Trào ngược dạ dày gây viêm họng: 2 Nguyên nhân và 3 Cách chữa

Trào ngược dạ dày không chỉ ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa mà còn là nguyên nhân phổ biến gây viêm họng dai dẳng. Vậy tại sao trào ngược dạ dày gây viêm họng và có những cách nào để điều trị hiệu quả? Hãy cùng Phòng khám Mediplus tìm hiểu 2 nguyên nhân chính và 3 phương pháp chữa trị đơn giản nhưng hiệu quả trong bài viết sau.

1. Trào ngược dạ dày gây viêm họng là gì?

Trào ngược dạ dày gây viêm họng là hiện tượng dịch vị từ dạ dày bị đẩy ngược lên thực quản và lan đến vùng họng. Lượng axit này tác động trực tiếp lên niêm mạc họng, gây kích ứng, đau rát, sưng viêm và cảm giác vướng nghẹn khi nuốt.

Hình ảnh viêm họng do trào ngược dạ dày

Nguyên nhân chủ yếu là do cơ thắt thực quản dưới hoạt động kém, không thể ngăn axit trào ngược lên trên. Do niêm mạc họng không có lớp bảo vệ như dạ dày, nên khi tiếp xúc với axit, nó dễ bị tổn thương và viêm nhiễm. Nếu không can thiệp sớm, tình trạng này có thể tiến triển thành viêm họng mãn tính và dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm.

Xem thêm: Trào ngược dạ dày gây khó thở: 5 Nguyên nhân và 3 cách chữa

2. Lý do trào ngược dạ dày dẫn đến viêm họng?

Viêm họng do trào ngược dạ dày xảy ra khi cơ thắt thực quản dưới (LES) suy yếu, không thể kiểm soát dòng axit trào lên thực quản. Axit có tính ăn mòn mạnh khi tiếp xúc với niêm mạc thực quản và họng sẽ gây kích thích, viêm sưng, dẫn đến cảm giác nóng rát, đau nhức khó chịu.

Bên cạnh đó, cơ thắt thực quản trên (UES) cũng đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn axit tiếp cận vùng họng. Khi UES hoạt động kém, axit dễ dàng tràn vào thanh quản, gây khàn giọng và viêm họng kéo dài. Sự tổn thương này còn tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển, khiến niêm mạc họng bị viêm nhiễm nghiêm trọng hơn.

Viêm họng do trào ngược dạ dày xảy ra khi cơ thắt thực quản dưới (LES) suy yếu

Ngoài việc gây viêm, axit dạ dày còn kích thích phản xạ ho, đặc biệt là vào ban đêm hoặc khi nằm. Ho kéo dài làm tổn thương niêm mạc họng, gia tăng cảm giác đau rát, khó chịu. Tình trạng này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe mà còn gây rối loạn giấc ngủ, khiến người bệnh mệt mỏi, suy giảm chất lượng cuộc sống.

3. Cách phân biệt viêm họng do trào ngược dạ dày thực quản với viêm họng thường

Viêm họng do trào ngược dạ dày và viêm họng thông thường có nhiều triệu chứng giống nhau, như ngứa rát cổ họng, đau khi nuốt và ho từng cơn. Tuy nhiên, viêm họng do trào ngược thường đi kèm với các dấu hiệu đặc trưng như:

• Triệu chứng viêm họng do trào ngược dạ dày có cảm giác nóng rát vùng ngực.
• Cảm giác đau dai dẳng và khó chịu ở vùng thượng vị.
• Tiêu hóa kém, đầy bụng, khó ngủ.
• Ợ chua, ợ nóng – dấu hiệu đặc trưng nhất của trào ngược dạ dày thực quản. Nếu kèm theo đau họng, khả năng cao là do trào ngược gây ra.
• Bệnh dai dẳng, dễ tái phát dù vệ sinh răng miệng kỹ lưỡng, vì nguyên nhân không đến từ vi khuẩn bên ngoài mà do axit từ dạ dày trào lên.

Phân biệt viêm họng do trào ngược dạ dày thực quản với viêm họng thường

Đau họng do trào ngược dạ dày và viêm họng thông thường có nguyên nhân khác nhau. Đối với trào ngược dạ dày, axit từ dạ dày trào lên thực quản và họng, kích thích niêm mạc và gây viêm. Trong khi đó, viêm họng thông thường thường do nhiễm virus, vi khuẩn hoặc ảnh hưởng từ môi trường như ô nhiễm, khói bụi.

Ngoài ra, thời gian kéo dài triệu chứng cũng có sự khác biệt. Đau họng do trào ngược dạ dày thường dai dẳng, xảy ra liên tục hoặc theo chu kỳ, đặc biệt là sau bữa ăn hoặc vào ban đêm. Ngược lại, viêm họng thông thường thường kéo dài từ 3-7 ngày và có xu hướng tự khỏi nếu nguyên nhân là virus.

