Xét nghiệm Covid-19 gộp là gì? Ý nghĩa và Điều kiện áp dụng

Xét nghiệm Covid-19 gộp là hình thức xét nghiệm được thực hiện trong bối cảnh các ca nhiễm tăng nhanh với số lượng lớn cần các phương án xét nghiệm trên quy mô lớn trong thời gian ngắn và chi phí tiết kiệm. Bài viết sẽ chia sẻ cụ thể hơn về bản chất xét nghiệm Covid-19 gộp là gì và ý nghĩa của xét nghiệm lấy mẫu gộp trong công tác chống dịch hiện nay.

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ Phạm Văn Được –  Chuyên khoa xét nghiệm – Tổ hợp Y tế MEDIPLUS

Xem thêm:

• Các triệu chứng Covid-19 chủng Delta mới
• Các bước thực hiện xét nghiệm Covid-19
• Xét nghiệm Covid-19 có những loại nào?

1. Xét nghiệm Covid-19 gộp là gì?

Xét nghiệm Covid-19 gộp mẫu (pool) là phương thức xét nghiệm theo nhóm mẫu để sàng lọc trên diện rộng. Nếu nhóm xét nghiệm âm tính thì tất cả mọi người trong nhóm đó đều âm tính với virus SARS-Cov-2.

Còn đối với nhóm dương tính thì sẽ có ít nhất 1 người trong nhóm đó dương tính với virus và sẽ cần xét nghiệm lần 2 đối với tất cả những người trong nhóm đó để xác định người nhiễm.

Xét nghiệm Covide-19 gộp là gì mà được áp dụng sàng lọc F0 trên thế giới

Cách thực hiện phương thức xét nghiệm gộp cụ thể như sau:

• Nhân viên y tế sẽ lấy mẫu của 1 nhóm (có thể là nhóm 3 – 5 hoặc 10 người) theo danh sách.
• Kỹ thuật viên sẽ sử dụng một phần của các mẫu đem gộp lại để tách chiết, xét nghiệm.
• Phần còn lại của các mẫu sẽ được bảo quản để xét nghiệm lần 2 đối với nhóm mẫu có kết quả dương tính. Trong lần xét nghiệm 2, kỹ thuật viên sẽ xét nghiệm riêng rẽ từng mẫu.

2. Ý nghĩa của việc thực hiện xét nghiệm Covid-19 gộp là gì?

Xét nghiệm Covid-19 gộp mẫu có ý nghĩa lớn đối với công tác sàng lọc F0 trong cộng đồng, giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm trên diện rộng.

Các ý nghĩa xét nghiệm Covid-19 gộp mẫu cụ thể như sau:

• Xét nghiệm mẫu gộp giúp tăng năng lực xét nghiệm cho số lượng lớn, trong thời gian ngắn và vẫn đảm bảo độ chính xác cao cho kết quả.
• Tiết kiệm được vật tư xét nghiệm và nguồn lực con người tham gia xét nghiệm trong thời kỳ chống dịch kéo dài.
• Tăng công suất xét nghiệm, có thể sàng lọc F0 trên diện rộng
• Giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm cho nhân viên y tế
• Sàng lọc nhanh chóng và chính xác cao với các quần thể có nguy cơ lây nhiễm cao
• Giảm thiểu rủi ro kết quả không chính xác do nhân lực trong quá trình xét nghiệm
• Ước tính được mức độ và phạm vi lây nhiễm trong một khu vực, mức độ hiệu quả của các biện pháp phòng dịch.
• Theo dõi những người nhiễm Covid-19 nhưng không có triệu chứng, những người khó xác định và sàng lọc.

Xét nghiệm mẫu gộp tiết kiệm chi phí vật tư và nhân lực nhưng vẫn đảm bảo kết quả sàng lọc hiệu quả

3. Đối tượng được & không được xét nghiệm COVID-19 gộp

Đối tượng được và không được áp dụng xét nghiệm mẫu gộp được quy định tại văn bản hướng dẫn tạm thời việc gộp mẫu xét nghiệm SARS-CoV-2 do Bộ Y tế ban hành. Cụ thể như sau:

Điều kiện áp dụng xét nghiệm Covid-19

• Căn cứ tình hình dịch bệnh, sự lưu hành, tỷ lệ xét nghiệm dương tính, cơ quan chuyên môn y tế xem xét quyết định việc gộp mẫu xét nghiệm.
• Khi thực hiện giám sát dịch tễ tại cộng đồng, đối với nhóm đối tượng không có triệu chứng.
• Các đối tượng F1 và những người có nguy cơ.

Trường hợp không áp dụng

• Những trường hợp có triệu chứng, người tiếp xúc trực tiếp có nguy cơ cao
• Các mẫu thu thập từ người đã xét nghiệm chẩn đoán SARS-CoV-2 nhưng chưa có kết quả xác định.
• Các mẫu thu thập từ bệnh nhân COVID-19 đang điều trị.
• Tỷ lệ mắc COVID-19 trong cộng đồng cao(tùy theo từng khu vực, địa bàn do Sở Y tế đánh giá và xác định).

