Hở van tim là gì? Bệnh có nguy hiểm không và có chữa được?

Hở van tim là bệnh lý có tỷ lệ mắc rất cao, trong đó chỉ tính riêng hở van động mạch chủ theo thống kê đã chiếm khoảng 1-2% dân số thế giới. Khi mắc bệnh hở van tim, tim phải làm việc nhiều hơn để cung cấp đủ máu, oxy cho hoạt động của các cơ quan. Nếu không được khắc phục sớm, tim sẽ dần suy yếu, dẫn đến các biến chứng nguy hiểm cho sức khỏe.

Hở van tim là như thế nào?

Hở van tim khiến máu chảy ngược lại các tâm thất, tâm nhĩ

Hở van tim là hiện tượng các lá van trong tim không thể đóng kín lại làm cho máu từ tim đổ trở lại tĩnh mạch. Khi van tim bị hở, tim phải co bóp nhiều hơn để cung cấp đủ máu đi nuôi dưỡng cho các cơ quan. Tình trạng này kéo dài sẽ khiến tim dần trở nên yếu đi, dẫn đến những biến chứng nguy hiểm trên tim và các cơ quan lân cận như suy tim, phù phổi,…

Hiện nay, hở van tim được chia làm 4 loại:

• Hở van động mạch phổi làm cho máu bị đổ ngược trở lại thất phải.
• Hở van động mạch chủ khiến máu đi ngược trở lại thất trái.
• Hở van 2 lá khiến máu đổ ngược trở lại nhĩ trái.
• Hở van 3 lá khiến máu đổ ngược trở lại nhĩ phải.

Với mỗi dạng hở van tim lại được chia làm 4 cấp độ từ hở van ¼ đến hở van 4/4. Trong đó hở van ¼ là cấp độ nhẹ nhất và nặng dần theo thứ tự đến lớn, hở van 4/4 là mức độ nghiêm trọng nhất.

Nguyên nhân dẫn đến bệnh hở van hai lá

Có hai nhóm nguyên nhân chính gây ra bệnh hở van tim, bao gồm:

Nguyên nhân bẩm sinh

Trẻ sinh ra mắc các dị tật ở van tim như thiếu một hay nhiều lá van tim, động mạch chủ chỉ có hai lá thay vì ba lá như bình thường.

Nguyên nhân bệnh lý

• Thấp khớp: Là nguyên nhân gây hở van tim rất phổ biến trên thế giới. Viêm khớp có thể xảy ra do nhiễm khuẩn viêm họng không được điều trị sớm bằng kháng sinh gây ra vết sẹo tại van tim.
• Viêm nội tâm mạc: Là hiện tượng màng tim bị viêm nhiễm do máu bị nhiễm trùng nặng. Khi bị viêm nội tâm mạc, vi khuẩn có thể xâm nhập vào các lá van, gây tổn thương van tim.
• Xơ vữa động mạch chủ: Là hiện tượng các mảng xơ vữa tích tụ lại bên trong lòng mạch gây cản trở đường đi của máu và oxy khiến cho tim phải co bóp nhiều hơn để đẩy máu đi nuôi các cơ quan, lâu ngày dẫn đến hở van tim.

Các triệu chứng hở van tim cần biết

Người bệnh có thể nhận biết sớm bệnh hở van tim qua những dấu hiệu điển hình sau:

• Khó thở: Người bệnh thường xuyên cảm thấy khó thở, đặc biệt là khi phải vận động nhiều do hở van tim gây giảm cung cấp oxy cho các cơ quan.
• Mệt mỏi kéo dài: Do khi hở van tim, các cơ quan trong cơ thể bị thiếu oxy, dẫn đến giảm hoạt động, gây mỏi, suy nhược cơ thể.
• Đánh trống ngực: Khi bị hở van tim, tim bị loạn nhịp, đập nhanh hơn để cung cấp đủ oxy cho cơ thể, khiến người bệnh luôn có cảm giác đánh trống ngực. Tình trạng tim đập dồn dập lâu ngày nếu không được  khắc phục sớm thì có thể gây loạn nhịp, tim to ra.
• Hoa mắt chóng mặt: Đây là triệu chứng hay gặp khi bị hẹp eo động mạch chủ.
• Sưng mắt cá chân: Khi van tim bị tổn thương, máu sẽ bị ứ lại ở các cơ quan, dẫn đến tích tụ dịch, chất lỏng gây sưng bọng, mắt cá chân, bàn chân.
• Ho khan: Có thể kèm theo cả có đờm do hở van tim khiến máu, dịch đổ ngược lại phổi, gây tụ dịch trong phổi, ho nhiều khi về đêm.

Các triệu chứng thường gặp khi mắc hở van tim 3 lá

Biến chứng hở van tim gây ra

Bệnh hở van tim khi không được điều trị từ sớm có thể dẫn đến những  biến chứng ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe như:

• Suy tim: Khi bị hở van tim, tim phải hoạt động gắng sức để cung cấp đủ oxy cho các cơ quan. Tình trạng này nếu không được kiểm soát tốt khiến tim trở nên yếu đi, suy giảm chức năng, dẫn đến suy tim. Khi đó, cơ thể không được cung cấp đủ máu để hoạt động, tế bào dần chết đi, cơ thể suy yếu, mệt mỏi.
• Rối loạn nhịp tim: là biểu hiện tim đập bất thường, lúc nhanh lúc chậm, không đều. Việc tim đập loạn nhịp lâu ngày dễ dẫn đến nhồi máu cơ tim, đột quỵ, đe dọa trực tiếp đến tính mạng người bệnh.
• Phù phổi: Trường hợp người bệnh bị hở van động mạch chủ làm cho tâm thất trái bị quá tải, không thể chứa thêm máu từ tĩnh mạch đổ vào dẫn đến ứ máu, dịch bên trong các phế nang, gây phù phổi cấp.
• Tai biến mạch máu não: Việc van tim bị hở nếu không được khắc phục sớm dẫn đến loạn nhịp, suy tim, tạo điều kiện thuận lợi hình thành các cục máu đông trong lòng mạch. Nếu những cục máu đông này đi đến não, gây tắc mạch, tai biến mạch máu não.

Dịch bên trong phế nang gây phù phổi

Chẩn đoán hở van tim để điệu trị sớm

Khi nghi ngờ người bệnh mắc hở van tim, bác sĩ sẽ chỉ định kiểm tra bằng một số phương pháp sau:

• Điện tâm đồ: Là phương pháp chẩn đoán sử dụng thiết bị đo điện tim để thu lấy hình ảnh điện tâm đồ của tim. Hình ảnh điện tâm đồ giúp xác định tim có bị đập loạn nhịp không, từ đó làm căn cứ chẩn đoán hở van tim.
• Siêu âm tim: Sử dụng thiết bị phát sóng siêu âm để thu lấy hình ảnh bên trong buồng tim. Khi áp thiết bị phát sóng siêu âm vào lồng ngực sẽ dội lại hình ảnh bên trong buồng tim trên màn hình máy tính. Từ đó giúp bác sĩ quan sát được mức độ tổn thương tim.
• X-quang lồng ngực: Là phương pháp chẩn đoán sử dụng sóng năng lượng điện từ chiếu vào vị trí cần quan sát để thu lấy hình ảnh các mô, xương, cơ quan cần kiểm tra. Chụp X quang giúp bác sĩ dễ dàng quan sát các tổ thương hay gặp ở van tim như phù phế nang, bóng tim to,…
• Chụp CT: Tương tự như X quang nhưng sử dụng mức năng lượng cao hơn để thu được hình ảnh rõ ràng hơn của cơ quan cần thăm khám. Chụp CT thường có giá trị chẩn đoán cao hơn X quang, giúp bác sĩ quan sát được rõ hơn mức độ tổn thương bên trong tim.
• Chụp MRI: So với X-quang, chụp cắt lớp vi tính thì chụp cộng hưởng từ cho ra hình ảnh đa chiều hơn của cơ quan cần thăm khám. Hình ảnh buồng tim khi chụp bằng phương pháp cộng hưởng từ có độ chính xác cao hơn, rõ ràng hơn, giúp quan sát được cả những vị trí khuất bên trong buồng tim.

