Viêm thực quản trào ngược: 4 Nguyên nhân và 4 Cách chữa

Viêm thực quản trào ngược là tình trạng niêm mạc bị tổn thương xảy ra thứ phát do trào ngược dịch dạ dày vào thực quản. Bệnh lý này nếu không được điều trị kịp thời có thể ảnh hưởng tới hệ tiêu hoá, hô hấp và cả chất lượng cuộc sống của người bệnh. Vậy nguyên nhân gây ra viêm thực quản trào ngược là gì? Cách điều trị như thế nào? Hãy cùng Mediplus tìm hiểu về bệnh lý này trong bài viết dưới đây. 

1. Viêm thực quản trào ngược là gì?

Viêm thực quản trào ngược là tình trạng axit dạ dày liên tục chảy ngược trở lại ống nối miệng và dạ dày, được gọi là thực quản. Bệnh lý này còn được gọi là trào ngược dạ dày thực quản, viết tắt là GERD. Viêm thực quản trào ngược có thể gây kích ứng ở niêm mạc thực quản. 

Người bị GERD có thể có triệu chứng trào ngược ít nhất 2 lần 1 tuần và đa số họ thường chịu đựng các triệu chứng bằng cách tự mua thuốc điều trị. Một số trường hợp sẽ phải sử dụng loại thuốc có tác dụng mạnh hơn, cần phải kê toa hoặc phẫu thuật mới có thể giảm bớt các triệu chứng. 

Viêm thực quản trào ngược là tình trạng axit dạ dày liên tục chảy ngược trở lại ống nối miệng và dạ dày

Đón đọc: Bệnh trào ngược dạ dày thực quản có nguy hiểm không?

2. 5 Cấp độ của bệnh viêm thực quản trào ngược và mức độ tổn thương 

Bệnh viêm thực quản trào ngược được chia thành 5 cấp độ với các mức độ tổn thương khác nhau, bao gồm: 

Trào ngược thực quản không viêm (NERD)

Trào ngược thực quản không viêm là một loại bệnh trào ngược dạ dày thực quản, trong đó, thực quản sẽ không bị tổn thương bởi axit dạ dày. Đây là tình trạng nhẹ nhất và mức độ trào ngược axit dạ dày ít cũng như diễn ra trong thời gian ngắn. 

Các dấu hiệu của bệnh ở giai đoạn này thường chưa có biểu hiện rõ ràng. Người bệnh hoàn toàn có thể kiểm soát và điều trị bệnh hiệu quả trong giai đoạn này nếu phát hiện sớm. 

Viêm thực quản trào ngược độ A

Viêm thực quản trào ngược độ A xảy ra khi người bệnh gặp các triệu chứng của trào ngược axit dạ dày thực quản trong một khoảng thời gian nhất định. Lúc này, axit dạ dày sẽ gây tổn thương niêm mạc, tạo ra một hoặc nhiều vết rách nhỏ, có đường kính dưới 5mm và các vết rách riêng lẻ. 

Viêm trào ngược dạ dày độ A xảy ra khi các triệu chứng bệnh đã xuất hiện một thời gian

Viêm thực quản trào ngược độ B

Viêm thực quản trào ngược độ B là giai đoạn mà niêm mạc đã bị axit dạ dày gây tổn thương, tạo ra các vết rách có kích thước lớn hơn 5mm và các vết rách vẫn riêng lẻ. Trong giai đoạn này, người bệnh đã có thể cảm nhận được các triệu chứng của bệnh như bị khó nuốt do niêm mạc thực quản bị sưng.

Viêm thực quản trào ngược độ C

Ở tình trạng viêm thực quản trào ngược độ C, bệnh thường đi kèm với nguy cơ mắc bệnh Barrett, là một tổn thương tiền ung thư thực quản. Trong giai đoạn này, niêm mạc đã bị tổn thương với nhiều vết rách liên tục giữa đỉnh của hai hoặc nhiều nếp niêm mạc. Và các vết rách đã chiếm dưới 75% chu vi niêm mạc. 

