Thoái hóa cột sống: 2 Nguyên nhân và 4 Cách điều trị 

Thoái hóa cột sống là tình trạng phổ biến ở người lớn tuổi, nhưng ngày càng trẻ hóa do nhiều nguyên nhân. Trong bài viết này, MEDIPLUS sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về nguyên nhân, cách chữa thoái hóa cột sống nhanh, đơn giản tại nhà.  

1. Thoái hoá cột sống là gì?

Thoái hóa cột sống là bệnh viêm xương khớp mãn tính, thường gặp ở cột sống cổ và thắt lưng. Bệnh xảy ra khi lớp sụn khớp bị mòn, làm các đầu xương đốt sống ma sát trực tiếp, gây viêm, sưng bao hoạt dịch và khô khớp do giảm dịch tiết. Sự ma sát còn tạo gai xương, có thể tổn thương xương, rễ thần kinh và mô mềm xung quanh.

Thoái hóa cột sống là một dạng viêm khớp mãn tính

2. Những đối tượng có nguy cơ cao bị thoái hóa cột sống?

Thoái hóa cột sống thắt lưng, cột sống cổ là bệnh lý phổ biến, xảy ra nhiều ở các nhóm đối tượng sau đây: 

• Theo Viện Phẫu thuật chỉnh hình Hoa Kỳ, khoảng 85% người trên 60 tuổi mắc thoái hóa cột sống, cho thấy tuổi tác là một yếu tố nguy cơ lớn.
• Ở người dưới 45 tuổi, nam giới dễ bị thoái hóa cột sống hơn, trong khi sau 45 tuổi, phụ nữ lại là nhóm dễ bị ảnh hưởng hơn. Điều này có thể liên quan đến những thay đổi về nội tiết và cấu trúc cơ thể.
• Trọng lượng cơ thể quá lớn gây áp lực lên sụn khớp, đĩa đệm và xương dưới sụn, làm tăng nguy cơ thoái hóa do hao mòn nhanh chóng.
• Người có tiền sử chấn thương hoặc viêm xương khớp có thể làm suy yếu cấu trúc cột sống, đẩy nhanh quá trình thoái hóa.
• Những người làm công việc văn phòng ngồi lâu hoặc hoạt động thể lực mạnh liên tục khiến cột sống bị căng thẳng, cũng đối diện với nguy cơ cao.

Bệnh thoái hóa cột sống thường gặp nhiều ở người cao tuổi

3. 2 Nguyên nhân gây ra tình trạng thoái hóa cột sống

Có 2 nguyên nhân chính gây ra bệnh lý thoái hoá cột sống thắt lưng, cổ là nguyên nhân thứ phát và nguyên nhân nguyên phát. 

Nguyên nhân nguyên phát

Thoái hóa cột sống có nguyên nhân chính từ quá trình lão hóa tự nhiên, khi tuổi tác khiến cấu trúc cột sống suy yếu. Biểu hiện điển hình là đĩa đệm mất nước, dễ rách, dây chằng xơ hóa, và sụn hao mòn. 

Thoái hóa cột sống thắt lưng có thể do chế độ dinh dưỡng, làm việc sai tư thế gây ra

Tốc độ thoái hóa phụ thuộc nhiều vào lối sống và chế độ ăn uống. Thói quen xấu như ngồi sai tư thế, nằm gối quá cao, hoặc vận động không đúng cách làm tăng nguy cơ thoái hóa. Chế độ dinh dưỡng thiếu Canxi, Magie, Glucosamine, hay Collagen cũng gây hại cho cột sống, đặc biệt khi kết hợp với thói quen ăn thức ăn nhanh, dùng chất kích thích. Điều này lý giải tại sao một số người trẻ tuổi đã bị thoái hóa, trong khi người lớn tuổi vẫn có cột sống khỏe mạnh.

