Cong vẹo cột sống nhẹ: 4 Nguyên nhân, 4 cách điều trị

Cong vẹo cột sống làm cho cột sống không được thẳng, nếu không được điều trị sớm sẽ để lại các biến chứng rất nguy hiểm. Cong vẹo cột sống có nhiều mức độ từ nhẹ đến nặng. Trong bài viết sau đây, MEDIPLUS sẽ cung cấp cho bạn đọc các thông tin về nguyên nhân, cách điều trị cong vẹo cột sống nhẹ. 

1. Cong vẹo cột sống nhẹ là gì? Nguyên nhân do đâu?

Cong vẹo cột sống nhẹ là gì? 

Vẹo cột sống nhẹ là tình trạng cột sống bị cong bất thường, không thẳng tự nhiên. Mặc dù ban đầu có thể không gây vấn đề nghiêm trọng, nhưng nếu không được điều trị sớm, nó có thể dẫn đến đau lưng, dáng đi sai lệch và trong trường hợp nặng, có thể gây khó thở.

Vẹo cột sống nhẹ là tình trạng cột sống bị vẹo sang 1 bên tầm 10 – 25 độ

Ở giai đoạn đầu, độ cong của cột sống thường khó nhận ra bằng mắt thường và chưa gây ảnh hưởng rõ rệt đến cuộc sống, nên dễ bị bỏ qua. Tuy nhiên, đây lại là thời điểm điều trị hiệu quả nhất, giúp ngăn chặn các triệu chứng nghiêm trọng về sau.

Nguyên nhân cong vẹo cột sống nhẹ do đâu?

Vẹo cột sống nhẹ có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, phổ biến nhất gồm:

• Di truyền: Nếu trong gia đình có người bị vẹo cột sống, bạn cũng có nguy cơ mắc bệnh này.
• Thói quen học tập, làm việc, sinh hoạt: Ngồi sai tư thế, mang vác vật nặng không đều, hoặc tư thế ngủ không đúng có thể gây áp lực lên cột sống, dẫn đến vẹo nhẹ.
• Chấn thương: Tai nạn giao thông, thể thao, hoặc các hoạt động khác có thể gây tổn thương cột sống, dẫn đến vẹo.
• Bệnh lý: Các bệnh như thoái hóa cột sống, viêm cột sống, hoặc các bệnh về thần kinh cũng có thể gây vẹo cột sống.

Tìm hiểu: Gai đôi cột sống bẩm sinh: 8 Nguyên nhân và 3 cách chữa

2. Cách xác định cong vẹo cột sống nhẹ

Cột sống là một bước tiến hóa quan trọng, giúp con người đứng thẳng và nâng đỡ toàn bộ cơ thể. Tuy nhiên, ở một số người, cột sống bị biến dạng thành những đường cong bất thường, gọi là vẹo cột sống, thay vì giữ được sự thẳng tự nhiên. Dưới đây là các cách xác định cong vẹo cột sóng nhẹ: 

Vẹo cột sống nhẹ (10-25 độ)

Trong giai đoạn đầu, độ cong của cột sống thường không dễ nhận thấy bằng mắt thường và chưa gây ra ảnh hưởng rõ rệt đến cuộc sống hay sinh hoạt hàng ngày, khiến tình trạng vẹo cột sống thường bị bỏ qua hoặc xem nhẹ. 

Vẹo cột sống nhẹ là giai đoạn dễ điều trị nhất

Tuy nhiên, đây lại là thời điểm điều trị hiệu quả nhất, giúp ngăn ngừa các triệu chứng nghiêm trọng về sau như đau lưng, dáng đi sai lệch và các vấn đề khác liên quan đến cột sống. Điều trị sớm có thể mang lại kết quả tốt nhất, ngăn chặn tình trạng tiến triển nặng hơn.

Vẹo cột sống trung bình (26-40 độ)

Ở giai đoạn này, sự bất đối xứng của cơ thể trở nên rõ ràng hơn, đặc biệt ở vai, sườn và hông. Hai bên bả vai không đều nhau, một bên cao hơn bên kia. Tương tự, hông cũng bị lệch, với một bên cao hơn, tạo ra sự mất cân bằng rõ rệt trong dáng vóc. Những dấu hiệu này cho thấy tình trạng vẹo cột sống đã tiến triển và cần được can thiệp kịp thời.

