Viêm loét dạ dày nặng: 3 Nguyên nhân và 5 Cách điều trị

Viêm loét dạ dày là một bệnh lý về hệ tiêu hóa, có ảnh hưởng rất nhiều đối với sức khỏe của người bệnh. Bệnh có thể chuyển từ nhẹ sang nặng nếu không được điều trị đúng cách. Cùng MEDIPLUS tìm hiểu thêm các nguyên nhân và dấu hiệu nhận biết bệnh viêm loét dạ dày nặng để có thể điều trị hiệu quả.  

1. Viêm loét dạ dày nặng là gì? 6 Nguyên nhân và biểu hiện

Viêm loét dạ dày nặng là giai đoạn nguy hiểm của bệnh. Khi vết loét ăn sâu vào niêm mạc và lan rộng, có thể gây ra nhiều biến chứng. Cơn đau dữ dội thường xuất hiện ở vùng bụng trên rốn, xuất hiện đột ngột, đặc biệt sau khi ăn, là dấu hiệu nhận biết quan trọng. Thông thường, dạ dày sẽ gồm 4 lớp chính, cụ thể: 

• Lớp thanh mạc: Bao bọc bên ngoài.
• Lớp cơ: Hỗ trợ co bóp và tiêu hóa thức ăn.
• Lớp dưới niêm mạc: Chứa mạch máu và thần kinh.
• Lớp niêm mạc: Sản xuất dịch tiêu hóa, bảo vệ dạ dày khỏi axit và vi khuẩn.

Viêm loét dạ dày nặng là giai đoạn khá nguy hiểm của bệnh

Khi lớp niêm mạc bị tổn thương nghiêm trọng, axit và enzyme tiêu hóa xâm nhập sâu hơn, khiến lớp cơ bị lộ ra, gây đau đớn dữ dội.

Nguyên nhân viêm loét dạ dày nặng

Viêm loét dạ dày nặng có thể bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân khác nhau, trong đó phổ biến nhất là:

• Nhiễm vi khuẩn Helicobacter pylori (HP): Đây là nguyên nhân hàng đầu gây viêm loét dạ dày. Vi khuẩn HP tiết ra enzyme urease, làm trung hòa axit dạ dày và phá hủy lớp chất nhầy bảo vệ niêm mạc. Khi lớp bảo vệ này suy yếu, axit dễ dàng ăn mòn niêm mạc, dẫn đến viêm và loét.
• Chế độ ăn uống và sinh hoạt không hợp lý: Thường xuyên bỏ bữa, ăn uống không đúng giờ: Khi để dạ dày trống lâu, axit tiết ra không có thức ăn để trung hòa, dễ gây kích ứng niêm mạc. Tiêu thụ quá nhiều thức ăn cay, chua, khó tiêu: Các loại thực phẩm như ớt, tiêu, đồ muối chua, thực phẩm nhiều dầu mỡ… có thể kích thích tăng tiết axit, làm tổn thương niêm mạc. Không nhai kỹ trước khi nuốt khiến dạ dày phải làm việc nhiều hơn, gây áp lực lên niêm mạc và tăng nguy cơ loét.
• Uống nhiều rượu, bia, cà phê, trà đặc: Gây tổn thương trực tiếp đến lớp niêm mạc, làm suy yếu lớp nhầy bảo vệ và thúc đẩy tình trạng viêm loét. Caffeine và tanin có thể làm tăng tiết axit dạ dày, gây kích thích niêm mạc và làm trầm trọng hơn tình trạng viêm loét.
• Tác dụng phụ của thuốc: Thuốc giảm đau không steroid (NSAIDs) như ibuprofen, aspirin, naproxen: Các loại thuốc này có thể ức chế sản xuất chất bảo vệ niêm mạc dạ dày, khiến dạ dày dễ bị tổn thương bởi axit. Một số loại thuốc như corticosteroid, thuốc hóa trị cũng có thể làm tăng nguy cơ viêm loét dạ dày khi sử dụng kéo dài.
• Ăn hoặc uống phải chất độc hại, thực phẩm nhiễm khuẩn: Tiếp xúc với hóa chất độc hại, thực phẩm nhiễm khuẩn, thức ăn ôi thiu có thể gây viêm nhiễm niêm mạc dạ dày, dẫn đến loét nếu không được xử lý kịp thời.
• Căng thẳng, stress kéo dài: Tình trạng lo âu, căng thẳng kéo dài có thể kích thích hệ thần kinh trung ương, làm tăng tiết axit dạ dày. Khi lượng axit dư thừa mà không có đủ chất nhầy bảo vệ, niêm mạc dễ bị bào mòn, hình thành vết loét.