Nguyên nhân thứ phát

Ngoài lão hóa, thoái hóa cột sống còn xuất phát từ nguyên nhân thứ phát như:

• Đặc thù công việc: Ngồi làm việc văn phòng trong thời gian dài, ít vận động hoặc lao động nặng sai tư thế có thể làm mất đường cong sinh lý của cột sống, khiến cơ thể dễ bị cong gập về phía trước.
• Chấn thương: Những chấn thương do tai nạn, té ngã hoặc vận động sai cách, nếu không được chữa trị đúng, có thể gây tổn thương và đẩy nhanh quá trình thoái hóa cột sống.

4. 3 Triệu chứng nhận biết thoái hóa cột sống phổ biến

Triệu chứng thường gặp

Triệu chứng thường gặp của bệnh thoái hóa đốt sống cổ, thắt lưng gồm có: 

• Cứng cơ cổ, lưng vào buổi sáng, đau nhức cơ thể.
• Mệt mỏi, sốt, co thắt dạ dày.
• Đau cột sống âm ỉ, với tính chất cơ học (đau tăng khi vận động và giảm khi nghỉ ngơi).
• Yếu hoặc tê bì chân tay, có thể ảnh hưởng đến dây thần kinh cột sống hoặc tủy sống.
• Đau đầu, đau vai, chóng mặt

Triệu chứng gây ra bệnh thoái hóa cột sống cổ

Triệu chứng thoái hóa cột sống cổ bao gồm:

• Đau nhức, cứng cổ, khó vận động cổ, với cơn đau đột ngột, nặng và kéo dài vài giờ hoặc vài ngày, có thể lan xuống vai hoặc cánh tay.
• Tình trạng tê, yếu liệt ở bả vai, cánh tay hoặc ngón tay.
• Nấc ngáp, đau đầu, chóng mặt nếu thoái hóa xảy ra ở đốt sống cổ C1 – C2.

Thoái hóa đốt sống cổ có thể nhận biết qua nhiều triệu chứng khác nhau

Triệu chứng nhận biết bệnh thoái hóa cột sống lưng

Nhiều người thắc mắc thoái hóa cột sống thắt lưng là gì? Đây là bệnh mãn tính tiến triển chậm, gây đau âm ỉ kéo dài, yếu cơ hai chân, mất thăng bằng và hạn chế vận động. Bệnh khiến cột sống thắt lưng biến dạng mà không có dấu hiệu viêm. Các triệu chứng nhận biết bệnh thoái hóa cột sống thắt lưng L4 L5 như sau: 

• Cơn đau ở thắt lưng luôn âm ỉ, khó chịu và cơn đau kéo dài trong vài tuần
• Đau tăng lên khi vận động, thực hiện tư thế cong, xoay người hoặc nâng vác đồ vật.
• Khi tình trạng nặng hơn, cơn đau có thể lan xuống chân, gây tê liệt và mất thăng bằng khi di chuyển.
• Thoái hóa đốt sống lưng có thể gây mất kiểm soát bàng quang hoặc ruột, kèm theo cơn đau co thắt cơ bắp.

5. Thoái hóa cột sống có nguy hiểm không? Có biến chứng không?

Nếu không được điều trị kịp thời, thoái hóa cột sống có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng, phổ biến nhất là:

Biến chứng của bệnh lý thoái hóa đốt sống cổ

Biến chứng thoái hóa đốt sống cổ có thể bao gồm:

• Mất ngủ: Gây mệt mỏi, mất ngủ kéo dài, tăng nguy cơ đột quỵ.
• Hội chứng tăng – giảm huyết áp: Huyết áp dao động bất thường, ảnh hưởng đến sức khỏe.
• Rối loạn tiền đình: Cản trở lưu thông máu tới não, gây đau đầu, chóng mặt, hoặc chán ăn.
• Thoát vị đĩa đệm: Dây thần kinh bị chèn ép, gây tê liệt cánh tay, mất kiểm soát vận động.
• Hội chứng cổ – tim: Thoái hóa cột sống cổ có thể gây đau tim đột ngột hoặc rối loạn nhịp tim.