Viêm thực quản trào ngược độ D

Viêm thực quản trào ngược độ D là tình trạng nặng nhất của bệnh lý này và niêm mạc ở giai đoạn này đã bị tổn thương tới 75% chu vi. Người bệnh sẽ có nguy cơ cao bị hẹp thực quản và thậm chí là phát triển sang ung thư thực quản. 

Bên cạnh đó, các triệu chứng của bệnh ở mức độ D đã ảnh hưởng rất lớn tới cuộc sống của người bệnh, như buồn nôn, đau vùng xương ức, khó nuốt, đau khi nuốt và cảm giác vướng khi nuốt thức ăn. 

Viêm trào ngược dạ dày độ D gây đau xương ức

Tham khảo: Đau dạ dày tiêu chảy: 3 nguyên nhân và 2 cách chữa

2. Viêm thực quản trào ngược có triệu chứng gì? Chẩn đoán bệnh thế nào?

Viêm thực quản trào ngược có nhiều triệu chứng đặc trưng và dựa vào đó mà các bác sĩ sẽ chẩn đoán được mức độ trào ngược của từng người bệnh. 

Triệu chứng viêm thực quản trào ngược

Các triệu chứng phổ biến của trào ngược dạ dày thực quản bao gồm: 

• Tình trạng nóng rát ở ngực, thường được gọi là ợ nóng. Ợ nóng sẽ xảy ra sau khi ăn và có thể trở nên tệ hơn vào ban đêm hoặc khi người bệnh nằm. 
• Tình trạng trào ngược thức ăn hoặc chất lỏng ở cổ họng
• Bị đau bụng trên hoặc đau vùng xương ức
• Khó nuốt thức ăn
• Cảm giác bị vướng, có cục u ở cổ họng. 

Ngoài ra, nếu người bệnh bị trào ngược vào ban đêm thì còn có thể gặp phải các triệu chứng như: 

• Ho liên tục
• Bị viêm dây thanh quản
• Bệnh hen suyễn

Viêm thực quản gây ra tình trạng ho liên tục về đêm

Chẩn đoán bệnh viêm thực quản trào ngược

Khi có các triệu chứng nghi ngờ mắc viêm thực quản trào ngược, người bệnh cần tới các bệnh viện, phòng khám để được kiểm tra. Các bác sĩ sẽ kiểm tra sức khoẻ, thăm dò về các triệu chứng mà người bệnh gặp phải. Một số phương pháp thường được sử dụng trong chẩn đoán viêm dạ dày thực quản là: 

• Chụp X-quang thực quản cùng dung dịch Baryt: Bệnh nhân được cho uống dung dịch Baryt. Baryt là một hóa chất không độc hại. Sau đó, chụp một loạt phim X-quang ngực để xem Baryt di chuyển xuống thực quản vào dạ dày như thế nào. Xét nghiệm này cũng giúp phát hiện thoát vị khe thực quản.
• Nội soi tiêu hoá trên: Bác sĩ sẽ sử dụng một ống mềm có thiết kế kèm camera nhỏ để đưa vào thực quản người bệnh. Bệnh nhân thường tỉnh táo nhưng được gây mê trong suốt quá trình thực hiện. Nội soi kiểm tra bên trong thực quản để xem có thể bị kích ứng và viêm do axit trào ngược không. Nội soi cũng có thể loại trừ các tình trạng nghiêm trọng hơn cũng có thể gây ợ nóng, chẳng hạn như ung thư dạ dày hoặc thực quản.
• Đo vận động thực quản bằng áp kế thực quản: Bác sĩ dùng một ống mềm đưa vào thực quản người bệnh để đo sức mạnh của các cơ thực quản. Đo áp lực thực quản có thể hữu ích trong việc xác nhận chẩn đoán GERD và cũng giúp phát hiện các tình trạng khác như co thắt cơ hoặc chứng khó nuốt (một khiếm khuyết của cơ thực quản).
• Theo dõi độ pH bên trong thực quản: Với phương pháp này, thiết bị ghi hình sẽ được đưa vào trong thực quản để kiểm tra và theo dõi mức độ axit trong thực quản và xác định thời điểm xảy ra. 

