Viêm dạ dày tá tràng có nguy hiểm không? 3 Lưu ý để phòng bệnh

Viêm dạ dày tá tràng là một bệnh lý khá phổ biến trong cộng đồng hiện nay. Nhiều người thắc mắc rằng “viêm dạ dày tá tràng có nguy hiểm không?”. Để trả lời câu hỏi này, hãy cùng Tổ hợp y tế Mediplus hiểu rõ về căn bệnh này, những lưu ý để phòng bệnh kịp thời, tránh gây ra những biến chứng nguy hiểm ngay dưới đây.

1. Viêm dạ dày tá tràng là gì?

Viêm dạ dày tá tràng là một bệnh lý tiêu hóa phổ biến, xảy ra khi niêm mạc của dạ dày và tá tràng bị viêm nhiễm. Dạ dày là nơi chứa và tiêu hóa thức ăn nhờ vào acid và enzyme, trong khi tá tràng là phần đầu tiên của ruột non, tiếp nhận thức ăn từ dạ dày để tiếp tục quá trình tiêu hóa và hấp thụ dinh dưỡng. 

Viêm dạ dày tá tràng là gì?

Nguyên nhân chính gây viêm dạ dày tá tràng thường là do vi khuẩn Helicobacter pylori (H. pylori), sử dụng thuốc kháng viêm không steroid (NSAIDs) kéo dài, hoặc do lối sống không lành mạnh như chế độ ăn uống không khoa học, căng thẳng, hút thuốc và uống rượu bia.

Khi bị viêm dạ dày tá tràng, người bệnh có thể gặp các triệu chứng như đau bụng, buồn nôn, ợ nóng, đầy hơi, và trong những trường hợp nghiêm trọng, có thể xuất hiện loét hoặc chảy máu. Viêm dạ dày tá tràng có thể dẫn đến những biến chứng nguy hiểm. Do đó, việc chẩn đoán sớm và điều trị đúng cách là vô cùng quan trọng để ngăn ngừa các biến chứng và bảo vệ sức khỏe tiêu hóa.

2. Viêm dạ dày tá tràng có nguy hiểm không?

Viêm dạ dày tá tràng có nguy hiểm không phụ thuộc vào các biến chứng gây ra cho cơ thể. Sau đây là một số biến chứng phổ biến khi bị viêm dạ dày tá tràng.

Hẹp môn vị dạ dày

Hẹp môn vị dạ dày là một trong những biến chứng nghiêm trọng của viêm dạ dày tá tràng. Môn vị là phần cuối của dạ dày, nơi thức ăn được chuyển từ dạ dày sang tá tràng để tiếp tục quá trình tiêu hóa. Khi viêm dạ dày tá tràng không được điều trị kịp thời, các vết loét có thể hình thành tại vùng môn vị, dẫn đến tình trạng viêm nhiễm kéo dài và gây ra hẹp môn vị.

Hẹp môn vị dạ dày

Hẹp môn vị làm cho quá trình chuyển thức ăn từ dạ dày sang tá tràng bị cản trở, gây ra các triệu chứng như buồn nôn, nôn mửa, đau bụng, và cảm giác đầy bụng kéo dài. Người bệnh thường có cảm giác no sớm, chán ăn, và cơ thể suy nhược do không hấp thụ đủ dưỡng chất. Nếu không được điều trị, hẹp môn vị có thể dẫn đến mất nước, rối loạn điện giải, và các biến chứng nghiêm trọng khác.

Điều trị hẹp môn vị thường bao gồm phẫu thuật để mở rộng môn vị hoặc cắt bỏ phần dạ dày bị hẹp. Tuy nhiên, để phòng ngừa biến chứng này, việc điều trị sớm viêm dạ dày tá tràng và quản lý các yếu tố nguy cơ như sử dụng thuốc kháng viêm không steroid (NSAIDs) và vi khuẩn Helicobacter pylori là rất quan trọng.

Chảy máu đường tiêu hóa

Chảy máu đường tiêu hóa (xuất huyết dạ dày) là một biến chứng nguy hiểm khác của viêm dạ dày tá tràng. Khi niêm mạc dạ dày hoặc tá tràng bị viêm nhiễm kéo dài, các mạch máu nhỏ trong niêm mạc có thể bị tổn thương và dẫn đến chảy máu. Chảy máu có thể xảy ra dưới dạng xuất huyết ẩn, chỉ phát hiện qua các triệu chứng như thiếu máu hoặc xét nghiệm máu, hoặc dưới dạng xuất huyết rõ rệt, khi người bệnh nôn ra máu hoặc đi ngoài ra phân đen.