4. Viêm họng do trào ngược dạ dày có nguy hiểm không? có biến chứng gì không?

Viêm họng thông thường thường không kéo dài và sẽ tự khỏi khi tác nhân gây bệnh bị loại bỏ, giúp niêm mạc họng nhanh chóng phục hồi. Ngược lại, viêm họng do trào ngược dạ dày lại khó nhận biết hơn, khiến nhiều bệnh nhân phát hiện muộn và gặp khó khăn trong điều trị.

Nếu không kiểm soát được tình trạng axit dạ dày trào ngược gây tổn thương thực quản, người bệnh có nguy cơ đối mặt với nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng như:

• Ho kéo dài: Đây là dấu hiệu thường gặp ở người bị trào ngược dạ dày, đặc biệt khi axit trào ngược tiếp xúc với niêm mạc họng trong thời gian dài. Sự kích thích liên tục này gây ho dai dẳng, làm giọng nói khàn đặc và khiến người bệnh gặp khó khăn khi giao tiếp.
• Viêm thực quản: Khi axit dạ dày trào ngược lên thực quản, nó có thể gây tổn thương lớp niêm mạc, dẫn đến viêm nhiễm. Tình trạng này không chỉ gây đau rát mà còn làm tăng nguy cơ loét thực quản, gây khó chịu khi ăn uống.
• Khó nuốt: Tổn thương kéo dài ở niêm mạc họng và thực quản có thể hình thành mô sẹo, làm hẹp đường đi của thức ăn. Một số trường hợp còn xuất hiện vòng thực quản bất thường, gây co thắt, khiến việc nuốt trở nên đau đớn và khó khăn hơn.
• Hẹp thực quản: Nếu viêm thực quản không được kiểm soát, mô sẹo hoặc khối u có thể hình thành, làm thu hẹp lòng thực quản. Điều này khiến bệnh nhân gặp khó khăn khi nuốt thức ăn rắn, thậm chí cả chất lỏng trong giai đoạn nặng hơn, làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống.
• Barrett thực quản: Đây là biến chứng nguy hiểm nhất khi các tế bào niêm mạc thực quản bị biến đổi thành dạng tế bào tương tự ruột non. Barrett thực quản làm tăng nguy cơ ung thư thực quản, đòi hỏi theo dõi chặt chẽ để tránh tiến triển thành bệnh lý ác tính.

Trào ngược dạ dày gây viêm họng có thể khiến ho kéo dài

Ngoài ra, viêm họng do trào ngược còn có thể gây viêm dây thanh quản, áp xe hầu họng và viêm thanh quản, làm tình trạng bệnh trở nên phức tạp hơn. Vì vậy, không nên chủ quan với viêm họng do trào ngược mà cần có biện pháp kiểm soát kịp thời để tránh những hậu quả nghiêm trọng.

5. 3 Cách điều trị viêm họng do trào ngược dạ dày

Để kiểm soát viêm họng do trào ngược và ngăn ngừa tái phát, cần kết hợp điều trị cả viêm họng lẫn trào ngược dạ dày. Dưới đây là hai phương pháp đơn giản nhưng mang lại hiệu quả cao trong quá trình điều trị:

Chữa viêm họng, hôi miệng do trào ngược dạ dày theo dân gian

Để chữa viêm họng và hôi miệng do trào ngược dạ dày theo phương pháp dân gian, bạn có thể tham khảo các cách sau:

• Nước muối: Nhờ khả năng sát khuẩn, nước muối giúp loại bỏ vi khuẩn, cặn thức ăn trong khoang miệng và họng. Khi súc miệng, nên ngửa cổ để dung dịch tiếp xúc với vùng họng tốt hơn. Mỗi lần thực hiện kéo dài khoảng 30 giây, lặp lại 2-3 lần/ngày. Sử dụng nước muối sinh lý 0,9% đã vô trùng sẽ an toàn hơn so với nước muối tự pha.
• Gừng: Thành phần gingerol trong gừng có đặc tính kháng khuẩn và khử mùi hiệu quả, giúp giảm viêm họng và hơi thở có mùi. Có thể đun sôi nước rồi thả vào 2-3 lát gừng, để khoảng 15 phút trước khi uống. Ngoài ra, có thể giã nát gừng, trộn với muối tinh rồi ngậm khoảng 10 phút, sau đó súc miệng bằng nước ấm.
• Trà xanh: Nhờ chứa polyphenol, trà xanh giúp ức chế sự phát triển của vi khuẩn, giảm viêm nhiễm và khử mùi hôi. Hãm trà với nước nóng rồi dùng nước trà ấm để súc miệng trong 15-30 giây, thực hiện 2-3 lần mỗi ngày để đạt hiệu quả tốt nhất.