Nội soi kiểm tra bên trong thực quản để xem có thể bị kích ứng và viêm do axit trào ngược không

Đọc thêm: Bị đau dạ dày có tẩy giun được không? 2 Ảnh hưởng

3. 4 Nguyên nhân và 4 Cách điều trị viêm thực quản trào ngược

Viêm thực quản trào ngược thường do nhiều nguyên nhân gây ra, trong đó có 4 nhóm nguyên nhân chính là: 

• Do viêm thực quản trào ngược
• Do viêm thực quản bạch cầu ái toan
• Viêm thực quản do thuốc Tây dài ngày
• Viêm thực quản do nhiễm trùng

Với mỗi nguyên nhân gây bệnh sẽ được chỉ định điều trị bằng cách loại thuốc khác nhau

4. Viêm thực quản trào ngược có nguy hiểm không? Có biến chứng gì?

Viêm thực quản dạ dày là một bệnh lý phổ biến và không gây nguy hiểm nếu người bệnh phát hiện được bệnh sớm và điều trị kịp thời. Tuy nhiên nếu để bệnh phát triển lâu ngày và điều trị muộn thì viêm thực quản dạ dày trào ngược có thể gây ra một số biến chứng như: 

• Viêm loét thực quản: Là biến chứng phổ biến nhất xảy ra khi dịch axit dạ dày trào lên thường xuyên và ăn mòn thực quản. Lúc này, người bệnh sẽ có cảm giác đau khi nuốt, buồn nôn, đau sau xương ức khi ăn. 
• Gây hẹp thực quản: Biến chứng này là do tần suất trào ngược dạ dày ngày càng tăng cao khiến cho lớp niêm mạc thực quản tiếp xúc nhiều với axit dạ dày. Tình trạng này sẽ gây ra các vết loét, đau rát kể cả khi ăn thức ăn mềm. Và lâu ngày, vết loét sẽ hình thành mô sẹo, tích tụ càng nhiều thì thực quản càng hẹp. 
• Gây ra các vấn đề về hệ hô hấp: Viêm thực quản dạ dày khiến dịch axit trào ngược lên cổ họng, gây viêm họng, viêm xoang,…Lúc này người bệnh sẽ gặp các triệu chứng ho, khò khè, khàn giọng,…
• Barrett thực quản: Hay còn gọi là tiền ung thư thực quản. Tình trạng này không quá phổ biến nhưng vẫn rất cực kỳ nguy hiểm. Biến chứng này gây ra tình trạng ợ nóng thường xuyên, đau ngực, khó nuốt. Nhưng một số trường hợp người bệnh sẽ không có triệu chứng đặc trưng mà chỉ phát hiện được thông qua nội soi và sinh thiết.
• Ung thư thực quản: Là biến chứng nguy hiểm và nặng nhất, thường gặp ở người trên 50 tuổi. Ban đầu bệnh sẽ không có triệu chứng rõ ràng nhưng sẽ bắt đầu xuất hiện các vấn đề như đau dai dẳng, khàn tiếng, sụt cân không rõ nguyên nhân, chảy máu thực quản,…

Ung thư thực quản là biến chứng nặng nhất của viêm thực quản trào ngược

Xem thêm: Cách chữa bé bị viêm dạ dày HP và Gợi ý 8 thực phẩm

5. Những ai có nguy cơ cao bị viêm thực quản trào ngược? Yếu tố nguy cơ là gì?

Tất cả mọi người, mọi độ tuổi, giới tính đều có khả năng bị viêm thực quản trào ngược. Nhưng một số trường hợp có nguy cơ mắc bệnh cao hơn là phụ nữ mang thai, người béo phì, người cao tuổi. 

Các yếu tố góp phần làm tăng nguy cơ mắc bệnh là: đang mang thai, người cao tuổi, người bị béo phì, bị nôn mãn tính, hút thuốc, người có tiền sử bị dị ứng, người có hệ miễn dịch kém (bị ung thư, HIV/AIDS). 