Dạ dày bị tổn thương có thể do nhiều nguyên nhân gây ra

Những yếu tố trên có thể kết hợp với nhau, làm tăng nguy cơ viêm loét dạ dày nếu không được kiểm soát kịp thời.

2. Dấu hiệu viêm loét dạ dày nặng và biểu hiện 

Dấu hiệu Viêm loét dạ dày nặng rất dễ nhận biết vì đây là giai đoạn bệnh khá nguy hiểm. Sau đây là một vài dấu hiệu viêm loét dạ dày nặng: 

• Đau bụng dữ dội: Cơn đau xảy ra ở vùng thượng vị, có tính chất âm ỉ hoặc dữ dội như dao đâm hay nóng rát. Đau có thể kéo dài liên tục, đặc biệt nghiêm trọng hơn khi ăn hoặc khi để bụng đói. Một số trường hợp đau lan ra sau lưng hoặc toàn bộ vùng bụng, nhất là khi có biến chứng như thủng dạ dày hay viêm phúc mạc.
• Buồn nôn và nôn ói: Người bệnh thường xuyên buồn nôn và nôn, nhất là khi viêm loét ở giai đoạn nặng. Chất nôn có thể là thức ăn chưa tiêu hóa hết hoặc dịch chua, gây cảm giác khó chịu. Nếu nôn ra máu tươi hoặc dịch sẫm màu giống “bã cà phê”, có thể là dấu hiệu xuất huyết tiêu hóa nghiêm trọng. Đây là dấu hiệu viêm loét dạ dày nặng dễ nhận biết nhất. 
• Chướng bụng, khó tiêu kéo dài: Cảm giác bụng nặng nề, đầy hơi, khó tiêu dù đã ăn từ lâu. Hiện tượng này ảnh hưởng đến khẩu vị, khiến người bệnh chán ăn, ăn không ngon miệng.
• Suy nhược cơ thể và sụt cân: Tiêu hóa kém, kém hấp thu dinh dưỡng dẫn đến cơ thể suy nhược, mệt mỏi, giảm cân nhanh. Người bệnh thường xuyên bị ợ chua, ợ nóng do dư thừa axit dạ dày.
• Thiếu máu, xanh xao: Da xanh xao, mệt mỏi, chóng mặt, uể oải do mất máu từ ổ loét. Trường hợp nặng có thể xuất hiện nôn ra dịch màu xanh đen, đi ngoài phân sẫm màu hoặc phân đen hắc ín – dấu hiệu điển hình của xuất huyết tiêu hóa.

Có thể nhận biết tình trạng viêm loét dạ dày nặng qua nhiều dấu hiệu khác nhau

Những triệu chứng trên giúp nhận biết sớm tình trạng viêm loét dạ dày, từ đó có hướng điều trị kịp thời để tránh biến chứng nguy hiểm.

3. Biến chứng khác của viêm loét dạ dày nặng

Bệnh viêm loét dạ dày nặng nếu không được điều trị sớm có thể để lại nhiều biến chứng nghiêm trọng, phổ biến nhất là các biến chứng sau đây: 

Hẹp môn vị dạ dày

Hẹp môn vị là tình trạng tắc nghẽn tại môn vị – phần cuối của dạ dày, làm cản trở quá trình đưa thức ăn từ dạ dày xuống ruột non, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến hệ tiêu hóa. Khi mắc bệnh, người bệnh có thể gặp phải một số triệu chứng điển hình như:

• Bụng kêu óc ách: Do thức ăn không thể lưu thông bình thường, dịch tiêu hóa và hơi bị ứ đọng trong dạ dày, gây ra tiếng óc ách khi di chuyển. Triệu chứng này dễ nhận thấy khi ấn tay lên vùng bụng trên.
• Nôn ói thường xuyên: Lượng thức ăn bị tồn đọng trong dạ dày lâu ngày có thể gây nôn mửa. Ban đầu, người bệnh nôn ra thức ăn chưa tiêu hóa hết, sau đó có thể nôn ra dịch lỏng màu xanh hoặc vàng do dịch mật và dịch vị bị ứ đọng.
• Sụt cân nhanh chóng: Do cơ thể không hấp thụ đủ dinh dưỡng, người bệnh dễ bị suy nhược, mệt mỏi, kém ăn và sụt cân nghiêm trọng.