Chảy máu đường tiêu hóa là một tình trạng cấp cứu y tế, cần được xử lý kịp thời để tránh các biến chứng nguy hiểm như sốc mất máu, suy tim, hoặc tử vong. Các biện pháp điều trị chảy máu bao gồm sử dụng thuốc để cầm máu, truyền máu, và trong một số trường hợp, cần phải can thiệp phẫu thuật để cầm máu hoặc cắt bỏ phần niêm mạc bị tổn thương.

Phòng ngừa chảy máu đường tiêu hóa liên quan đến viêm dạ dày tá tràng đòi hỏi người bệnh phải tuân thủ điều trị đúng cách, bao gồm việc sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ, điều trị triệt để vi khuẩn H. pylori, và tránh các yếu tố nguy cơ như thuốc NSAIDs và rượu bia.

Chảy máu đường tiêu hóa

Thủng dạ dày

Thủng dạ dày là một biến chứng cực kỳ nghiêm trọng của viêm dạ dày tá tràng, xảy ra khi các vết loét ăn sâu vào thành dạ dày, gây ra lỗ thủng. Khi dạ dày bị thủng, dịch dạ dày và thức ăn có thể tràn vào khoang bụng, dẫn đến viêm phúc mạc – một tình trạng nhiễm trùng nặng, có thể gây sốc nhiễm trùng và tử vong nếu không được cấp cứu kịp thời.

Các triệu chứng của thủng dạ dày thường xuất hiện đột ngột và bao gồm đau bụng dữ dội, buồn nôn, nôn mửa, và căng cứng bụng. Phẫu thuật là phương pháp điều trị chính cho thủng dạ dày, nhằm vá lại lỗ thủng và làm sạch khoang bụng.

Để ngăn ngừa thủng dạ dày, điều quan trọng là phải phát hiện và điều trị sớm viêm dạ dày tá tràng. Người bệnh cần theo dõi các triệu chứng và tuân thủ các chỉ định điều trị của bác sĩ, đồng thời thực hiện các biện pháp phòng ngừa như tránh dùng thuốc NSAIDs kéo dài và duy trì lối sống lành mạnh.

Thủng dạ dày

Ung thư dạ dày

Ung thư dạ dày là biến chứng nghiêm trọng nhất của viêm dạ dày tá tràng, đặc biệt là khi viêm nhiễm kéo dài và không được điều trị triệt để. Vi khuẩn Helicobacter pylori, nguyên nhân chính gây viêm dạ dày tá tràng, đã được xác định là yếu tố nguy cơ hàng đầu gây ung thư dạ dày. Quá trình viêm nhiễm mạn tính có thể dẫn đến các thay đổi tiền ung thư trong niêm mạc dạ dày, và theo thời gian, những thay đổi này có thể tiến triển thành ung thư.

Ung thư dạ dày thường không có triệu chứng rõ ràng ở giai đoạn đầu, điều này làm cho việc chẩn đoán sớm trở nên khó khăn. Khi bệnh tiến triển, các triệu chứng có thể bao gồm đau bụng, buồn nôn, nôn mửa, chán ăn, sụt cân không rõ nguyên nhân, và đi ngoài ra máu. Điều trị ung thư dạ dày thường bao gồm phẫu thuật cắt bỏ phần dạ dày bị ung thư, hóa trị, và xạ trị. Tiên lượng sống sót của người bệnh phụ thuộc vào giai đoạn bệnh khi được chẩn đoán và điều trị.

Phòng ngừa ung thư dạ dày bắt đầu bằng việc điều trị triệt để viêm dạ dày tá tràng và loại bỏ vi khuẩn H. pylori. Ngoài ra, duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, tránh thuốc lá và rượu bia, kiểm soát stress và thăm khám định kỳ để phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường là những biện pháp quan trọng để giảm nguy cơ ung thư dạ dày.

Ung thư dạ dày

Tìm hiểu: Viêm dạ dày tá tràng nên ăn gì? 3 Gợi ý và 4 Nguyên tắc

3. Viêm dạ dày tá tràng nguyên nhân do đâu?

Để hiểu rõ hơn về bệnh và trả lời câu hỏi “viêm dạ dày tá tràng có nguy hiểm không“, chúng ta cần tìm hiểu kỹ về các nguyên nhân chính gây ra tình trạng này, bao gồm chế độ ăn uống và thói quen sinh hoạt thiếu khoa học, căng thẳng và stress, cũng như việc lạm dụng rượu bia và chất kích thích.