Vẹo cột sống nặng (trên 40 độ với thanh thiếu niên và trên 50 độ với người trưởng thành)

Khi vẹo cột sống trở nên nghiêm trọng, tư thế và ngoại hình của người bệnh thay đổi rõ rệt, gây ảnh hưởng lớn đến sinh hoạt hàng ngày. Cột sống càng cong, người bệnh càng gặp khó khăn trong việc di chuyển và thậm chí có thể không đi lại được, do cơ thể nghiêng hẳn về một bên. Tình trạng này đòi hỏi can thiệp y tế kịp thời để tránh những biến chứng nghiêm trọng.

Vẹo cột sống nặng là mức độ trên 40 độ với thanh thiếu niên và trên 50 độ với người trưởng thành

Đón đọc: 13 bài tập yoga trị đau thắt lưng và cột sống cổ

3. Vẹo cột sống có nguy hiểm không? 

Vẹo cột sóng nhẹ là tình trạng bệnh khó nhận thấy nhưng lại là giai đoạn dễ điều trị. Nếu không điều trị bệnh sớm, bệnh sẽ gây ra một số ảnh hưởng như sau: 

Ảnh hưởng đến tâm lý

Người bị cong vẹo cột sống nhẹ thường cảm thấy tự ti và mặc cảm về ngoại hình, dẫn đến việc tránh tham gia các hoạt động như vui chơi hay học tập. Họ gặp khó khăn trong việc hòa nhập cộng đồng, tham gia thể thao, và thậm chí đối mặt với trở ngại trong việc tìm kiếm việc làm hay lập gia đình. Những vấn đề này làm giảm chất lượng cuộc sống và ảnh hưởng đến tâm lý của người bệnh.

Ảnh hưởng lên cơ xương khớp, đau lưng mãn tính

Vẹo cột sống gây ra các triệu chứng như đau đầu, đau cổ, lưng, hông, đầu gối và chân. Bệnh cũng có thể dẫn đến các vấn đề về hô hấp, khó ngủ, rối loạn tiêu hóa và chu kỳ kinh nguyệt ở phụ nữ. Nếu kéo dài, vẹo cột sống có thể gây thoái hóa khớp ở cột sống, hông, đầu gối, và trong những trường hợp nghiêm trọng, còn ảnh hưởng đến chức năng của một số cơ quan trong cơ thể.

Vẹo cột sống nhẹ nếu không được điều trị sẽ dẫn đến các ảnh hưởng về cơ xương

Ảnh hưởng công việc hằng ngày

Chứng vẹo cột sống có thể làm hạn chế khả năng thực hiện các công việc hàng ngày, khiến cho những hoạt động trở nên khó khăn hơn. Mặc dù những vấn đề này thường phát sinh muộn do cơ thể thích nghi với sự thay đổi, nhưng ngay cả những dạng cong vẹo cột sống nhẹ cũng có thể ảnh hưởng đến khả năng đi bộ hoặc tập thể dục. Tình trạng này gây ra sự mất cân bằng ở vai, hông, bả vai và cột sống, làm cho hình dáng cơ thể trở nên không đều và khó chịu trong nhiều tình huống.

Nguy cơ té ngã và gãy xương

Chứng cong vẹo cột sống có thể gây mất cân bằng, đặc biệt khi mắt đang nhắm. Nó cũng liên quan đến giảm mật độ xương, hay còn gọi là loãng xương. Những người mắc cả hai vấn đề này có nguy cơ cao bị ngã và gãy xương khi lớn tuổi, do sự kết hợp của sự mất cân bằng và yếu tố xương yếu.

Ảnh hưởng đến các cơ quan khác (tim, phổi)

Chứng cong vẹo cột sống nhẹ có thể ảnh hưởng tiêu cực đến các cơ quan khác trong cơ thể, đặc biệt là tim và phổi. Khi cột sống bị cong nghiêm trọng, nó có thể dẫn đến:

• Vấn đề về hô hấp: Cong vẹo cột sống có thể làm hẹp không gian trong lồng ngực, hạn chế khả năng mở rộng của phổi, dẫn đến khó khăn trong việc hô hấp. Điều này có thể làm giảm lượng oxy cung cấp cho cơ thể và gây ra cảm giác mệt mỏi.
• Ảnh hưởng đến tim: Nếu cột sống cong ảnh hưởng đến cấu trúc và vị trí của tim, điều này có thể làm giảm hiệu suất tim. Tim có thể phải làm việc nhiều hơn để bù đắp cho việc cung cấp máu, dẫn đến các vấn đề về tim mạch trong dài hạn.
• Rối loạn tiêu hóa: Ngoài tim và phổi, cong vẹo cột sống cũng có thể gây áp lực lên các cơ quan tiêu hóa, dẫn đến các triệu chứng như khó tiêu hoặc rối loạn tiêu hóa.