4. Các hình thức gộp mẫu xét nghiệm Covid-19

Xét nghiệm Covid-19 gộp mẫu được tiến hành bằng 1 trong 2 hình thức là gộp que và gộp dung dịch mẫu. Cách thực hiện cụ thể như sau:

• Gộp que: Các que lấy mẫu sẽ được để chung vào trong một ống chứa môi trường vận chuyển trước khi mang đi xét nghiệm bằng máy. Số lượng que trong 1 ống là từ 3 – 5 que.
• Gộp dung dịch mẫu: Các mẫu sẽ được lấy ra một lượng mẫu nhất định để trong ống vận chuyển môi trường có thể tích là 3ml. Số lượng mẫu được sử dụng sẽ từ 3 – 5 mẫu.

3 – 5 que lấy mẫu sẽ được cho vào 1 ống chứa môi trường vận chuyển khi thực hiện hình thức gộp que

5. Quy trình xét nghiệm gộp mẫu Covid-19

Quy trình xét nghiệm gộp mẫu Covid-19 theo quy định của Bộ Y tế gồm 5 bước như sau:

• Bước 1: Mẫu bệnh phẩm sau khi đã được thu thập riêng biệt được lập danh sách mẫu để gộp 5 mẫu thành 1 nhóm (nhóm mẫu gộp), mỗi nhóm mẫu gộp được mã hóa riêng.
• Bước 2: Xếp từng nhóm mẫu theo thứ tự đã mã hóa. Sau đó, chuẩn bị tuýp chứa 2-3ml môi trường bảo quản vi rút vô trùng, ghi mã của mỗi nhóm lên tuýp.
• Bước 3: Trộn đều từng mẫu đơn đã được thu thập bằng máy lắc/vortex.
• Bước 4: Chuyển 200 μl dung dịch của mỗi mẫu đơn trong nhóm 05 mẫu vào tuýp mẫu gộp. Tiếp theo, đóng chặt nắp tuýp mẫu gộp và bảo quản các mẫu đơn trong nhóm (mẫu gốc) tại nhiệt độ –40oC đến khi sử dụng lại khi cần thiết.
• Bước 5: Tiến hành xét nghiệm mẫu gộp bằng phương pháp Realtime RT-PCR theo hướng dẫn của nhà sản xuất

Sau khi thực hiện xét nghiệm mẫu gộp, với kết quả âm tính thì tất cả nhóm đối tượng đó đang trong tình trạng miễn nhiễm với Covid-19. Tuy nhiên, với kết quả dương tính thì có ít nhất 1 mẫu dương tính. Lúc này, phòng xét nghiệm sẽ báo cáo lên các cơ quan chức năng và tiến hành xét nghiệm từng mẫu để xác định đối tượng nhiễm bệnh cụ thể.

Hình thức xét nghiệm bằng mẫu gộp sẽ đẩy nhanh được công tác sàng lọc F0 trong cộng đồng

6. Xét nghiệm Covid-19 gộp giá bao nhiêu?

Hiện tại xét nghiệm mẫu gộp Covid-19 có nhiều mức giá từ 350.000 đồng – 700.000 đồng tùy thuộc vào số lượng mẫu gộp và chất lượng dịch vụ của từng đơn vị thực hiện.

Tại MEDIPLUS, mức giá xét nghiệm mẫu gộp RT-PCR 10 mẫu sẽ tiết kiệm được 70% so với mẫu đơn, nhóm 5 mẫu sẽ tiết kiệm được 50% so với mẫu đơn.

7. Lưu ý khi đi xét nghiệm Covid-19

Khi đi xét nghiệm Covid-19, mọi người cần chú ý những điều sau:

• Thực hiện nghiêm túc quy định 5K của Bộ Y tế để giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm ở nơi đông người.
• Đeo khẩu trang đúng cách và đeo trong suốt thời gian đi lấy mẫu. Lúc nhân viên y tế lấy mẫu, người được kiểm tra chỉ kéo khẩu trang khỏi phần mũi và vẫn phải che phần miệng.
• Mọi người nên hạn chế tiếp xúc, nói chuyện gần với nhân viên y tế và những người xung quanh.
• Rửa tay sát khuẩn trước khi về nhà
• Khi ngồi lấy mẫu, mọi người nên giữ tinh thần thoải mái, thả lỏng cơ mặt và toàn thân để nhân viên y tế dễ dàng lấy mẫu, giảm cảm giác nhói đau khi lấy mẫu ở dịch tỵ hầu.

Người được xét nghiệm chỉ nên tháo khẩu trang phần mũi và che phần miệng khi lấy mẫu

Kết lại, xét nghiệm Covid-19 gộp có ý nghĩa quan trọng trong việc sàng lọc các F0 trong cộng đồng, giảm thiểu chi phí và nguồn lực thực thi, góp phần nhanh chóng đẩy lùi dịch bệnh. Hy vọng bài viết của MEDIPLUS đã giúp bạn hiểu được bản chất và ý nghĩa của loại hình xét nghiệm này.

Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào khác về xét nghiệm Covid-19 gộp là gì và các điều kiện test nhanh, hãy liên hệ tới Hotline 1900 3366 để các chuyên gia tư vấn nhanh và chính xác nhất.