Hẹp môn vị dạ dày là biến chứng của viêm loét dạ dày nặng

Thủng dạ dày

Thủng dạ dày là một biến chứng nghiêm trọng của viêm loét dạ dày khi các vết loét ăn sâu xuyên qua thành dạ dày, tạo ra một lỗ thủng, khiến dịch tiêu hóa và thức ăn rò rỉ vào khoang bụng. Đây là một tình trạng cấp cứu y khoa, cần được can thiệp kịp thời để tránh nguy hiểm đến tính mạng. Có thể nhận biết thủng dạ dày qua các dấu hiệu sau đây: 

• Đau bụng dữ dội, đột ngột: Cơn đau xuất hiện bất ngờ, thường bắt đầu ở vùng thượng vị rồi lan ra khắp bụng. Người bệnh có cảm giác như bị dao đâm, đau quặn từng cơn và tăng lên khi cử động.
• Bụng cứng như gỗ: Khi sờ vào bụng, người bệnh sẽ cảm thấy cứng, căng tức do dịch dạ dày tràn vào ổ bụng gây viêm phúc mạc.
• Buồn nôn, nôn ói: Người bệnh có thể nôn ra thức ăn kèm theo dịch tiêu hóa, có mùi hôi khó chịu.
• Sốt, mệt mỏi: Khi nhiễm trùng lan rộng, người bệnh có thể bị sốt cao, cơ thể suy nhược, huyết áp tụt.

Xuất huyết dạ dày

Một trong những biến chứng nghiêm trọng của bệnh viêm loét dạ dày nặng là dẫn đến xuất huyết dạ dày. Đây là tình trạng chảy máu trong đường tiêu hóa, thường xảy ra khi vết loét dạ dày tá tràng ăn sâu vào thành mạch máu, gây rò rỉ hoặc vỡ mạch. Đây là một biến chứng nguy hiểm, có thể dẫn đến thiếu máu nghiêm trọng, sốc do mất máu và đe dọa tính mạng nếu không được xử lý kịp thời. Triệu chứng nhận biết xuất huyết dạ dày gồm có: 

• Nôn ra máu: Người bệnh có thể nôn ra máu tươi hoặc dịch nâu sẫm giống như “bã cà phê”. Đây là dấu hiệu chảy máu tiêu hóa trên, thường do loét dạ dày hoặc tá tràng.
• Đi ngoài phân đen, có mùi khắm: Máu bị tiêu hóa một phần trong đường ruột khiến phân có màu đen, nhão và có mùi hôi đặc trưng.
• Chóng mặt, da xanh xao, mệt mỏi: Mất máu khiến cơ thể thiếu oxy, làm người bệnh cảm thấy hoa mắt, chóng mặt, da nhợt nhạt, mạch nhanh và yếu.
• Huyết áp tụt, đổ mồ hôi lạnh: Khi mất máu nhiều, người bệnh có thể bị tụt huyết áp, toát mồ hôi lạnh, tay chân lạnh, thậm chí ngất xỉu.

Xem thêm: Xuất huyết dạ dày có chữa được không? 3 cách điều trị

Ung thư dạ dày

Ung thư dạ dày là biến chứng nguy hiểm nhất của viêm loét dạ dày kéo dài và không được điều trị đúng cách. Khi niêm mạc dạ dày bị tổn thương liên tục, các vết loét có thể bị biến đổi ác tính, dẫn đến sự hình thành và phát triển của các khối u ung thư.

Biến chứng nguy hiểm của viêm loét dạ dày nặng là chuyển thành ung thư dạ dày

Ung thư dạ dày thường tiến triển âm thầm, đến khi có triệu chứng rõ ràng thì bệnh đã ở giai đoạn muộn. Nếu không được phát hiện sớm, khối u có thể lan rộng, xâm lấn các cơ quan khác và gây nguy hiểm đến tính mạng.