4. Khi nào cần đi khám bác sĩ?

Theo các chuyên gia, có khoảng 10% trường hợp bị cong vẹo cột sống nhẹ vẫn có thể tiến triển đến mức độ trung bình và nặng, dẫn đến biến dạng rõ rệt và nhiều triệu chứng phức tạp hơn. Một số dấu hiệu nghiêm trọng cần liên hệ bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời bao gồm:

• Thay đổi dáng đi bộ.
• Giảm phạm vi chuyển động.
• Khó thở.
• Khi bạn thấy tim mạch có các dấu hiệu bất thường
• Cơn đau thắt lưng.

Khi thấy nhiều dấu hiệu bất thường về dáng đi, vận chuyển, nên đến bệnh viện kiểm tra ngay

Những triệu chứng này cảnh báo về tình trạng sức khỏe nghiêm trọng và cần được can thiệp sớm để tránh biến chứng.

5. Bị cong vẹo cột sống nhẹ điều trị thế nào?

Để điều trị tình trạng vẹo cột sống, bạn có thể áp dụng các phương pháp phổ biến sau đây: 

Điều chỉnh chế độ dinh dưỡng

Một chế độ ăn uống cân bằng, giàu canxi và vitamin D giúp hỗ trợ sức khỏe xương và cột sống. Nên bổ sung thực phẩm như sữa, cá, rau xanh và các loại hạt.

Chú ý đến chế độ dinh dưỡng hàng ngày

Bên cạnh đó, bạn cũng nên có chế độ luyện tập thể dục khoa học. Các bài tập tăng cường cơ lưng, bụng và cải thiện tính linh hoạt có thể giúp duy trì tư thế đúng và giảm áp lực lên cột sống. Yoga và pilates là những cách giúp bạn cải thiện tình trạng cong vẹo cột sống nhẹ. 

Điều chỉnh tư thế (sinh hoạt, học tập, làm việc,…)

Để cải thiện tình trạng vẹo cột sống nhẹ, việc điều chỉnh thói quen sinh hoạt là rất quan trọng. Người bệnh nên ngồi đúng tư thế, sử dụng ghế làm việc phù hợp, tránh mang vác vật nặng một bên quá lâu, và tập thể dục đều đặn. Những thói quen này có thể giúp giảm áp lực lên cột sống và cải thiện sức khỏe tổng thể.

Đeo nẹp cột sống

Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể khuyến nghị sử dụng nẹp cột sống để giữ cột sống ở vị trí đúng, đặc biệt là cho trẻ em và thanh thiếu niên trong giai đoạn phát triển. Việc đeo nẹp giúp ngăn ngừa tình trạng vẹo cột sống tiến triển nặng hơn, bảo vệ sức khỏe cột sống lâu dài.

Đeo nẹp để cố định và điều chỉnh cột sống

Can thiệp từ phẫu thuật

Phẫu thuật xương cột sống được coi là phương án cuối cùng trong điều trị cong vẹo cột sống, thường được áp dụng cho những trường hợp nặng mà không đáp ứng với các phương pháp điều trị nội khoa. Bác sĩ có thể cân nhắc các phương pháp phẫu thuật như cắt bỏ đốt sống hoặc đĩa đệm, và cố định cột sống.

Tuy nhiên, người bệnh cần lưu ý đến một số biến chứng có thể xảy ra sau phẫu thuật, bao gồm:

• Nhiễm trùng vết mổ
• Chảy máu
• Tổn thương thần kinh

Việc thảo luận kỹ lưỡng với bác sĩ về lợi ích và rủi ro của phẫu thuật là rất quan trọng trước khi quyết định.

6. Vẹo cột sống nhẹ có chữa được không? Phòng ngừa bệnh thế nào?

Vẹo cột sống nhẹ có chữa được không? 

Các dạng cong vẹo cột sống có thể chữa trị thành công, với phương pháp điều trị phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của từng tình trạng. Chứng vẹo cột sống nhẹ thường không yêu cầu bất kì thủ thuật xâm lấn nào và có thể cải thiện thông qua việc luyện tập thể dục thể thao và vật lý trị liệu. Trong trường hợp bệnh tiến triển nghiêm trọng, bác sĩ sẽ chỉ định phẫu thuật để giảm đau và điều chỉnh đường cong cột sống.

Phòng ngừa cong vẹo cột sống nhẹ thế nào?