Biến chứng bệnh lý thoái hóa cột sống thắt lưng

Thoái hóa cột sống thắt lưng là gì? Có biến chứng ra sao nếu không được điều trị kịp thời. Dưới đây là một số biến chứng phổ biến khi khớp cột sống thắt lưng không được điều trị sớm: 

• Biến dạng cột sống: Đau dữ dội khiến người bệnh phải thay đổi tư thế di chuyển, dẫn đến biến dạng cột sống thắt lưng (gù, vẹo, cong), ảnh hưởng đến sinh hoạt.
• Chèn ép dây thần kinh: Gây đau lan tỏa vùng mông và tứ chi, co cơ, đau nhức, tăng nguy cơ bại liệt nếu không điều trị kịp thời.
• Ảnh hưởng tới thị lực: Suy giảm thị lực, mắt sưng đau, sợ ánh sáng, tầm nhìn thu nhỏ, có thể dẫn đến mù.
• Đau ngực: Cơn đau ngực dai dẳng do gốc thần kinh cột sống cổ số 6 và số 7 bị chèn ép bởi gai xương.

Thoái hóa đốt sống lưng không điều trị sớm sẽ để lại nhiều biến chứng nguy hiểm

6. Thoái hóa cột sống chẩn đoán bằng cách nào? Khám ở đâu tốt?

Thoái hóa cột sống chẩn đoán bằng cách nào?

Chẩn đoán thoái hóa cột sống có thể dựa vào các xét nghiệm hình ảnh như:

• X – Quang: Giúp kiểm tra tổn thương xương, gai đốt xương, mất đĩa hoặc sụn.
• Chụp cộng hưởng từ (MRI): Xác định tổn thương đĩa đệm và vị trí dây thần kinh cột sống bị thoát vị.
• Xét nghiệm máu: Loại trừ các bệnh lý khác gây đau cột sống như viêm cột sống dính khớp, lao cột sống.

Khám thoái hóa cột sống cổ, lưng ở đâu tốt? 

Để khám thoái hóa cột sống thắt lưng L4 L5, cột sống cổ…người bệnh nên tìm đến các cơ sở y tế uy tín để thực hiện việc thăm khám. Hiện nay, MEDIPLUS là cơ sở y tế uy tín, được nhiều khách hàng tin tưởng lựa chọn. Các ưu điểm nổi bật tại tổ hợp y tế MEDIPLUS gồm có: 

Đội ngũ y bác sĩ tại MEDIPLUS có chuyên môn cao và nhiều kinh nghiệm làm việc

• Tiến sĩ, Bác sĩ Lê Quốc Việt: Hơn 35 năm kinh nghiệm, Giám đốc chuyên môn MEDIPLUS.
• Tiến sĩ, Bác sĩ Lê Thị Liễu: Hơn 25 năm kinh nghiệm, Cố vấn chuyên môn tại MEDIPLUS.

Trang thiết bị hiện đại

• Máy đo mật độ xương GE (Hàn Quốc): Hấp thụ tia X năng lượng kép, hình ảnh rõ nét của cột sống và hông, quy trình nhanh chóng và không xâm lấn.
• Máy siêu âm cầm tay CLARIUS (Canada): Đầu dò 3 trong 1, không sử dụng bức xạ, hình ảnh cực kỳ chi tiết, an toàn và tiết kiệm thời gian cho khách hàng.

Dịch vụ y tế hiện đại, chuyên nghiệp, chất lượng cao

• Vòng tay định danh cá nhân thay thế thủ tục khám bệnh truyền thống.
• Trợ lý y tế luôn túc trực, hỗ trợ khách hàng khi cần.
• Kết quả khám bệnh được trả và lưu trữ trên app MEDI+, dễ dàng truy cập mọi lúc.