Chế độ ăn uống, thói quen sinh hoạt thiếu khoa học

Trong cuộc sống hiện đại, nhịp sống hối hả khiến nhiều người phải ăn uống vội vàng, không đủ chất dinh dưỡng, hoặc thường xuyên bỏ bữa. Những thói quen này gây ra sự mất cân bằng trong việc tiết acid dạ dày, làm tổn thương niêm mạc dạ dày và tá tràng, dẫn đến viêm nhiễm.

Ngoài ra, việc tiêu thụ quá nhiều các loại thực phẩm có tính acid cao như chanh, cam, cà chua, cũng như các loại gia vị cay nóng, thức ăn chiên rán, thực phẩm chế biến sẵn chứa nhiều chất bảo quản và phụ gia cũng là những tác nhân gây hại cho niêm mạc dạ dày. Những thực phẩm này không chỉ kích thích dạ dày sản xuất nhiều acid hơn mà còn làm suy yếu lớp bảo vệ của niêm mạc, khiến nó dễ bị tổn thương và viêm nhiễm.

Ngoài ra, thói quen thức khuya, ngủ không đủ giấc, lười vận động và thiếu sự cân bằng trong công việc và cuộc sống đều có thể làm suy giảm chức năng tiêu hóa của cơ thể. Khi cơ thể không được nghỉ ngơi đầy đủ, các cơ quan, bao gồm cả dạ dày, sẽ không hoạt động hiệu quả, dễ dẫn đến viêm nhiễm và các bệnh lý khác. Điều này đặt ra một câu hỏi quan trọng: Viêm dạ dày tá tràng có nguy hiểm không? Câu trả lời chắc chắn là có, nếu những thói quen xấu này không được thay đổi kịp thời.

Chế độ ăn uống, thói quen sinh hoạt thiếu khoa học

Căng thẳng, stress

Căng thẳng và stress là những yếu tố gây ra hoặc làm trầm trọng thêm các triệu chứng của viêm dạ dày tá tràng. Khi chúng ta đối mặt với căng thẳng, cơ thể phản ứng bằng cách tiết ra hormone cortisol và adrenaline, gây ra những thay đổi trong hệ tiêu hóa, bao gồm tăng tiết acid dạ dày. Sự tăng tiết này nếu kéo dài sẽ làm tổn thương niêm mạc dạ dày và tá tràng, dẫn đến viêm nhiễm.

Căng thẳng và stress không chỉ ảnh hưởng đến chức năng tiêu hóa mà còn làm giảm khả năng phục hồi và bảo vệ của niêm mạc dạ dày. Khi stress kéo dài, cơ thể sẽ giảm sản xuất chất nhầy bảo vệ niêm mạc, khiến dạ dày và tá tràng dễ bị tổn thương hơn trước các tác nhân gây hại như acid và vi khuẩn. Bên cạnh đó, stress còn làm suy yếu hệ miễn dịch, làm tăng nguy cơ nhiễm trùng và viêm nhiễm.

Viêm dạ dày do căng thẳng, stress

Lạm dụng rượu bia, chất kích thích

Rượu bia và các chất kích thích như cà phê, thuốc lá là những nguyên nhân phổ biến gây ra viêm dạ dày tá tràng. Việc lạm dụng các chất này không chỉ làm tổn thương niêm mạc dạ dày mà còn làm tăng nguy cơ loét dạ dày và tá tràng.

Rượu bia, đặc biệt là khi được tiêu thụ với số lượng lớn hoặc thường xuyên, có tác dụng ăn mòn lớp bảo vệ niêm mạc dạ dày, làm tăng nguy cơ viêm nhiễm và loét. Rượu còn kích thích dạ dày tiết ra nhiều acid hơn, dẫn đến tình trạng viêm dạ dày trở nên nghiêm trọng. Tương tự, thuốc lá không chỉ ảnh hưởng xấu đến hệ hô hấp mà còn tác động tiêu cực đến hệ tiêu hóa. Nicotine trong thuốc lá làm giảm lưu lượng máu đến niêm mạc dạ dày, làm giảm khả năng phục hồi và bảo vệ của nó, từ đó dẫn đến viêm nhiễm và loét.