Chữa viêm họng, hôi miệng do trào ngược dạ dày bằng gừng

Điều trị nội khoa tại nhà

Việc điều trị viêm họng do trào ngược dạ dày cần kết hợp giảm triệu chứng và kiểm soát nguyên nhân gốc rễ. Dưới đây là những phương pháp nội khoa tại nhà phổ biến:

Điều trị theo triệu chứng

Phương pháp này giúp giảm bớt cảm giác khó chịu như ngứa rát họng, ho kéo dài hay đau khi nuốt. Tùy thuộc vào mức độ bệnh, bác sĩ có thể kê đơn thuốc giảm ho, chống viêm hoặc làm dịu niêm mạc họng để giảm nhanh các triệu chứng khó chịu.

Điều trị theo nguyên nhân gây trào ngược dạ dày

Muốn giải quyết viêm họng do trào ngược một cách triệt để, cần kiểm soát tình trạng dư thừa acid dạ dày bằng các nhóm thuốc sau:

• Thuốc kháng acid: Nhóm thuốc này giúp trung hòa acid dịch vị, từ đó giảm nhanh triệu chứng nóng rát và đau dạ dày. Một số hoạt chất thường gặp gồm: magie hydroxit, canxi carbonate, sodium bicarbonate và aluminium hydroxide.
• Thuốc ức chế thụ thể Histamin H2: Nhóm thuốc này hoạt động bằng cách ức chế histamin tại thụ thể H2, giúp giảm tiết acid dịch vị. Các thuốc phổ biến trong nhóm này gồm famotidine, ranitidine, cimetidine và nizatidine.
• Thuốc ức chế bơm proton (PPI): Đây là nhóm thuốc mạnh hơn trong việc giảm sản xuất acid dạ dày, giúp bảo vệ niêm mạc thực quản và họng khỏi tổn thương do trào ngược. Một số hoạt chất thường được sử dụng bao gồm omeprazole, esomeprazole, lansoprazole và pantoprazole.

Điều trị nội khoa tại nhà bằng thuốc theo nguyên nhân trào ngược

Thăm khám và chữa trị tại cơ sở y tế

Việc xác định chính xác nguyên nhân gây viêm họng là yếu tố quan trọng để có hướng điều trị hiệu quả. Nếu chỉ tập trung giảm triệu chứng mà không điều trị từ gốc, tình trạng đau họng có thể kéo dài, ảnh hưởng đến sinh hoạt và tiềm ẩn nguy cơ biến chứng nghiêm trọng. Vì vậy, người bệnh nên thăm khám tại các cơ sở y tế uy tín để chẩn đoán chính xác và có phác đồ điều trị phù hợp.

• Khai thác bệnh sử và tiền sử gia đình: Bác sĩ sẽ thu thập thông tin về tiền sử bệnh cá nhân và gia đình để đánh giá mức độ và nguyên nhân tiềm ẩn của viêm họng. Nếu bệnh nhân có các triệu chứng như nóng rát vùng ngực, ợ chua hoặc khó tiêu, bác sĩ có thể nghi ngờ viêm họng liên quan đến trào ngược dạ dày.
• Nội soi họng và nội soi dạ dày: Sau khi có nghi ngờ từ bệnh sử, bác sĩ sẽ chỉ định nội soi hầu họng để đánh giá mức độ tổn thương. Nếu cần thiết, nội soi dạ dày sẽ được thực hiện để kiểm tra tình trạng niêm mạc dạ dày, phát hiện dấu hiệu viêm loét hoặc polyp – những yếu tố có thể gây ra trào ngược và dẫn đến viêm họng.
• Điều trị nội khoa theo chỉ định: Dựa trên kết quả nội soi, bác sĩ sẽ kê đơn thuốc nhằm kiểm soát nguyên nhân gây bệnh và cải thiện triệu chứng. Bệnh nhân cần tuân thủ phác đồ điều trị và tái khám định kỳ để theo dõi tiến triển.
• Phẫu thuật: Trong một số trường hợp, điều trị nội khoa có thể không mang lại hiệu quả lâu dài, thậm chí gây tác dụng phụ như giảm khả năng tiêu hóa do giảm tiết acid dạ dày. Khi đó, bác sĩ có thể đề nghị phẫu thuật nhằm tăng cường chức năng cơ thắt thực quản dưới (LES), giúp ngăn ngừa trào ngược một cách triệt để, từ đó hạn chế tình trạng viêm họng tái phát.

