ phụ thuộc vào mức độ bàn chân bẹt của từng người. Nhìn chung, đa số trường hợp không cần quá lo lắng về vấn đề này. Khi luyện tập, nếu không cảm thấy đau hay xuất hiện các triệu chứng khó chịu như căng tức hoặc nhức mỏi nghiêm trọng, bạn vẫn có thể tiếp tục thực hiện các bài tập phù hợp với khả năng của mình.

Tuy nhiên, người mắc chứng bàn chân bẹt nên cẩn trọng với những hoạt động dễ tạo áp lực quá mức lên chân, đặc biệt là các bài tập đòi hỏi sức bật hoặc thời gian vận động kéo dài. Một số môn thể thao như bóng rổ, chạy đường dài hay nhảy cao có thể khiến bàn chân chịu nhiều tác động mạnh, gây khó chịu hoặc làm trầm trọng thêm tình trạng bàn chân bẹt.

Các bài tập cho trẻ bàn chân bẹt nên tránh

Dù vậy, điều này không có nghĩa là người mắc bàn chân bẹt phải loại bỏ hoàn toàn những hoạt động này. Thay vào đó, hãy dành thời gian để cơ thể thích nghi dần, kết hợp với việc tăng cường các bài tập hỗ trợ giúp nâng cao sức mạnh cơ bàn chân và mắt cá. Ngoài ra, sử dụng giày chuyên dụng có phần đế hỗ trợ vòm chân cũng giúp giảm áp lực và hạn chế nguy cơ chấn thương khi tập luyện.

4. Các phương pháp điều trị bàn chân bẹt ở trẻ khác

Bàn chân bẹt ở trẻ có thể được điều trị bằng nhiều phương pháp khác nhau, tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng và sự ảnh hưởng đến vận động. Sau đây là vài phương pháp thường được áp dụng:

Dùng đế chỉnh hình

Ở trẻ từ 2 – 7 tuổi, nếu xuất hiện tình trạng bàn chân bẹt trong quá trình phát triển, phương pháp điều trị chủ yếu là nội khoa. Trẻ thường được khuyến khích sử dụng miếng lót chỉnh hình chuyên dụng để hỗ trợ tạo vòm bàn chân. Phụ kiện này được thiết kế phù hợp với kích thước chân, giúp định hình lại cấu trúc xương khi di chuyển hằng ngày. Dưới tác động của trọng lực, đế chỉnh hình giúp nâng đỡ và đưa xương bàn chân về đúng trục phát triển.

Tuy nhiên, hiệu quả của phương pháp này cao nhất khi áp dụng cho trẻ nhỏ. Bác sĩ thường khuyến nghị sử dụng đến khi xương bàn chân phát triển bình thường. Với trẻ trên 7 tuổi, thời gian điều chỉnh có thể kéo dài hơn và hiệu quả có thể giảm sút.

Phẫu thuật bàn chân bẹt

Nếu các phương pháp điều trị không can thiệp không mang lại hiệu quả hoặc tình trạng bệnh ngày càng nghiêm trọng, bác sĩ có thể chỉ định phẫu thuật. Can thiệp này nhằm giảm đau, tái tạo vòm bàn chân và cải thiện chức năng vận động.

Phương pháp phẫu thuật điều trị bàn chân bẹt

Do vị trí đau và mức độ biến dạng của bàn chân bẹt khác nhau ở mỗi người, không có một kỹ thuật phẫu thuật chung áp dụng cho tất cả trường hợp. Quy trình phẫu thuật sẽ được bác sĩ lựa chọn dựa trên đánh giá cụ thể về tình trạng bệnh, độ tuổi, mức độ triệu chứng và mức độ biến dạng cấu trúc bàn chân.

Ưu điểm của phẫu thuật là giúp cải thiện đáng kể hoặc loại bỏ hoàn toàn các triệu chứng. Sau phẫu thuật, người bệnh thường kết hợp với các phương pháp phục hồi chức năng để đảm bảo hiệu quả hồi phục tốt nhất.

5. Các lưu ý khi thực hiện bài tập cho bàn chân bẹt

Nhiều người lầm tưởng rằng bàn chân bẹt là do bất thường ở xương và chỉ cần phẫu thuật là có thể khắc phục. Tuy nhiên, phẫu thuật chỉ là giải pháp cuối cùng khi các phương pháp khác như vật lý trị liệu không mang lại hiệu quả. Nguyên nhân là do phẫu thuật có thể ảnh hưởng đến nhiều cơ quan khác và tiềm ẩn nhiều rủi ro hơn. Vì vậy, vật lý trị liệu vẫn là phương pháp ưu tiên trong điều trị.

Khi áp dụng vật lý trị liệu cho trẻ, phụ huynh cần lưu ý:

• Lựa chọn bài tập phù hợp theo mức độ nghiêm trọng của bàn chân bẹt. Nếu tình trạng nặng kèm theo biến chứng thần kinh, gân hoặc khớp, cần thăm khám sớm để có hướng điều trị kịp thời.
• Tránh thực hiện động tác quá mạnh hoặc sử dụng lực nắn chỉnh quá mức vì có thể gây tổn thương xương khớp.
• Kiên trì tập luyện trong thời gian dài để giúp bàn chân dần ổn định. Vì đây là phương pháp không xâm lấn, nên cần nhiều thời gian để đạt hiệu quả, nhưng lại an toàn và ít tốn kém.
• Hạn chế khiêng vác vật nặng để tránh làm tăng áp lực lên bàn chân, khiến tình trạng trở nên nghiêm trọng hơn.
• Duy trì chế độ ăn uống hợp lý, kiểm soát cân nặng để giảm tải áp lực lên bàn chân.
• Cân bằng giữa công việc và nghỉ ngơi, giúp cơ thể thư giãn và tránh căng thẳng kéo dài.

Các lưu ý khi thực hiện bài tập cho bàn chân bẹt

Mong rằng những thông tin trên từ Tổ hợp Y tế Mediplus đã mang đến cho bạn những kiến thức hữu ích về bài tập cho trẻ bàn chân bẹt. Nếu cần tư vấn thêm thông tin vui lòng liên hệ tới hotline 1900.3366 để nhận được sự hỗ trợ tận tình!

*Lưu ý: Bài viết là các kiến thức được chia sẻ, không thay thế cho khám, chẩn đoán và điều trị y khoa.