Cà phê và các thức uống chứa caffeine khác cũng có thể làm tăng tiết acid dạ dày, làm trầm trọng thêm các triệu chứng viêm dạ dày tá tràng. Đối với những người có cơ địa nhạy cảm hoặc đã mắc bệnh dạ dày từ trước, việc lạm dụng các chất kích thích này có thể dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng, chẳng hạn như loét hoặc chảy máu dạ dày.

Lạm dụng rượu bia, chất kích thích

Tham khảo: Viêm dạ dày có gây mệt mỏi không

4. Điều trị viêm dạ dày tá tràng thế nào hiệu quả?

Sử dụng thuốc uống

Sử dụng thuốc uống là phương pháp chính và đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát bệnh. Đầu tiên, thuốc bảo vệ niêm mạc dạ dày được sử dụng để tạo một lớp màng bảo vệ niêm mạc khỏi tác động của axit và các yếu tố gây tổn thương khác, từ đó giúp niêm mạc có thời gian hồi phục.

Trong trường hợp bệnh nhân bị nhiễm vi khuẩn Helicobacter pylori (Hp), thuốc diệt vi khuẩn Hp là bắt buộc để loại bỏ nguyên nhân chính gây ra viêm loét. Việc tiêu diệt vi khuẩn này không chỉ giúp điều trị hiện tượng viêm mà còn ngăn ngừa bệnh tái phát, giúp bệnh nhân hồi phục nhanh chóng.

Thuốc trung hòa axit được dùng để giảm nhanh các triệu chứng đau do acid dạ dày gây ra, như ợ nóng, khó tiêu. Những loại thuốc này có tác dụng tức thời, giúp bệnh nhân cảm thấy dễ chịu hơn. 

Bên canh đó, thuốc giảm tiết axit (chẳng hạn như các chất ức chế bơm proton) có tác dụng lâu dài hơn, làm giảm lượng acid được sản xuất trong dạ dày, giúp ngăn ngừa tình trạng viêm loét trở nên nặng hơn.

Kết hợp sử dụng các loại thuốc này một cách hợp lý và theo đúng chỉ định của bác sĩ là cách hiệu quả nhất để điều trị viêm dạ dày tá tràng, giúp bệnh nhân nhanh chóng hồi phục và ngăn ngừa bệnh tái phát.

Sử dụng thuốc uống

Tăng cường sử dụng thực phẩm bảo vệ sức khỏe

Tăng cường sử dụng thực phẩm bảo vệ sức khỏe là một phương pháp hỗ trợ quan trọng trong điều trị viêm dạ dày tá tràng, góp phần giảm triệu chứng và tăng cường khả năng phục hồi. Các thực phẩm bảo vệ sức khỏe thường chứa các thành phần tự nhiên có tác dụng kháng viêm, bảo vệ niêm mạc dạ dày và cải thiện chức năng tiêu hóa.

Một số thực phẩm phổ biến và có hiệu quả trong việc hỗ trợ điều trị viêm dạ dày tá tràng bao gồm nghệ và mật ong. Nghệ chứa curcumin, một chất chống viêm mạnh mẽ, giúp làm lành các vết loét và bảo vệ niêm mạc dạ dày. Khi kết hợp với mật ong, nghệ không chỉ tăng cường khả năng kháng viêm mà còn giúp trung hòa acid dạ dày, giảm đau và khó chịu. Sữa chua là một thực phẩm khác cũng rất hữu ích, bởi nó chứa probiotics giúp cân bằng hệ vi sinh đường ruột và cải thiện tiêu hóa.

Ngoài ra, các loại trà thảo mộc như trà gừng, trà cam thảo, và trà bạc hà cũng có thể giúp làm dịu niêm mạc dạ dày và giảm các triệu chứng viêm loét. Việc bổ sung các loại thực phẩm giàu chất xơ như rau xanh, trái cây, và ngũ cốc nguyên hạt cũng giúp duy trì hệ tiêu hóa khỏe mạnh, giảm nguy cơ tái phát bệnh.

Tăng cường sử dụng thực phẩm bảo vệ sức khỏe

5. 3 Lưu ý để phòng ngừa viêm dạ dày tá tràng hiệu quả

Ăn uống đầy đủ dinh dưỡng, nghỉ ngơi khoa học 

Một chế độ ăn uống lành mạnh và cân đối là yếu tố then chốt trong việc phòng ngừa viêm dạ dày tá tràng. Để giữ cho dạ dày và tá tràng hoạt động hiệu quả, cơ thể cần được cung cấp đầy đủ các chất dinh dưỡng như đạm, các loại vitamin và chất xơ. Việc ăn uống điều độ, đúng giờ, và tránh bỏ bữa cũng rất quan trọng. Hãy ưu tiên các thực phẩm dễ tiêu hóa như rau xanh, trái cây, và ngũ cốc nguyên hạt. Tránh ăn quá nhiều thực phẩm cay nóng, chua, hoặc nhiều dầu mỡ, vì chúng có thể gây kích thích và tổn thương niêm mạc dạ dày.