6. Khi nào cần đi khám bác sĩ?

Vì viêm thực quản dạ dày là căn bệnh phổ biến nên có thể điều trị hiệu quả khi phát hiện bệnh sớm. Hãy tới gặp và khám bác sĩ nếu bạn đang có các dấu hiệu sau:

• Bị đau ngực kéo dài vài phút đặc biệt nếu bạn có tiền sử bị huyết áp cao, bệnh tim hoặc tiểu đường. 
• Cảm thấy bị mắc thức ăn trong thực quản. 
• Khó hoặc không thể nuốt được từng ngụm nước nhỏ. 
• Bị sốt, đau cơ, nhức đầu thường xuyên. 
• Các triệu chứng của bệnh kéo dài nhiều người mà không thuyên giảm. 

Khám bác sĩ khi phát hiện các dấu hiệu nghi ngờ bệnh

7. Lời khuyên về cách phòng ngừa viêm thực quản trào ngược

Một số lời khuyên về cách phòng ngừa viêm thực quản trào ngược dạ dày mà bạn có thể tham khảo: 

Chế độ sinh hoạt, nghỉ ngơi

Để phòng ngừa bệnh trở nặng, người bệnh cần tuân theo các chỉ dẫn của bác sĩ trong quá trình điều trị, duy trì lối sống tích cực và hạn chế căng thẳng. Khi cơ thể gặp các triệu chứng bất thường, người bệnh sẽ phải liên hệ với các bác sĩ để được điều trị kịp thời. 

Đặc biệt, thăm khám định kỳ sẽ giúp theo dõi được tình trạng sức khoẻ, diễn biến của bệnh để các bác sĩ đưa ra hướng điều trị phù hợp nếu bệnh chưa thuyên giảm. 

Chế độ dinh dưỡng

Xây dựng chế độ dinh dưỡng lành mạnh là điều cực kỳ cần thiết trong quá trình điều trị viêm thực quản dạ dày. Một số lời khuyên về chế độ dinh dưỡng cho người bệnh là uống đủ nước; bổ sung thêm rau xanh, trái cây; tránh các loại thức ăn cay, nóng và các thực phẩm nhiều axit như cam, bưởi, chanh,…

Thể dục, thể thao

Tập luyện thể dục thể thao thường xuyên không chỉ giúp người bệnh có được sức khoẻ tốt, hạn chế căng thẳng mà còn giúp duy trì cân nặng phù hợp, hạn chế tình trạng béo phì. 

Tập luyện thể dục thể thao thường xuyên giúp người bệnh có được sức khoẻ tốt

Phương pháp phòng ngừa

Để phòng ngừa bệnh hiệu quả, người bệnh có thể tham khảo một số lời khuyên như: 

• Hạn chế uống rượu, bia và sử dụng các chất kích thích
• Ăn chậm, nhai kỹ và chia nhỏ các bữa ăn
• Duy trì cân nặng vừa phải và cần giảm cân khi cần thiết
• Thực hiện chế độ ăn uống phù hợp, hạn chế đồ ăn nhiều dầu mỡ, thức ăn nhanh,…
• Hạn chế tiếp xúc với các tác nhân gây dị ứng như phấn hoa, bụi phấn, lông động vật,…

Hy vọng qua những thông tin trên đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về bệnh viêm thực quản trào ngược cũng như nắm được các triệu chứng và cách điều trị bệnh. Nếu phát hiện các dấu hiệu nghi ngờ, bạn nên đi thăm khám để được tư vấn và kịp thời phát hiện ra những bất thường. Để đặt lịch khám thực quản, dạ dày với bác sĩ giỏi tại Mediplus, bạn liên hệ tổng đài: 1900.3366 để được hỗ trợ tốt nhất.

**Lưu ý: Bài viết là các kiến thức được chia sẻ, không thay thế cho khám, chẩn đoán và điều trị y khoa với bác sĩ.