MEDIPLUS – Địa chỉ khám và điều trị cột sống lưng, cổ hiệu quả tại Hà Nội

7. 4 Cách điều trị bệnh tình trạng thoái hóa cột sống

Sau đây là một số cách chữa thoái hóa đốt sống lưng tại nhà hiệu quả, nhanh chóng. 

Chữa thoái hóa cột sống cổ, lưng bằng thuốc

Các giai đoạn thoái hóa cột sống sẽ được điều trị theo những cách khác nhau. Thông thường, để trị bệnh tại nhà, nhiều người hay sử dụng các loại thuốc đặc trị. Một số loại thuốc trị thoái hóa cột sống phổ biến: 

• Paracetamol: Giảm đau hiệu quả, ít tác dụng phụ, nhưng không giảm viêm.
• NSAIDs (ibuprofen, naproxen): Giảm đau và viêm, nhưng có thể gây tác dụng phụ ảnh hưởng đến dạ dày, thận, và tim mạch. Đây là thuốc trị thoái hóa cột sống mang lại hiệu quả cao. 
• Thuốc giảm đau tại chỗ: Dạng kem, gel, xịt hoặc miếng dán, ít tác dụng phụ hơn thuốc uống, nhưng vẫn có khả năng gây phản ứng ngoài ý muốn.
• Thuốc giãn cơ: Giảm co cứng cơ, nhưng chỉ mang tính tạm thời.
• Thuốc giảm đau opioid: Dành cho đau lưng cấp tính hoặc không đáp ứng với thuốc khác, nhưng có thể gây nghiện và các phản ứng phụ liên quan đến nhận thức và tiêu hóa.

Dùng thuốc để điều trị đốt sống cổ, lưng

Phẫu thuật cột sống

Phẫu thuật cột sống được chỉ định để điều trị thoát vị đĩa đệm, trượt đốt sống và hẹp ống sống khi các vấn đề này ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Tuy nhiên, phẫu thuật cột sống tiềm ẩn nhiều rủi ro, bao gồm:

• Rủi ro từ gây mê toàn thân, có thể gây đau tim, tổn thương vùng đầu, buồn nôn, đau họng, khô miệng hoặc ớn lạnh.
• Sau phẫu thuật, bệnh nhân có thể gặp rối loạn lưu thông máu, đau nhức.

Phẫu thuật nên được xem là lựa chọn cuối cùng khi các phương pháp điều trị nội khoa không hiệu quả, và bệnh nhân cần cân nhắc kỹ trước khi quyết định.

Châm cứu hỗ trợ giảm đau

Châm cứu theo Y học Trung Hoa giúp khai thông khí huyết, khôi phục cân bằng khí và kích thích cơ thể tự chữa lành. Khoa học cũng chỉ ra rằng châm cứu tác động lên vùng cột sống tổn thương, giúp giảm đau và chống viêm tự nhiên. Đây được xem là cách chữa thoái hóa đốt sống lưng tại nhà nhanh và dễ làm.

Tập vật lý trị liệu kết hợp với trị liệu thần kinh

Bạn có thực hiện các bài tập thể dục thoái hóa cột sống lưng kết hợp với trị liệu thần kinh và vật lý trị liệu. Phương pháp này giúp nắn chỉnh cấu trúc cột sống sai lệch, giải phóng chèn ép dây thần kinh và kích thích cơ thể tự chữa lành. Ngăn ngừa cơn đau cột sống lâu dài và giảm nguy cơ tái phát. Một số bài tập thể dục thoái hóa cột sống lưng bạn có thể luyện tập như sau: 

• Tư thế cây cầu
• Bài tập co giãn cơ lưng
• Tư thế rắn hổ mang
• Bài tập xoay cổ.