Ngoài việc ăn uống, nghỉ ngơi khoa học cũng là một yếu tố không thể thiếu trong việc bảo vệ sức khỏe tiêu hóa. Ngủ đủ giấc giúp cơ thể tái tạo năng lượng và phục hồi các cơ quan, bao gồm cả dạ dày và tá tràng. Tránh thức khuya và đảm bảo ngủ từ 7-8 tiếng mỗi đêm sẽ giúp giảm nguy cơ viêm dạ dày tá tràng. Hơn nữa, việc duy trì thời gian làm việc và nghỉ ngơi hợp lý giúp giảm căng thẳng, một trong những nguyên nhân gây viêm dạ dày tá tràng.

Ăn uống đầy đủ dinh dưỡng, nghỉ ngơi khoa học

Tránh lạm dụng thuốc

Một trong những nguyên nhân hàng đầu gây viêm dạ dày tá tràng là việc lạm dụng thuốc, đặc biệt là các loại thuốc kháng viêm không steroid (NSAIDs) như ibuprofen và aspirin. Những loại thuốc này có thể gây kích ứng niêm mạc dạ dày, làm tăng nguy cơ viêm loét và chảy máu dạ dày. Do đó, việc sử dụng thuốc cần phải có sự chỉ định của bác sĩ, và tuyệt đối không nên tự ý dùng thuốc hoặc sử dụng thuốc trong thời gian dài mà không có sự giám sát y tế.

Ngoài ra, nếu bạn có bệnh lý cần dùng thuốc thường xuyên, hãy trao đổi với bác sĩ để được kê đơn những loại thuốc ít gây hại cho dạ dày hoặc sử dụng kèm theo các biện pháp bảo vệ niêm mạc dạ dày. Sử dụng thuốc đúng liều lượng và thời gian quy định không chỉ giúp giảm nguy cơ viêm dạ dày tá tràng mà còn bảo vệ toàn bộ sức khỏe của bạn.

Thể dục thể thao, rèn luyện sức khỏe phù hợp thể trạng

Thể dục thể thao không chỉ giúp tăng cường sức khỏe tổng thể mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc phòng ngừa viêm dạ dày tá tràng. Việc tập luyện đều đặn giúp cải thiện lưu thông máu, tăng cường hệ miễn dịch, và hỗ trợ quá trình tiêu hóa. Tuy nhiên, điều quan trọng là lựa chọn hình thức tập luyện phù hợp với thể trạng và tình trạng sức khỏe của mình.

Các bài tập nhẹ nhàng như đi bộ, yoga, hoặc bơi lội có thể giúp cải thiện chức năng tiêu hóa mà không gây áp lực lên dạ dày. Ngược lại, những bài tập quá sức hoặc tập luyện không đúng cách có thể gây căng thẳng cho cơ thể, ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa. Đặc biệt, tránh tập thể dục ngay sau khi ăn, vì điều này có thể làm tăng áp lực lên dạ dày và gây ra các triệu chứng khó tiêu, đầy hơi.

Ngoài ra, việc duy trì một thói quen rèn luyện đều đặn còn giúp giảm stress, một trong những nguyên nhân chính gây ra viêm dạ dày tá tràng. Kết hợp giữa chế độ dinh dưỡng hợp lý, nghỉ ngơi khoa học, và tập luyện đều đặn sẽ giúp bạn duy trì sức khỏe tiêu hóa và ngăn ngừa nguy cơ viêm dạ dày tá tràng.

Thể dục thể thao, rèn luyện sức khỏe phù hợp thể trạng

Vậy, viêm dạ dày tá tràng có nguy hiểm không? Câu trả lời là có, nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách, bệnh có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng, đe dọa tính mạng. Tuy nhiên, bệnh cũng có thể được phòng ngừa nếu chúng ta thực hiện các biện pháp chăm sóc sức khỏe hợp lý. Hy vọng rằng bài viết này đã cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích về viêm dạ dày tá tràng và cách phòng ngừa bệnh hiệu quả.

*Lưu ý: Bài viết là các chia sẻ về kiến thức, không thể thay thế cho khám và chẩn đoán y khoa.