Nội soi họng và nội soi dạ dày

6. Phòng ngừa viêm họng do trào ngược dạ dày thế nào?

Để hạn chế tình trạng trào ngược dạ dày gây viêm họng hạt, bạn có thể áp dụng một số biện pháp đơn giản nhưng hiệu quả dưới đây:

• Chia nhỏ bữa ăn: Việc ăn quá no trong một bữa có thể khiến dạ dày giãn rộng, làm tăng áp lực lên cơ thắt thực quản dưới (LES), dễ gây trào ngược. Thay vào đó, nên ăn thành nhiều bữa nhỏ trong ngày để giảm tải áp lực cho hệ tiêu hóa.
• Hạn chế thực phẩm kích thích trào ngược: Các món cay nóng, nhiều dầu mỡ hoặc chứa nhiều đường có thể làm tăng tiết acid dạ dày và kích thích trào ngược. Bên cạnh đó, cần tránh đồ uống có tính axit cao như nước cam, chanh, bưởi và các loại nước ngọt có ga vì chúng có thể làm nghiêm trọng hơn tình trạng GERD.
• Không nằm ngay sau khi ăn: Khi dạ dày còn đầy, tư thế nằm thẳng có thể khiến dịch vị trào ngược lên thực quản. Do đó, nên giữ tư thế đứng hoặc ngồi thẳng ít nhất 2–3 giờ sau bữa ăn để giúp thức ăn tiêu hóa tốt hơn.
• Duy trì cân nặng hợp lý: Béo phì có thể làm tăng áp lực lên vùng bụng, khiến acid dạ dày dễ trào ngược lên thực quản. Kiểm soát cân nặng bằng chế độ ăn uống lành mạnh và tập luyện thường xuyên sẽ giúp giảm nguy cơ mắc bệnh.
• Tránh mặc quần áo bó sát vùng bụng: Quần áo quá chật có thể gây áp lực lên dạ dày và ảnh hưởng đến hoạt động của cơ thắt thực quản dưới, làm tăng nguy cơ trào ngược.
• Không hút thuốc lá: Nicotine trong thuốc lá có thể làm giãn cơ thắt thực quản dưới và kích thích sản xuất dịch vị, khiến tình trạng trào ngược trở nên nghiêm trọng hơn.
• Hạn chế rượu bia và caffeine: Cả hai chất này đều có thể làm tăng tiết acid dạ dày và làm suy yếu cơ thắt thực quản, góp phần gây ra trào ngược.

Chia nhỏ bữa ăn phòng ngừa viêm họng do trào ngược dạ dày

7. Giải đáp thắc mắc về viêm họng do trào ngược dạ dày

Trào ngược dạ dày gây viêm họng có phổ biến không?

Tình trạng viêm họng do trào ngược dạ dày ngày càng trở nên phổ biến, đặc biệt trong giới trẻ. Nguyên nhân chính là do rối loạn tiết acid dạ dày, một vấn đề thường gặp ở những người có lối sống không lành mạnh. Chế độ ăn uống thiếu khoa học, thói quen sinh hoạt không điều độ, căng thẳng kéo dài do áp lực công việc và cuộc sống đều góp phần làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh. Chính vì vậy, số lượng người trẻ, đặc biệt là thanh thiếu niên, gặp phải tình trạng này đang có xu hướng tăng nhanh trong những năm gần đây.

Khám, chữa viêm họng do trào ngược dạ dày ở đâu tại Hà Nội

Để khám và chữa viêm họng do trào ngược dạ dày tại Hà Nội, bạn có thể tham khảo Tổ hợp Y tế Mediplus. Nơi đây sở hữu đội ngũ bác sĩ giỏi, đặc biệt là trong lĩnh vực tiêu hóa, với trang thiết bị hiện đại như hệ thống nội soi tiêu hóa FUJIFLIM và máy chụp cộng hưởng từ 1.5 Tesla GE. Vị trí của Mediplus nằm tại Tầng 2, Trung tâm thương mại Mandarin Garden 2, số 99 đường Tân Mai, Quận Hoàng Mai, thuận tiện giao thông và gần các tuyến đường chính. Dịch vụ y tế đa khoa của họ bao gồm nhiều chuyên khoa, hỗ trợ chăm sóc sức khỏe toàn diện.

Khám, chữa viêm họng do trào ngược dạ dày ở Tổ hợp Y tế Mediplus

Mong rằng những thông tin trên từ Tổ hợp Y tế Mediplus đã mang đến cho bạn những kiến thức hữu ích về trào ngược dạ dày gây viêm họng. Nếu cần tư vấn thêm thông tin vui lòng liên hệ tới hotline 1900.3366 để nhận được sự hỗ trợ tận tình!

**Lưu ý: Bài viết là các kiến thức được chia sẻ, không thay thế cho khám, chẩn đoán và điều trị y khoa.