4. Những ai có nguy cơ cao bị thủng dạ dày là?

Thủng dạ dày là tình trạng khá nguy hiểm. Dưới đây là một số đối tượng dễ có nguy cơ bị thủng dạ dày: 

• Người hút thuốc thường xuyên: Nicotine trong thuốc lá làm giảm lưu lượng máu đến niêm mạc dạ dày, làm chậm quá trình lành vết loét và làm tăng nguy cơ thủng dạ dày.
• Người thường xuyên sử dụng thuốc chống viêm: Các loại thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs) như ibuprofen, aspirin… có thể gây bào mòn niêm mạc dạ dày, khiến vết loét nghiêm trọng hơn.
• Người có tiền sử viêm loét dạ dày: Những người đã từng bị viêm loét dạ dày có nguy cơ cao tái phát bệnh và nếu không kiểm soát tốt, tình trạng loét có thể tiến triển đến mức thủng dạ dày.
• Người trên 50 tuổi: Tuổi tác cao làm giảm khả năng tái tạo của niêm mạc dạ dày, khiến vết loét lâu lành hơn và dễ tiến triển thành biến chứng nguy hiểm.
• Người thường xuyên sử dụng rượu, bia: Rượu bia có thể kích thích tiết nhiều axit dạ dày hơn, làm tổn thương niêm mạc và tăng nguy cơ loét sâu, dẫn đến thủng dạ dày.
• Người bị thiếu máu: Thiếu máu khiến quá trình lành vết loét chậm hơn, làm cho tình trạng viêm loét kéo dài và dễ biến chứng hơn.

Người cao tuổi, hay hút thuốc và từng có tiền sử về bệnh rất dễ bị viêm loét dạ dày

5. 5 Cách điều trị Viêm loét dạ dày nặng, nguy cơ thủng dạ dày

Để điều trị bệnh viêm loét dạ dày nặng và hạn chế nguy cơ thủng dạ dày, bạn có thể thực hiện các cách sau đây: 

Nguyên tắc điều trị thủng dạ dày

Thủng dạ dày là biến chứng nguy hiểm của viêm loét dạ dày nặng, bệnh nhân cần phải phẫu thuật khẩn cấp. Nếu được phẫu thuật trong vòng 12 giờ đầu, tỷ lệ tử vong chỉ từ 0 – 0,5%, nhưng nếu chậm trễ sau 12 giờ, con số này có thể tăng lên đến 15%. Do đó, sự chuẩn bị nhanh chóng và phối hợp chặt chẽ của đội ngũ y tế là yếu tố quyết định để cứu sống bệnh nhân.

Điều trị cầm cự

Trong khi chờ đợi điều trị chuyên sâu, bệnh nhân có thể áp dụng các biện pháp tạm thời nhằm bảo vệ tính mạng. Việc đặt xông dạ dày giúp hút dịch, giảm áp lực trong dạ dày, đồng thời truyền dịch bổ sung để duy trì thể trạng. Bên cạnh đó, sử dụng kháng sinh liều cao là cần thiết để ngăn ngừa nguy cơ nhiễm trùng, hạn chế biến chứng nghiêm trọng trước khi tiến hành phẫu thuật hoặc can thiệp y tế chuyên sâu.

Điều trị vết thủng

Phương pháp khâu vết thủng dạ dày bằng phẫu thuật phụ thuộc vào tình trạng cụ thể của vết thủng. Nếu vết thủng mới hình thành, việc khâu lại thường khá đơn giản và mang lại hiệu quả cao. Tuy nhiên, đối với những vết thủng đã tồn tại lâu ngày và bị chai cứng, việc khâu có thể gặp nhiều khó khăn hơn, đòi hỏi các kỹ thuật đặc biệt để đảm bảo vết khâu chắc chắn, tránh nguy cơ rò rỉ dịch dạ dày và biến chứng sau phẫu thuật.