Để phòng ngừa chứng cong vẹo cột sống, bạn có thể áp dụng các phương pháp sau:

• Tập thể dục thường xuyên: Tăng cường sức bền và sự cân đối của cơ thể.
• Chế độ ăn uống: Đảm bảo chế độ ăn giàu đạm, chất khoáng và vitamin để phòng chống suy dinh dưỡng và còi xương cho trẻ.
• Điều chỉnh bàn ghế: Khi ngồi học hoặc làm việc, bàn ghế cần được điều chỉnh theo chiều cao của người sử dụng.
• Tư thế ngồi: Ngồi thẳng lưng, không nghiêng ngả.
• Trọng lượng hành lý: Trẻ em không nên mang hành lý quá nặng, cặp sách không vượt quá 15% tổng trọng lượng cơ thể.
• Đeo cặp: Học sinh nên đeo cặp trên cả hai vai để tránh chênh lệch lực.

7. 4 bài tập tại nhà dành cho bệnh nhân cong vẹo cột sống nhẹ

Sau đây là 4 bài tập điều trị cong vẹo cột sống nhẹ tại nhà, người bệnh có thể áp dụng để giúp cột sống được thẳng hơn: 

Bài tập với các bước chân

Bài tập này phù hợp cho bệnh nhân bị vẹo cột sống nhẹ do sự chênh lệch chiều dài chân. Người bệnh nên thực hiện 2-3 lần mỗi ngày, mỗi lần từ 5-10 nhịp, lưu ý không đổi chiều. Bạn thực hiện bài tập này theo các bước như sau: 

• Khởi động chân, bước lên cầu thang theo sải bước dài
• Khi co đầu gối lên, hãy hạ thấp chân còn lại và giơ cao tay ở phía chân đang hạ thấp.

Tư thế chó úp mặt

Tư thế yoga này rất phù hợp cho bệnh nhân vẹo cột sống nhẹ và nên được thực hiện đều đặn 2-3 lần mỗi ngày. Để tập luyện tư thế chó úp mặt, bạn làm theo các bước sau đây: 

• Bắt đầu với tư thế plank.
• Giữ tay thẳng trên sàn, từ từ đẩy hông và mông cao lên, tạo thành hình tam giác giữa cơ thể và mặt sàn.
• Giữ tư thế này trong khoảng 5 giây, sau đó từ từ trở lại tư thế plank ban đầu.

Luyện tập tư thế chó úp mặt giúp cải thiện cột sống rất tốt

Kéo giãn cột sống thắt lưng cùng với bóng tập

Ngoài các bài tập trên, bạn có thể áp dụng bài tập kéo dãn cột sống cùng bóng tập. Bài tập này rất hiệu quả cho những người bị vẹo cột sống nhẹ. Để thực hiện bài tập này, bạn làm như sau: 

• Quỳ trên thảm tập: Tìm một vị trí thoải mái để quỳ xuống.
• Đặt bóng tập: Đặt bóng tập bên hông, tại vị trí cột sống bị vẹo nhô ra.
• Nghiêng người: Từ từ nghiêng người về phía bóng, sao cho bóng nằm giữa hông và dưới xương lồng ngực.
• Tư thế chân và tay: Hạ thấp chân ở một bên và một tay còn lại, trong khi tay còn lại duỗi thẳng hướng lên.

Kéo giãn cột sống với con lăn

Bài tập kéo giãn cột sống với con lăn là một phương pháp hiệu quả để hỗ trợ cải thiện tình trạng vẹo cột sống. Bạn có thể thực hiện bài tập này qua các động tác sau đây:

• Chuẩn bị con lăn: Bọc khăn quanh con lăn để tránh chấn thương và đặt nó vuông góc với cơ thể.
• Tư thế chân: Duỗi thẳng chân trên trong khi chân dưới cong ra sau.
• Tư thế tay: Cố gắng đưa cánh tay trên chạm sàn để kéo căng phần lườn.

Áp dụng các bài tập điều trị cong vẹo cột sống nhẹ giúp người bệnh cải thiện cột sống hiệu quả. Bên cạnh đó, khi tập luyện đều đặn, cột sống của bạn sẽ thẳng lên, các cơ cũng được co giãn tốt, mang nhiều lợi ích cho sức khỏe. 

Qua bài viết trên, có thể thấy cong vẹo cột sống nhẹ là giai đoạn dễ điều trị nhất. Người bệnh không nên chủ quan mà nên đến bệnh viện để thăm khám khi có các dấu hiệu của bệnh. Điều trị vẹo cột sống càng sớm, sẽ ngăn ngừa được các biến chứng của bệnh. Giúp cải thiện sức khỏe tốt, đồng thời giúp cột sống được thẳng, thuận tiện hơn trong các hoạt động hàng ngày. 

**Lưu ý: Bài viết là chia sẻ kiến thức, không thay thế cho khám và điều trị y khoa.