Tập vật lý trị liệu để điều chỉnh cột sống

8. Những lưu ý cần biết khi điều trị thoái hóa đốt sống

Nhiều bệnh nhân, vì nóng vội và mong muốn khỏi bệnh nhanh chóng, đã áp dụng nhiều phương pháp chữa trị ở nhiều nơi cùng lúc. Tuy nhiên, điều này thường không giúp cải thiện tình trạng bệnh thoái hóa đốt sống, mặc dù đã được điều trị từ giai đoạn đầu. 

Các chuyên gia khuyến cáo rằng việc phục hồi bệnh lý cơ xương khớp cần thời gian và phải tuân theo hướng dẫn của bác sĩ. Việc tự ý ngưng liệu trình hoặc chữa trị tại nhiều nơi cùng lúc có thể làm giảm hiệu quả và gây biến chứng nguy hiểm.

9. Cách phòng ngừa bệnh thoái hóa cột sống

Các giai đoạn thoái hóa cột sống sẽ có những cách điều trị phù hợp. Để phòng ngừa bệnh, bạn cần lưu ý vài điều như sau: 

Chế độ dinh dưỡng khoa học để phòng ngừa thoái hóa cột sống

Bổ sung đầy đủ dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể để ngừa bệnh, giúp xương chắc khỏe hơn. Bạn nên bổ sung thêm một số thực phẩm sau đây: 

• Bổ sung thêm các thực phẩm giàu vitamin C, D và khoáng chất cần thiết như canxi (Ca), magie (Mg) để hỗ trợ xương khớp.
• Sử dụng thêm các thực phẩm chức năng cung cấp đường tự nhiên.
• Uống đủ nước, ít nhất 1,5 – 2 lít mỗi ngày hoặc uống đủ lượng nước cần thiết cho cơ thể
• Hạn chế tất cả các thực phẩm có chất kích thích như bia, cà phê, rượu…

Người bị thoái hóa đốt sống nên bổ sung nhiều dinh dưỡng cho cơ thể

Thói quen sinh hoạt khoa học và luyện tập lành mạnh

Người bệnh cần chú ý nhiều đến thói quen sinh hoạt hàng ngày của mình. Nên duy trình lối sống sinh hoạt khoa học và hợp lý: 

• Hạn chế công việc nặng, điều chỉnh tư thế để giảm áp lực lên cột sống.
• Thường xuyên thay đổi tư thế khi ngồi lâu và đứng lên đi lại mỗi 60 phút.
• Giữ tinh thần thoải mái, kiểm soát căng thẳng qua các hoạt động thư giãn.
• Tập luyện đều đặn các bài tập như bơi, đi bộ, thể dục nhịp điệu để cải thiện sức khỏe xương khớp.
• Kiểm soát cân nặng hợp lý và thực hiện bài tập giúp tăng cường độ dẻo dai cơ thể.

Thực hiện các bài tập tăng cường sức khỏe cho cột sống lưng, cổ

Tập luyện rất quan trọng để tăng sức bền cho cơ khớp, ngay cả với người bị thoái hóa đốt sống. Người dưới 40 tuổi hoặc thoái hóa nhẹ có thể tham gia các môn thể thao như đi bộ, thể dục dưỡng sinh, bơi lội. Tuy nhiên, việc tầm soát các vấn đề về xương khớp sớm là cần thiết để có biện pháp can thiệp kịp thời.

Thoái hóa cột sống cổ, thắt lưng có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau. Để điều trị bệnh hiệu quả, bạn cần tìm ra nguyên nhân chính gây bệnh, từ đó có thể áp dụng các phương pháp điều trị phù hợp. Nếu bạn cần tìm kiếm địa chỉ điều trị thoái hóa đốt sống lưng uy tín, hiệu quả nhanh, có thể đến MEDIPLUS để được hỗ trợ. 

*Lưu ý: Bài viết là các kiến thức chia sẻ, không thay thế cho khám và chẩn đoán, điều trị y khoa.