Điều trị vết thủng do tình trạng viêm loét dạ dày nặng gây ra

Cắt bỏ một phần dạ dày

Khi vết thủng dạ dày quá nghiêm trọng hoặc do các nguyên nhân như ung thư, hẹp môn vị, bác sĩ có thể chỉ định phẫu thuật cắt bỏ một phần dạ dày. Phương pháp này có thể được thực hiện bằng nội soi để giảm thiểu tổn thương và giúp bệnh nhân phục hồi nhanh hơn. Sau phẫu thuật, bệnh nhân cần tuân theo một chế độ ăn uống hợp lý để hỗ trợ quá trình hồi phục:

• Bổ sung đủ nước: Ngoài nước lọc, có thể uống thêm nước ép trái cây hoặc trà để cung cấp dinh dưỡng và hỗ trợ tiêu hóa.
• Chọn thực phẩm dễ tiêu hóa: Ưu tiên các món ăn đã được nấu chín mềm, hạn chế thực phẩm nhiều chất xơ để tránh kích thích dạ dày.
• Dinh dưỡng dần dần theo giai đoạn: Khi vết thương hồi phục tốt, có thể bổ sung thêm thực phẩm giàu đạm như thịt, trứng, bánh mì để đảm bảo cơ thể có đủ năng lượng.

Cần nội soi để nhận biết và theo dõi vết loét dạ dày 

Điều trị hậu phẫu thuật

Theo dõi sát tình trạng bệnh nhân, sử dụng thuốc chống nhiễm trùng, chống đông máu, chống loét dạ dày và thuốc chống co thắt. Người bệnh sau phẫu thuật cũng cần duy trì thói quen sinh hoạt lành mạnh, tập thể dục thường xuyên, kiểm soát căng thẳng, ăn uống khoa học và nghỉ ngơi hợp lý. Tránh thực phẩm chế biến sẵn, đồ ăn chua cay và khói thuốc lá để bảo vệ dạ dày.

6. Lưu ý để phòng tránh thủng dạ dày do viêm loét dạ dày nặng

Để phòng tránh thủng dạ dày do viêm loét dạ dày nặng gây ra, bạn cần lưu ý vài điều như sau: 

• Dinh dưỡng hợp lý: Xây dựng chế độ ăn đa dạng, cân bằng dinh dưỡng, bổ sung lợi khuẩn từ sữa chua, kim chi để hỗ trợ tiêu hóa.
• Chọn thực phẩm phù hợp: Ăn thức ăn mềm, tránh đồ cay nóng, nhai kỹ và ăn vừa đủ để giảm áp lực lên dạ dày.
• Loại bỏ thói quen xấu: Ngừng uống rượu bia, hút thuốc lá và hạn chế các chất kích thích gây hại cho dạ dày.
• Thận trọng khi dùng thuốc: Hạn chế sử dụng thuốc Aspirin, thuốc chống đông máu, chống viêm… Nếu cần, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để tránh tổn thương dạ dày.
• Giữ vệ sinh: Rửa tay thường xuyên để hạn chế nguy cơ nhiễm khuẩn, giúp bảo vệ niêm mạc dạ dày.
• Quản lý căng thẳng: Giữ tinh thần thoải mái, tránh stress kéo dài – yếu tố có thể làm bệnh dạ dày trầm trọng hơn.
• Tránh tổn thương dạ dày: Cẩn thận khi ăn uống, tránh nuốt vật nhọn hoặc tiếp xúc với hóa chất ăn mòn.

7. Giải đáp thắc mắc bệnh viêm loét dạ dày nặng

Tình trạng viêm loét dạ dày nặng có thể tự khỏi được không?

Không. Tình trạng viêm loét dạ dày nặng cần được can thiệp bởi y tế thì có thể chữa khỏi chứ bệnh không thể tự khỏi được. 

Bệnh viêm loét dạ dày nặng có chữa khỏi được hay không?

Có. Bệnh có thể được chữa khỏi nếu được điều trị đúng cách. Đồng thời người bệnh cũng cần thay đổi thói quen sinh hoạt để mau hồi phục. 

Tình trạng viêm loét dạ dày nặng có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được điều trị sớm. bài viết của MEDIPLUS giúp bạn đọc biết thêm các dấu hiệu cũng như cách điều trị bệnh, hy vọng thông tin có ích với bạn đọc. Để đặt lịch khám với bác sĩ tiêu hóa giỏi tại MEDIPLUS, bạn liên hệ Hotline: 1900.3366 để được hỗ trợ tốt nhất. 

**Lưu ý: Bài viết là kiến thức tổng hợp, không thay thế cho khám, chẩn đoán và điều trị y khoa.