Các phương pháp điều trị hiện nay

Hiện nay có 2 hướng điều trị chính đối với bệnh lý hở van tim, bao gồm:

Điều trị nội khoa

Với những trường hợp hở van tim ở mức độ nhẹ, giai đoạn đầu thì người bệnh sẽ được chỉ định dùng thuốc để ổn định chức năng của tim, giảm các triệu chứng của hở van tim. Một số loại thuốc điều trị hở van tim hay được chỉ định là:

• Thuốc lợi tiểu: hydrochlorothiazide, furosemide,… giúp tăng cường đào thải lượng muối dư thừa ra khỏi cơ thể, giảm bớt gánh nặng cho tim khiến tim không phải hoạt động quá sức, kiểm soát huyết áp.
• Thuốc trợ tim digitalis: Digoxin, digitoxin,… giúp điều trị triệu chứng loạn nhịp trong bệnh lý hở van tim, phòng ngừa suy tim, tăng cường chức năng tim.
• Thuốc giãn mạch: Giúp giảm áp lực lên tim, giảm cơn đau thắt ngực, tăng cường máu về tim, giảm áp lực bơm máu cho tim.
• Thuốc chống đông máu: Giúp phòng ngừa sự hình thành của các cục máu đông, phòng ngừa tắc mạch gây tăng áp lực cho tim.

*Lưu ý: Không tự ý mua các dạng thuốc tự điều trị tại nhà, tránh những biến chứng hoặc tác dụng phụ không mong muốn ảnh hưởng trực tiếp tới sức khỏe.

Điều trị ngoại khoa

Với trường hợp nặng, cấp tính không đáp ứng với việc điều trị bằng thuốc thì cần phải tiến hành phẫu thuật. Người bệnh có thể được tiến hành:

• Sửa van tim: Là phẫu thuật để sửa lại các vị trí mô gan bị tổn thương để các mô này có thể hoạt động bình thường trở lại. Với những van tim bị hở, người bệnh được chèn một vòng giả để thu hẹp phần van bị hở. Việc sửa van tim là phương pháp tối ưu trong điều trị hở van tim do sử dụng chính mô bình thường của người bệnh để sửa chữa phần mô tổn thương nên mức độ tương thích cao so với việc thay van tim.
• Thay van tim: Khi van tim bị tổn thương nghiêm trọng thì người bệnh cần được thay van tim mới. Van thay mới có thể lấy từ động vật, từ người hiến tặng, van tim cơ học làm từ nhựa, kim loại,… hoặc từ công nghệ chế tạo mô sinh học. Khi thay van tim, bác sĩ sẽ tiến hành phẫu thuật cắt bỏ phần van tim tổn thương thay bằng van tim mới. Chi phí cho một cuộc phẫu thuật tim tương đối cao nên không phải ai cũng có điều kiện tiến hành phẫu thuật tim.

Phẫu thuật thay van tim giúp điều trị triệt để hở van tim

Trên đây là một số thông tin về bệnh hở van tim để người đọc có thêm kiến thức chủ động phòng tránh và nhận biết sớm bệnh lý thông qua những triệu chứng điển hình để chủ động thăm khám, điều trị, tránh để lâu gây ảnh hưởng đến sức khỏe. Nếu còn bất kỳ thắc mắc gì, khách hàng vui lòng liên hệ hotline 1900 3366 hoặc Inbox trực tiếp tới Fanpage để nhận được tư vấn từ các chuyên gia hàng đầu của MEDIPLUS!

*Bài viết mang tính tham khảo, không thay thế việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa!